Fréttablaðið - 19.03.2005, Qupperneq 54

Á kaffihúsinu Langa Mangaá Ísafirði sitja RagnarKjartansson og Örn Elías
Guðmundson ásamt hliðarsjálfum
sínum Rassa Prump og Mugison.
Fjórmenningarnir eru staddir
vestur á fjörðum til að kynna
Aldrei fór ég suður – Rokkhátíð
alþýðunnar, sem haldin verður í
annað sinn um helgina. Örn og
Ragnar eru potturinn og pannan í
hátíðarundirbúningum í ár rétt
eins og í fyrra.
Hugmyndina að hátíðinni fékk
Örn þegar hann var fullur (það er
algengur inngangur í frásögnum
hans) ásamt föður sínum í
London. Ragnar slóst seinna í hóp-
inn ásamt hljómsveit sinni
Trabant og boltinn fór að rúlla.
Það er ekki langt síðan Ragnar og
Örn kynntust á Innipúkahátíð í
Reykjavík, en þeir ná vel saman
og Ragnar segist strax hafa orðið
hrifinn af þessum „laptop Elvis,“
eins og hann kallar Mugison.
Sín hvor hliðin á sama
peningnum
Til marks um hversu vel þeir
Ragnar og Örn Elías ná saman
sömdu þeir lagið Gúanóstelpan
mín, hátíðarlag Aldrei fór ég suður,
í félagi en Örn á afar erfitt að vinna
með öðrum og er „sjúklega meðvit-
aður“ ef hann veit af fólki í grennd-
inni þegar hann er að semja. „Ég
var einu sinni í hljómsveit þar sem
var hlegið að hugmyndum manns
og sagt að lögin væru illa samin. Þá
gafst ég upp á hljómsveitardæm-
inu og á bágt með að vinna með
öðrum núna án þess að verða bara
reiður. En þetta er að lagast, ég er
farinn að geta unnið með Pétri vini
mínum og Rúnu kærustunni minni
og það var gaman að semja þetta
lag með Ragga.“
Ólíkindatólið Ragnar hefur
hins vegar ekkert við hljómsveit-
arformið að athuga, er bæði í
Trabant og „sparihljómsveitinni“
Funerals. Hann fær útrás fyrir
sólóistann í myndlistinni en segir
hljómsveitirnar frekar vera
félagslegan vettvang fyrir sig.
„Ég hef verið í svona hljómsveit-
um þar sem það var gert grín að
manni; ég var uppnefndur Valgeir
Guðjónsson ef lögin mín féllu í
grýttan jarðveg. En svo lendir
maður kannski í hljómsveit þar
sem maður fær mikið til baka og
það hleðst utan á hugmyndina.
Þannig er þetta í Trabant, þar sem
skapast oft ótrúleg orka sem rífur
mann áfram eins og maður sé í
orgíu. Þetta fer aldrei yfir á það
stig að vera yfirþyrmandi; það
leiðinlegasta á æfingum er ef ein-
hver er ekki í stuði, þá gerist ekki
neitt. Það gerist svo sem oft í
Trabant, biddu fyrir þér, en þegar
orkan kemur er þetta geðveikt.“
Að hafa efni á prinsippum
Það kemur óneitanlega spánskt
fyrir sjónir að sjá Örn og Ragnar
spila lagið um gúanóstelpuna um-
kringda lógóum frá Símanum,
Flugfélagi Íslands og Íslands-
banka, styrktaraðilum hátíðarinn-
ar. „Jú, það er kannski rétt,“ kink-
ar Örn kolli, „en þetta gerir okkur
kleift að gera svo mikið fyrir svo
marga, sem er auðvitað bara
flott.“ Ragnar segir að það sé til
marks um tíðarandann að fyrir-
tæki séu orðin miklu opnari fyrir
því að setja peninga í listir, þar á
meðal tónlist sem hvarvetna ann-
ars staðar þætti vera á jaðrinum.
„Það eru risin upp ofurveldi sem
eiga drungalega mikið af pening-
um og komnir til sögunnar svona
velunnarar listanna í anda Med-
ici-ættarinnar í Flórens. Þetta er
auðvitað gott að mörgu leyti, en
verður kannski til þess að maður
er feimnari við að vera með stæla.
Ég sem síður reiðilegt baráttulag
ef það er hætta á að það komi illa
við fyrirtækið sem styrkir mig.“
Örn segir að staðan sé einfald-
lega sú að maður verði að hafa
efni á að hafa prinsipp. „Ég seldi
lag í auglýsingu og var virkilega
komplexaður yfir því. Ég hitti
mann sem sagði mér að það hefði
eyðilagt lagið fyrir sér að heyra
það í jólaauglýsingu frá einhverj-
um banka. Þetta hafi verið uppá-
halds ríðulagið sitt en nú gat hann
ekki riðið við það án þess að hugsa
um yfirdráttinn,“ segir Örn og
hlær. „En án gríns, þá eyðileggur
maður vissulega ákveðinn anda í
laginu með þessu, en á móti kem-
ur að ég átti fyrir salti í grautinn í
tvo mánuði og notaði þann tíma til
að taka upp tónlistina fyrir Næs-
land. Það er búið að innræta
manni að það sé ekki flott að selja
tónlistina sína í auglýsingar, en
þetta er líka spurning um hvort
maður þurfi að hækka yfirdrátt-
inn eða ekki. Maður þarf að hafa
efni á að eiga svona prinsipp.“
Ragnar bendir á muninn á
myndlist og tónlist í þessum efn-
um. „Þegar maður selur myndlist-
arverk stendur það enn sem sjálf-
stætt verk, en í músík er verið að
kaupa lag inn í eitthvað annað sem
getur auðvitað gjörbreytt því.“
Klíkuskapurinn hættur að vera
vandræðalegur
Erni finnst að feitir ríkisstyrkir
til einstakra tónlistarmanna eigi
ekki að þó vera valkostur fyrir
tónlistarmenn. „Hverjir eru það
sem myndu útdeila slíkum styrkj-
um? Það er alltaf eitthvað klíku-
mynstur í gangi á Íslandi og það
er fyrir löngu hætt að vera vand-
ræðalegt. Ég held að enginn geti
sagst aldrei hafa fengið neitt út á
það að þekkja einhvern. Þetta er
orðið partur af þjóðarvitundinni
og einu skiptin sem maður kippir
sér upp við þetta er þegar maður
sér stjórnmálamenn redda ein-
hverjum úr klíkunni sinni vinnu.
Hættan er hins vegar sú að þetta
taki allt pönkið úr tónlistinni.“
Ragnar tekur undir þetta og
segir að ef til vill megi rekja það
til klíkumeðvirkni hins fámenna
Íslands að það eru fá pólitísk
bönd starfandi. „Mér finnst ótrú-
lega virðingarvert að gera póli-
tíska tónlist en ég skil að menn
séu hræddir við að vera með
stæla ef þeir ætla að sækja um
styrk í tónlistarsjóð menntamála-
ráðuneytisins. Mér fannst rappið
lofa miklu sem vettvangur fyrir
pólitíska tónlist en það hefur snú-
ist upp í það að menn gera ekkert
nema að kalla hver annan hálf-
vita.“ „Mér finnst að yrkisefnin
mættu vera pólitískari,“ samsinn-
ir Örn. „Nóg geta tónlistarmenn
baktalað hvorn annan.“
Rassa finnst að ríkið eigi hins
vegar að styrkja tónlistargeirann.
„Það er enginn skortur á íþrótta-
mannvirkjum, en ef þú ert í tón-
list er það stöðugt basl að finna
æfingahúsnæði.“ Örn bætir því
við að forgangsröð stjórnvalda í
þessum efnum sé fáránleg. „Ég
tók þátt í þessu Parísarrugli á
vegum menntamálaráðuneytis-
ins. Þar voru peningarnir ekki
sparaðir, en þetta reyndist vera
allsherjar brandari. Tónlistar-
menn mættu á eigin forsendum
til að spila fyrir embættismenn
sem var boðið en ekki
fólk sem kom gagn-
gert til að hlusta á
tónlistina. Tónlistin
var algjört aukaat-
riði.“ Ragnar segir
það oft hjákát-
legt að fylgjast með stjórnmála-
mönnum, sem hafa lítið vit á hvað
er að gerast í íslensku tónlistar-
lífi, hampa tónlistarmönnum á
tyllidögum. „Einn ráðherra sem
lætur þessi mál sig varða hélt þar
til fyrir skömmu að Smekkleysa
væri hljómsveit!“
Tommy Lee í fósturstellingu
Ragnar og Örn hafa báðir verið
kenndir við „krúttkynslóðina“
svokölluðu. Þeir segja að þetta
helgist af ákveðinni þörf hjá fólki
til að stimpla allt. „Öddi er orðinn
ofurmannlegi og vinalegi gaur-
inn og við í Trabant erum flipp-
uðu týpurnar sem spiluðu á
Bessastöðum og erum geðveikt
klikkaðir. En þetta er auðvitað
rulla sem við höfum leikið okkur
með; Trabant eru óttalegir
sirkusapar, en hafa fulla inni-
stæðu fyrir tónlistinni.“
Örn viðurkennir að hann sé
jafnvel farinn að gangast upp í
hlutverki einlæga rokkarans. „Ég
stóð í röð fyrir utan Kaffibarinn
um daginn og dyravörðurinn
spurði hvort ég vildi ekki koma
fram fyrir. Mér leist ekkert illa á
það en fór fljótlega að hugsa að
ég ætti bara að standa í röðinni
eins og annað fólk. Ég held að það
hafi verið ofurmeðvitund og
hræsni sem réð þessu frekar en
viljinn til að vera alþýðuhetja og
maður fólksins.“
„Ég held að þetta með krútt-
kynslóðina sé tilraun til
að svipta mann kúl-
inu,“ segir Ragnar.
„Það er verið að
reyna að draga úr
okkur tennurnar og
gera okkur mein-
laus. Ég skil þetta samt
ekki alveg, það var ein-
hver grein í DV um dag-
inn þar sem furðulegasta
fólk var kallað krútt, til
dæmis Urður í Gusgus,
einhver mesti sóðakjaft-
ur sem ég þekki. Þetta er
ágætur brandari og hvað getur
maður svo sem gert. Ég man
reyndar eftir viðtali við Tommy
Lee, úr Mötley Crüe, þar sem
hann sagðist alltaf leggjast í fóst-
urstellinguna þegar hann hlustaði
á Sigur Rós. Ef það er eitthvað
sem má kalla sigur krúttkynslóð-
arinnar þá er það Tommy Lee í
fósturstellingunni.“ ■
38 19. mars 2005 LAUGARDAGUR
Ólíkindatól og einlægir rokkarar
Örn Elías Guðmundsson
og Ragnar Kjartansson
tylltu sér niður á kaffihúsi
á Ísafirði og tóku upp
spjall. Bergsteinn Sigurðs-
son hleraði samtalið og
skráði niður.
RAGNAR KJARTANSSON OG ÖRN ELÍAS GUÐMUNDSSON Ragnar og Örn kynntust á Innipúkahátíð fyrir að verða tveimur árum síðan og náðu strax vel saman. Ragnar var fljótur
að stökkva á tækifærið þegar Örn nefndi hugmyndina um að halda rokkhátíð á Ísafirði fyrir ári síðan. Myndin er tekin á Gráa kettinum.
FRÉTTAB
LAÐ
IÐ
/VILH
ELM
Aldrei fór ég suður – rokkhátíð alþýðunnar fer fram í
annað sinn hinn 26. mars. Fyrsta og síðasta regla hátíð-
arinnar er að það má enginn græða á henni og allan
ágóða skal láta renna til góðgerðarmála.
Tónleikarnir verða haldnir í frystiklefanum í Edinborg,
stærsta timburgrindahúsi landsins. Tæplega þrjátíu lista-
menn koma fram á hátíðinni og komust fleiri að en
vildu. Flytjendur eru bæði heima- og aðkomumenn og
geta allir búist við að fá að heyra eitthvað nýtt eða eitt-
hvað gamalt. Meðal þeirra sem koma fram eru Mugison,
Trabant, Hjálmar, Nine Elevens, Írafár, Strengjasveit Tón-
listarskóla Ísafjarðar,
Þórir og síðast en
ekki síst Djazzband
Villa Valla.
Svo gripið sé til orða
Mugisons: „Það geta allir
rekið ættir sínar vestur og ættu því að fletta í
símaskránni, bjalla í frænku og frænda, fá að gista,
skella tannburstanum í brjóstvasann, pakka vonda skap-
inu í tösku og senda á Akureyri, klæða sig í góða skapið
og bara kýla á’ða...“
Aldrei fór ég suður – rokkhátíð alþýðunnar
Ég hitti mann sem
sagði mér að það
hefði eyðilagt lagið fyrir sér
að heyra það spilað í jóla-
auglýsingu frá einhverjum
banka. Þetta hafi verið upp-
áhalds ríðulagið sitt en nú
gat hann ekki riðið við það
án þess að hugsa um yfir-
dráttinn.
,, Öddi er orðinn ofur-mannlegi og vina-legi gaurinn og við í Trabanterum flippuðu týpurnar sem
spiluðu á Bessastöðum og
erum geðveikt klikkaðir. En
þetta er auðvitað rulla sem
við höfum leikið okkur með;
Trabant eru óttalegir
sirkusapar, en hafa fulla
innistæðu fyrir tónlistinni.
,,