Tíminn - 01.06.1975, Page 9

Sunnudagur 1. júnl 1975
TÍMINN
9
HEFÐI SKIPIÐ GETAÐ GENGIÐ
23 HNÚTA í STAÐ 19
EF ÞAÐ HEFÐI VERIÐ
60 FETUM LENGRA?
ÞEGAR MAÐUR KAUPIR 2000
KR.MÁLVERKAEFTIRPRENTANIR
í SKIP SEM KOSTAR MILLJARÐ,
ER MIKIÐ SPARAÐ
Er flugskýlið gamal-
dags?
Margt annað má líka finna að
skrokki skipsins. Gangar á sið-
um passa ekki lengur og þjóna
engum tilgangi nú. Hefðu þeir
átt að vera lokaðir aftur að spil-
horni. Þá hefði þilfarshús, þar
sem kapteini skipsins og for-
seta er búið rúm, gjarnan mátt
ná lengra fram til samræmis.
Einnig hefði komið til álita að
hafa „harmóniku-flugskýli” á
bátaþilfarinu, eins og mjög tiðk-
ast á svipuðum skipum erlendis
(sjá mynd). Þá tekur flugskýlið
tómt aðeins 1/3 af rýminu, en er
dregið út eins og myndavélar-
belgur, þegar þyrla er tekin i
skýli. Þetta lengir athafnasvæði
þyrlunnar mjög verulega og
hentar vel þar sem plássið er
ekki of mikið fyrir. Þessari nýj-
ung var í sinum tima komiö á
framfæri við Landhelgisgæzl-
una. Þetta er „gamaldags”
þyrluskýli.
Margt gott má segja um skip-
iðytra, t.d. viröist það hentugt
til siglinga um isingarsvæði.
Aflmikil skip þyrla upp sjólöðri
þegar farið er hraðfari um höfin
og þá setzt isbrynja yfir allt. Þá
er bezt að allt sé sem einfaldast.
Lengd skipsins er 65 metrar og
Guömundur skipherra viö akkerisvinduna. Þetta er nýmsli. Aöur varö aö fara fram á hvalbak til þess
aö hifa akkeriö eöa láta þaö falla I hafiö. Meö þessu nýja tæki koma aukin þægindi og öryggi, þvi sér-
stakur mælir sýnir, hversu mikiö er úti af akkerisfestinni, en þaö var erfitt aö sjá meö gamla iaginu,
þegar akkeriö var látiö gossa I hafiö, án mælitækja.
Reykköfunartæki eru um borö I varöskipunum, og hér er einn, sem er
þess aibúinn aö vaöa reyk.
sama hraða væri tvo og
hálfan tima austur að
Laugarvatni frá
Reykjavik, en það er
svipaður timi og i
Laugarvatnsrútunni,
þegar „húsbóndinn”
ekur sjálfur.
TÝR er smiðaður i ARHUS
FLYDEDOK I framseldu verki
frá skipasmiðastöðinni I Ála-
borg ALBORG VÆRFT. Það er
smlðað eftir sömu teikningu og
varöskipið ÆGIR, sem þó orkar
tvimælis.
Það skal að visu viðurkennt,
að það hefur ýmsa kosti að hafa
skipið eins, en breytt sjónarmið
I stærð landhelginnar hljóta að
breyta varðskipunum lika.
Úthafsgæzla suður i Atlantshafi,
vestur i Grænlandshafi og i áln-
um við Jan Mayen og Færeyjar,
krefst stærra skips, verömunur
heföi orðið minni en ætla má,
þar eð sams konar vélar (hest-
aflafjöldi) og margt annað er
eins i stærra og minna skipi.
Ahöfn hefði orðiö svipuð.
Einn sagði sig úr bygg-
inganefnd
Ekki hafa allir verið sam-
mála, þvi að einn sagði sig úr
bygginganefnd, meðan verið
var að fjalla um grundvallarat-
riði um smiöi skipsins, enda
vandséð hvað á að vera að hafa
bygginganefnd til þess að apa
eftir smiði ÆGIS I smáu sem
stóru.
Skrokkur skipa er sifellt að
veröa minni og minni hluti I
heildarsmiðakostnaði og nemur
nú aðeins 30% af skipsverði
venjulegra skipa. Smáskip, eins
og TÝR eru dýrari i smiði, þar
eð þrengsli eru mikil um svona
miklar vélar, enda mun vélar-
rúmiö taka um 70% af skrokkn-
um, undir neðsta þilfari. Margt
sparast. Ekki þarf að bæta við
dýptarmælum, ratsjártækjum,
stýrisvél, skiptiskrúfum eða
neinum öðrum dýrum tækjum,
þótt skipiö hefði orðið aðeins
lengra (ca 10 metrar til viðbót-
ar) og kokkurinn hefði haft
áfram eina eldavél, þótt til þess
ama hefði verið gripið. Það sem
ynnist við stærra skip væri það,
að betur færi um fólk, betur færi
um vélarnar og skipið fengi
meiri ganghraða, þótt sama
vélarstærð væri notuð. Það veit
enginn, nema sem reynt hefur,
hvað það er að halda sér með
báðum höndum heilan túr á
varöskipi.
<1
Varöskipiö Týr. Týr var einn hinna fornu Asa. Nafniö á vel viö,
þvi hann var stríðsguð norrænna manna. Týr var einhentur,
haföi misst hægri höndina. Engin „mynd” er til af Tý, sú eina, er
varöveitzt haföi af þessum horfna guöi og gaf til kynna hvernig
útlit hans var i hugum forfeöranna, hún er glötuö. Myndin var á
hinum frægu „gullhornum”, einhverri mestu gersemi, sem
fundizt hefur I danskri forleifafræöi samanlagöri. Fákænn inn-
brotsþjófur stal hornunum eina nóttina, bræddi þau upp og hugö-
ist selja. Þetta var áriö 1802. Um „gullhornin” skrifaöi danska
skáldiö Oehlenschlager hiö fræga verk sitt áriö 1803.
bezt búnu skip, sem sigla á haf-
inu sinna erinda.
TÝR hefur tvær vélar (aðal-
vélar) og tvær skrúfur. Hest-
aflaf jöldinn er 8.600 og gefur um
19 hnúta hraða. Ennfremur er
bógskrúfa á skipinu, sem ekki
er á ÆGI, en þessar skrúfur eru
mjög að ryðja sér til rúms, og
eru m.a. á flestum stærri síldar-
skipum okkar og á einstaka
kaupfari. Þetta auðveldar
stjórn skipanna t.d. i þröngum
höfnum, og þau þurfa yfirleitt
ekki á dráttarbátum að halda.
Við höfum búizt við þvi aö
bógskrúfan kynni að draga úr
feröinni, en hún gerir það ekki.
TÝR er liklega aðeins hrað-
skreiðari en ÆGIR.
Tölvuradar. Segir hvað
hin skipin gera.
— Hvað er merkasta tækni-
nýjungin, spuröum viö?
— Það er erfitt að meta slikt,
svaraði hann. Ekki eru allir
hlutir byltingakenndir, þótt
breiddin er 10 m og það er
923 rúmlestir brúttó.
Freigátan kostaði einn mill-
jarð eöa viðlika upphæð og 1000
VW-,,bjöllur”. Auðvitaðer skip-
iö vel búið tækjum, enda ekkert
til sparað, — nema i skrokkinn.
Sumt af þessum búnaði er auð-
velt að meta, annað verra. Við
hittum að máli Guðmund
Kjæmested, skipherra nú i vor,
liklega mánuði eftir að skipið
tók til starfa og hann gekk með
okkur um og lýsti þessu helzta.
Hann sagði m.a. þetta:
Rætt við Guðmund
Kjærnested og skipið
skoðað
— Mikiö af tækjabúnaði
skipsins er hliðstæður þvi sem
gerist I fullkomnustu fiskiskip-
um okkar, en auk þess höfum
viösérbúnað, sem nauðsynlegur
er sérstökum störfum, sem unn-
in verða um borð og með skip-
inu. Þetta er mikið sagt, þvi að
Islenzku fiskiskipin eru einhver