Fréttablaðið - 31.05.2006, Blaðsíða 43

MARKAÐURINN
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Hafliði Helgason RITSTJÓRN: Eggert Þór Aðalsteinsson, Hólmfríður Helga Sigurðardóttir, Jón Aðalsteinn Bergsveinsson, Óli Kristinn Ármannsson
AUGLÝSINGASTJÓRI: Jónína Pálsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@markadurinn.is og aug-
lysingar@markadurinn.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Markaðinum er dreift
ókeypis með Fréttablaðinu á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Markaðurinn áskilur sér rétt til að
birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
eggert@markadurinn.is l haflidi@markadurinn.is l holmfridur@markadurinn.is l
jonab@markadurinn.is l olikr@markadurinn.is
Sögurnar... tölurnar... fólkið...
31. MAÍ 2006 MIÐVIKUDAGUR16
U M V Í Ð A V E R Ö L D
S K O Ð U N
Balanced Scorecard, þýtt sem
stefnumiðað árangursmat, er hug-
verk dr. Robert S. Kaplan og dr.
David P. Norton en þeir stofnuðu
fyrirtækið Balanced Scorecard
Colloborative Inc. (BSCol.) árið
1992. Megintilgangur með notk-
un aðferðarinnar er í stuttu máli
að efla fyrirtæki og stofnanir í að
hrinda sinni stefnu í framkvæmd.
Hugmyndafræðin byggist á því
að fyrirtæki og stofnanir inn-
leiði stefnu hratt og á árangurs-
ríkan hátt. Árangursstjórnunin
samhæfir árangursmælingar og
stjórnskipulag fyrirtækis eða
stofnunar. Árangursmælingar
eru einnig lykillinn að hvatn-
ingu til frekari árangurs og að
gera hann sýnilegri. Stefnumiðað
árangursmat er ein af bestu
aðferðafræðum í árangurs-
stjórnun seinustu 75 ára að mati
Harvard Business Review og er
nú kennd í flestum viðskiptahá-
skólum heims og notuð af fjölda
fyrirtækja og stofnana.
BSCol. er eina fyrirtækið í
heiminum sem hefur heimild til
að veita ráðgjöf sem byggir á
aðferðafræðinni eins og hún er
skilgreind af Kaplan og Norton.
IMG hóf samstarf við BSCol.
á síðastliðnu ári og kallast því
Balanced Scorecard Affiliate,
þ.e. útibú BSCol. á Íslandi. Með
þessari aðild varð IMG fjórða
ráðgjafarfyrirtækið í Evrópu
sem öðlaðist heimild til Balanced
Scorecard ráðgjafar undir merkj-
um Kaplans og Nortons. Í þessu
nána samstarfi er IMG þátttak-
andi í mótun og þróun aðferða-
fræðinnar ásamt því að vera
ávallt með undir höndum allra
nýjustu upplýsingar, tæki og tól á
sviði stefnumiðaðs árangursmats.
Til að mynda hafði IMG handrit
af nýju bókinni Alignment í hálft
ár til yfirlestrar og athugasemda
áður en hún var gefin út.
Símon Þorleifsson, ráðgjafi
hjá IMG, hefur unnið síðastlið-
in þrjú ár við árangursstjórn-
un og stefnumiðað árangursmat
og hefur haft veg og vanda af
samstarfinu við BSCol. Hann
segir samstarfið ganga vel og að
aðferðafræðin hafi verið löguð
að íslenskum og skandinavískum
aðstæðum og henti fyrirtækjum
og stofnunum af öllum stærðum.
IMG hefur nú aðstoðað og unnið
með yfir tuttugu fyrirtækjum á
Íslandi við innleiðingu stefnu-
miðaðs árangursmats auk þess
að halda fyrirlestra fyrir fyrir-
tæki í Danmörku.
Fyrirtæki bæði hérlendis
og erlendis sem hafa nýtt sér
stefnumiðað árangursmat hafa
m.a. afrekað eftirfarandi:
- Aukna markaðshlutdeild
- Aukna ánægju og tryggð við-
skiptavina
- Aukinn hagnað
- Hækkun á gengi hlutabréfa
- Bætta ímynd
- Markvissari upplýsingamiðlun
til starfsmanna
- Markvissari uppbyggingu upp-
lýsingatækni
Stofnanir bæði hérlendis
og erlendis sem hafa nýtt sér
stefnumiðað árangursmat hafa
m.a. afrekað eftirfarandi:
- Skýrari stefnu og sýn á aðalat-
riðin
- Aukna ánægju viðskiptavina
og skjólstæðinga
- Áreiðanlegri rekstraráætlanir
- Aukna framleiðni og afköst
- Aukna ánægju starfsmanna
- Aukna þekkingu starfsmanna
á starfseminni
- Hagræðingu í innri ferlum
- Markvissari uppbyggingu upp-
lýsingatækni
- Heildarárangur stofnunar
eykst og verður sýnilegri
Símon segir ákveðna þróun á
hugmyndafræðinni hafa átt sér
stað sl. ár. Fyrst hafi áherslan
verið á svokallað „skorkort” þar
sem árangursmælikvarðar voru
settir upp. Síðar hafi stefnumið-
að árangursmat verið skilgreint
sem verkfæri til breytingar-
stjórnunar og áherslan lögð á
stefnudrifið fyrirtæki. Þá hafi
stefnumiðað árangursmat orðið
stjórnum fyrirtækja nauðsynleg
viðbót sem heildrænt stjórntæki
inn í allar rekstrareiningar. Auk
þess hefur aðferðafræðin verið
heimfærð upp á samskipti við
samstarfsaðila og birgja eins og
fram kemur í nýjustu bók þeirra
Kaplans og Norton Alignment.
Bókin Alignment er mjög
gagnleg lesning fyrir fyrirtækja-
samsteypur, stór fyrirtæki, rík-
isstofnanir og ráðuneyti. Þó svo
að rekstrareiningar fyrirtækja
eða stofnana séu reknar af mjög
hæfum stjórnendum kemur það
oftar en ekki fyrir að áætlanir
þeirra stangast á, samstarf er
ekki nógu gott eða meginmark-
mið stuðla ekki að bestu heild-
arafkomu fyrirtækis. Fyrir vikið
glatast tækifæri og auðlindir eru
vannýttar.
Bókin útskýrir og kennir
aðferðir til að koma í veg fyrir
þessi vandamál, ekki aðeins innan
fyrirtækisins heldur einnig milli
fyrirtækja og stjórnar, fjárfesta,
birgja og viðskiptavina. Hún
sýnir hvernig forstjórar geta
byggt upp stefnukort samstæð-
unnar og sett fram á grafísk-
an hátt árangur fyrirtækisins á
öllum vígstöðvum sem staðfestir
stöðu og staðsetningu fyrirtækis
eða stofnunar og hvernig ná skuli
hámarks samlegð allra rekstrar-
eininga og stoðeininga.
Það er reynsla fyrirtækja og
stofnana á Íslandi að innleið-
ing stefnumiðaðs árangursmats
hefur aukið yfirsýn stjórnenda
á allar hliðar rekstrarins og þar
með bætt árangur heildarinnar.
Innleiðingin hefur einnig auð-
veldað ríkisstofnunum að ná
tökum á árangursstjórnunar-
samningum sem þær gera við
ráðuneytin. Fjármálaráðuneytið
hefur einnig mælt með stefnu-
miðuðu árangursmati sem
verkfæri við útfærslu árang-
ursstjórnunar til að auðvelda
ríkisstofnunum að hrinda stefnu
í framkvæmd.
Símon telur íslensk fyrirtæki
almennt árangursmiðuð, en oft
á tíðum geti þau ekki sýnt fram
á árangurinn nema í fjárhags-
stærðum. Í ljósi breytinga á
efnahagslífinu upp á síðkastið er
því enn brýnna að fyrirtæki séu
trúverðug og geti sýnt fram á
árangur á öllum sviðum. Íslensk
fyrirtæki hafa stækkað og stærri
og sjálfstæðari rekstrareiningar
eru meira áberandi og því er það
enn mikilvægara nú fyrir íslensk
fyrirtæki og stjórnendur þeirra
að hafa góða yfirsýn og ná sem
mestum samlegðaráhrifum allra
rekstareininga til að ná afburða-
árangri í sívaxandi samkeppnis-
umhverfi.
Stefnumiðað árangursmat
Fjóla María
Ágústsdóttir
Ráðgjafi hjá
IMG
O R Ð Í B E L G
Þó svo að rekstrareiningar fyrirtækja eða stofn-
ana séu reknar af mjög hæfum stjórnendum kemur
það oftar en ekki fyrir að áætlanir þeirra stangast
á, samstarf er ekki nógu gott eða megin markmið
stuðla ekki að bestu heildarafkomu fyrirtækis. Fyrir
vikið glatast tækifæri og auðlindir eru vanýttar.
Plastflaska sem leysist upp
The Independent | The Independent fjallar um
umhverfisvænar umbúðir neysluvarnings. Nýlega
hafi drykkjarframleiðandinn Belu sett á markað
plastflösku sem eyðist sjálf-
krafa á nokkrum mánuðum.
Flaskan er unnin úr korni og
fer allur hagnaður af sölunni
til góðgerðarsamtakanna Wateraid. Telur blaðið
að mikil vitundarvakning hafi orðið meðal fram-
leiðenda. Stórverslanarisinn Sainsbury selji nú
skyndimat í umhverfisvænum umbúðum. Þá hafi
Coca-Cola hafið prófanir á flöskum sem eyðist
sjálfkrafa, auk þess sem sælgætisframleiðandinn
Nestlé hyggist setja á markað umbúðir sem leysist
upp komist þær í snertingu við vatn. Þrátt fyrir að
ofangreindir framleiðendur séu greinilega á réttri
leið er enn langt í land að mati The Independent.
„Meðalmaðurinn í Bretlandi fleygir umbúðum
sem nema eigin líkamsþyngd á sjö vikna fresti,“
segir í leiðara blaðsins.
Fyrirsögnin felldi fyrirtækið
Wall Street Journal | Wall Street Journal segir dóma
yfir sakborningum í Enron-málinu hafa sannað í
eitt skipti fyrir öll að enginn, hversu valdamik-
ill sem hann kann að
vera, er ósnertanleg-
ur. Leiðarahöfundur
telur forstjórana
fyrrverandi Kenneth Lay og Jeffrey Skilling
í raun hafa tapað málinu strax á fyrstu stig-
um með því að halda því fram að Enron hefi
hrunið vegna fyrirsagna í Wall Street Journal.
Höfundur þakkar hrósið, en segir Wall Street
Journal hvergi nærri svo valdamikinn fjölmiðil.
„Fjárfestar töpuðu milljörðum Bandaríkjadala.
Lífeyrisréttindi fyrir 2,1 milljarð fóru í vaskinn
og 5.600 manns misstu vinnuna. Enron-málið
sannar að ef þú lýgur að fjárfestum, starfs-
mönnum og almenningi um raunverulega stöðu
fyrirtækis þíns þarftu að gjalda fyrir það,“ segir
í Wall Street Journal.
Hætta er á að erfitt verði að finna viðunandi lausn á breyttu
umhverfi á lánamarkaði hér á landi. Í miðju þensluástandi var tekin
ákvörðun um að auka heimildir Íbúðalánasjóðs til útlána með þeim
afleiðingum að bankarnir fóru af krafti inn á íbúðalánamarkaðinn.
Slík þróun var óhjákvæmileg fyrr eða síðar. Hins vegar var tíma-
setningin afleit og bein afleiðing af pólitískri ákvörðun um hækkun
hámarkslána og hækkun lánshlutfalls af eignum. Stjórnvöld skelltu
skollaeyrum við viðvörunum um að afleiðing þessarar ákvörðunar
yrði veruleg útlánaþensla eins og raunin varð.
Nú er í gangi vinna um að endurskoða hlutverk Íbúðalánasjóðs.
Mikilvægt er að út úr þeirri vinnu komi skynsamleg niðurstaða
þar sem ríkið hættir samkeppni á fjár-
málamarkaði. Einkavæðing bankanna
var yfirlýsing um það hvers konar fjár-
málakerfi við viljum hafa. Árangurinn
hefur verið gríðarlegur og sú ákvörðun
mun um ókomin ár auka á hagsæld
þjóðarinnar. Við höfum slæma reynslu
af ríkisreknu bankakerfi og erum ekki
ein um það.
Víðast hvar í nágrannalöndum okkar
tíðkast einfalt kerfi í íbúðalánum.
Bankar lána til húsnæðiskaupa. Þannig
hafa Danir haft þetta kerfi í aldaraðir,
frá brunanum mikla í Kaupmannahöfn,
án þess að almenningur hafi átt í erfið-
leikum með að koma sér upp þaki yfir
höfuðið.
Pólitíska spurningin er hvort ríkið
eigi að lána íslenskri efri- og millistétt
fyrir húsnæði sínu. Þeir sem aðhyllast
markaðshagkerfi hljóta að svara slíku
neitandi. Andstæðingarnir tína gjarnan
til rök um það að ríkið tryggi sam-
keppni á lánamarkaði. Þetta eru fráleit
rök og endurspegla bara eina skoðun.
Það er þá að markaði sé ekki treystandi
fyrir samkeppni almennt. Með sömu
rökum væri full ástæða fyrir ríkið að
opna matvöruverslun, bensínstöð, stofna tryggingafélög og tísku-
verslanir. Þeir sem aðhyllast slíka sýn eru einfaldlega fylgismenn
allt annars konar hagkerfis en við flest viljum búa við. Hagkerfis
sem sér vart stað lengur nema í Norður-Kóreu, með tilheyrandi
velsæld almennings eða hvað?
Andstaðan við að taka skrefin til fulls í markaðsvæðingu fjár-
málakerfisins byggja á röklitlum tregðulögmálum, ótta við breyt-
ingar og verndarstefnu gagnvart stofnunum. Það sama á við um
andstöðu við að sparisjóðir geti breyst í hlutafélög og eignarhald
þeirra farið að lúta almennum markaðslögmálum.
Þeir sem hafa áhyggjur af því að hópar í samfélaginu fái ekki
aðgang að markaðsvæddu fjármálakerfi vegna afskekktrar búsetu
eða fátæktar verða einfaldlega að leita pólitískra lausna á slíkum
vanda. Sú lausn verður að vera önnur en sú að gerast ríkisrekinn
dragbítur á hagræðingu í markaðsvæddu hagkerfi.
Spurningin um Íbúðalánasjóð er spurning um hvers
konar fjármálakerfi við viljum.
Ræður markaðurinn
eða ríkið?
Hafliði Helgason
Pólitíska spurn-
ingin er hér hvort
ríkið eigi að lána
íslenskri efri- og
millistétt fyrir hús-
næði sínu. Þeir sem
aðhyllast markaðs-
hagkerfi hljóta að
svara slíku neitandi
... Með sömu rökum
væri full ástæða
fyrir ríkið að opna
matvöruverslun,
bensínstöð, stofna
tryggingarfélög og
tískuverslanir.
VR og fleiri stéttarfélög styrkja þátttöku félagsmanna sinna á námskeiðinu.
“...hvergi áður náð jafn hárri ávöxtun á
tímasparnað ...”
Fylkir Sævarsson, 39 ára Iðnfræðingur.
“Í þessu er fólginn mikill tímasparnaður.”
Ester Ýr Jónsdóttir, kennari
“Hreinn tímaþjófur að láta það fram hjá sér fara.”
Rut Skúladóttir, 20 ára nemi.
Meiri tími – Aukið forskot – Sterkari sérstaða
Hvað segja nemendur okkar um námskeiðið:
Frábært, markvisst, hnitmiðað, krefjandi, mikil aðstoð, árangursríkt, góð þjónusta.
Nýtt námskeið - 6. vikna hraðnámskeið 7. júní
Akureyri 3. vikna hraðnámkeið 26. júní
Náðu árangri með okkur í sumar og skráðu þig á
sumarnámskeið Hraðlestrarskólans.
Skráning hafin á www.h.is og í síma 586-9400.
Gerum föst verðtilboð í fyrirtækjanámskeið
Betri leið til
að vinna á
tímaskorti