Fréttablaðið - 20.09.2006, Blaðsíða 96

menning@frettabladid.is
!
20. september 2006 MIÐVIKUDAGUR28
Kl. 12.00
Þorgerður Einarsdóttir fjallar um
staðalmyndir kynjanna í erindi sem
hún nefnir „Kynjakerfið: Feðraveldi
á undanhaldi eða lífsseigasta yfir-
ráðakerfið?“ á vegum Félagsvísinda-
torgs Háskólans á Akureyri í stofu
L101 á Sólborg við Norðurslóð.

> Ekki missa af...
síðustu bíódögum kvikmyndahátíðar-
innar IFF sem lýkur á fimmtudaginn.
dansleikhúsi Pinu Bausch sem sýnir
verkið Água í Borgarleikhúsinu. Síð-
asta sýningin er kl. 20 í kvöld.
samsýningingunni „Guðs útvalda
þjóð“ í galleríi Kling & bang. Fjöldi
myndlistar- og tónlistarmanna tekur þátt
í sýningunni en sýningarstjóri er Snorri
Ásmundsson.
Ein trú - tveir heimar

Samkomur í Dómkirkjunni
Ræðumaður sr. Helgi Hróbjartsson
Fimmtudagur 21. september kl. 20
Ávarp og ritningarlestur: Sr. Jón Dalbú Hróbjartsson, prófastur og Jónas
Þórisson framkvæmdastjóri Hk. Tónlist er í umsjá Léttsveitar Dómkórsins,
Marteins H Friðrikssonar og Laufeyjar Geirlaugsdóttur.
Föstudagur 22. september kl. 20
Ávarp og ritningarlestur: Sr. Hjálmar Jónsson, sóknarpr. og sr. Ragnar
Gunnarsson, framkvæmdastj. SÍK. Tónlist er í umsjá Óskars Einarssonar,
Fannyar Tryggvadóttur, Hrannar Svansdóttur og Páls Rósinkrans.
Eftir að samkomum lýkur er boðið upp á ráðgjafarsamtöl um trúarlíf
og fræðslu og fyrirbæn. Sr. Jakob Ágúst Hjálmarsson, dómkirkjuprestur
leiðir samkomurnar.
HJARTANLEGA VELKOMIN!
Leikritið Fagnaður eftir breska
leikskáldið og Nóbelsverðlauna-
hafann Harold Pinter fer aftur á
svið Þjóðleikhússins og verður
fyrsta sýningin næstkomandi
sunnudag.
Harold Pinter, eitt frægasta
leikskáld samtímans, hlaut Nóbels-
verðlaunin í bókmenntum árið
2005 en leikritið Fagnaður er af
mörgum álitið hans fyndnasta og
aðgengilegasta verk í áraraðir.
Pinter er eitt frumlegasta og
merkasta leikskáld Breta á síðari
hluta tuttugustu aldar en hann
hefur á ferli sínum skrifað á
þriðja tug leikrita og haft gífurleg
áhrif á leiklistarlíf í Bretlandi,
bæði sem leikstjóri og höfundur.
Á síðari árum hefur Pinter látið
mikið til sín taka á opinberum
vettvangi en hörð gagnrýni hans á
ríkisstjórnir Bretlands og Banda-
ríkjanna vegna stefnu þeirra í
alþjóðastjórnmálum hefur vakið
mikla athygli. Harold Pinter voru
á þessu ári veitt evrópsku
leiklistarverðlaunin, virtustu leik-
listarverðlaun álfunnar.
Mörg leikrita Pinters hafa
verið sett upp á Íslandi; þau þekkt-
ustu eru Húsvörðurinn, Eins
konar Alaska, Kveðjuskál, Heim-
koman, Elskhuginn og leikritið
Svik sem sett var upp hérlendis á
síðasta ári. Fagnaður gerist á veit-
ingastað í London þar sem matar-
gestir eru allir að fagna einhverju.
Undir niðri býr þó ógn og tauga-
veiklun sem ágerist þegar líður á.
Verkið er margslungið og óvænt-
ur húmor leikskáldsins nýtur sín
vel.
Í tengslum við endurupptöku
sýningarinnar verður boðið upp á
Kvöldstund með Pinter þau kvöld
sem sýningar verða og verður þá
boðið upp á næringu fyrir líkama
og sál. Að loknum málsverði í
Leikhúskjallaranum mun Martin
Regal, dósent í ensku við Háskóla
Íslands, flytja erindi um Pinter og
verk hans en leiksýningin hefst
síðan kl. 21.00.
Leikstjóri Fagnaðar er Stefán
Jónsson en leikarar eru Edda Arn-
ljótsdóttir, Guðrún Gísladóttir,
Hjálmar Hjálmarsson, Jón Páll
Eyjólfsson, Kristján Franklín
Magnús, Margrét Kaaber, Nanna
Kristín Magnúsdóttir, Ólafur
Darri Ólafsson og Ólafur Egill
Egilsson. Þýðandi er Elísabet
Snorradóttir, búningar eru í hönd-
um Rannveigar Gylfadóttur,
Björn Bergsteinn Guðmundsson
sér um lýsingu og höfundur leik-
myndar er Börkur Jónsson. - khh
Fagnaður á svið á ný
FAGNAÐI FAGNAÐ Í ÞJÓÐLEIKHÚSINU Verk Nóbelskáldsins Harolds Pinters fer aftur á
svið um helgina. FRÉTTABLAÐIÐ/ÓMAR
Flæmski rithöfundurinn
Sylvía Vanden Heeden líkir
höfuðinu á sér við safnhaug.
Þar sé allt fullt af handa-
hófskenndum upplifunum
en í óreiðunni verða samt
til frjósamar afurðir og ein
þeirra er sagan um Rebba
og Héru.
„Ég byrjaði að skrifa því ég gat
ekki gert neitt annað,“ segir
Sylvía kímin. „Ég ætlaði mér að
verða listamaður og fór í lista-
skóla. Ég hef verið að skrifa smá-
sögur frá því ég var 9-10 ára og
mig dreymdi um að skrifa bækur
en óraði aldrei fyrir því að neitt
yrði gefið út.“ Hún segist jafnan
hafa byrjað með mikilfenglegan
titil og langan efnislista. „Ég
byrjaði á einum kafla og skrifaði
annan og kannski síðustu setn-
inguna í sögunni en kláraði aldrei
það sem þurfti að vera á milli.
Maður þarf sjálfsaga til að skrifa
bækur og ég hafði hann hrein-
lega ekki.“
Núna er Sylvía búin að skrifa
liðlega þrjátíu bækur af ýmsum
toga. Eftir að hún hreppti verð-
launasæti í samkeppni um sögur
fyrir unga lesendur kom fyrsta
bókin hennar út, 1987, og hún
hefur verið sískrifandi síðan.
„Allt í einu var ég orðinn rit-
höfundur, eins og fyrir algjöra
slysni,“ segir hún í gríni.
Sylvía segist skrifa allt nema
ljóð. „Bækurnar mínar eru mjög
ólíkar, ég skrifa fyrir börn á aldr-
inum 6-16 ára en líka myndabæk-
ur fyrir yngri lesendur, sögulegar
skáldsögur og sálfræðilegar sögur
fyrir fullorðna. Ég skrifa fantasí-
ur eins og Rebba og Héru en líka
sögur um dýr sem ekki ganga í
fötum eða tala,“ áréttar hún.
Reyndar gleyma lesendur oft
að hún hefur skrifað fleiri bækur
en sögurnar um þá títtnefndu
vini. „Það hafa komið út átta
bækur um þau og sú fyrsta er
komin út á íslensku.“ Sögurnar
um Rebba, Héru og vini þeirra
þykja með eindæmum hugljúfar
og hafa notið gríðarlegra vin-
sælda um allan heim á undan-
förnum árum. Fyrsta bókin um
Rebba og Héru segir frá vetri í
skóginum og er sérstaklega hugs-
uð fyrir börn sem eru að byrja að
lesa. „Ég skrifaði þessa bók með
unga lesendur í huga. Þeim finnst
auðveldara að byrja á stuttum
orðum og setningum en svo lengj-
ast þau eftir því sem líður á sög-
una. Þetta er svona saga sem vex
með barninu en það er auðvelt að
byrja á henni.“ Sögurnar hafa
ílengst á metsölulistum um alla
Evrópu og hugmyndin hefur
undið talsvert upp á sig, búið er
að gera tölvuleiki eftir bókunum
og gefa út orða- og uppskriftabók
í sömu seríu.
Sylvía segist sjaldan þurfa að
leita innblásturs fyrir skriftirn-
ar, hugmyndirnar flæði nokkuð
greiðlega en hún líkir höfðinu á
sér við safnhaug. „Ég er ekki með
heila, bara safnhaug,“ segir hún
hlæjandi. „Þú veist að safnhaug-
urinn er í raun og veru bara rusl
en úr honum verður samt frjó-
samur jarðvegur. Allt sem ég sé
og upplifi fer á safnhauginn,
flestu gleymi ég, eins og til
dæmis hvar ég set lyklana mína,
en svo geta verið litlir hlutir eða
hugmyndir þar sem breiða úr sér,
blómstra og úr verður saga.“
kristrun@frettabladid.is
Safnhaugur í heilastað
SYLVÍA VANDEN HEEDEN RITHÖFUNDUR Varð rithöfundur fyrir slysni en hefur verið sískrifandi síðan. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Tilkynnt var um útgáfu á ófullgerðri
sögu rithöfundarins J.R.R. Tolki-
en fyrr í vikunni. Sagan ber heit-
ið The Children of Hurin og mun
hún koma út hjá Houghton Mifflin
útgáfunni í Bandaríkunum og
HarperCollins í Bretlandi. Frétta-
vefur dagblaðsins The Guardian
greinir frá því að yngsti sonur
Tolkiens, Christopher Tolkien, sem
hefur helgað sig verkum föður síns
síðustu þrjátíu árin, hafi fullgert
söguna og að hún muni koma út
næsta vor.
Söguslóðirnar eru kunnuglegar
þeim sem lesið hafa Hringadróttins-
sögu, þekktasta verk Tolkiens sem
hlaut endurnýjun lífdaga í kvik-
myndaaðlöun leikstjórnas Peter
Jackosons.
Sagan var æskuverk Tolk-
iens en hann vann að gerð
hennar árið 1918. Hringa-
dróttinssaga kom ekki út fyrr
en rúmum þrjáíu árum síðar.
Bókin ku greina frá elstu
sögnum ævintýraheims-
ins sem Tolkien skapaði og
kenndur er við Miðgarð.
Christopher Tolkien á
útgáfurétt að bókum föður
síns en hann hefur með ötulli
vinnu leitast við að varpa ljósi
á feril Tolkiens með útgáfu
ýmiss konar rita. Hann er
einnig þekktur fyrir teikning-
ar sínar sem birtust í þríleikn-
um vinsæla sem selst hefur
í rúmum fimmtíu milljónum
eintaka um allan heim.
RITHÖFUNDURINN J.R.R. TOLKIEN
Christoper Tolkien fullkláraði sögu
föður síns sem kemur út á næsta ári.
Sonur dregur föður að landi
Píanóleikarinn Peter Máté heldur
tónleika í TÍBRÁR-tónleikaröð
Salarins í kvöld. Á efnisskránni
eru verk eftir Janácek, Chopin,
Bartók, Hjálmar H. Ragnarsson,
Schubert og Franz Liszt. Í tilkynn-
ingu frá listamanninum segir að
flest verkanna séu ættuð frá
Austur-Evrópu. „Tónmál verkanna
eru nátengd mállýsku og sérstök-
um framburði á tungu höfund-
anna, til dæmis móravísku
Janáceks og ungversku Bartóks,
og með það í huga er skemmtilegt
að velta fyrir sér óvenjulegum
hendingum í verkunum.“
Peter Máté er ættaður frá Ung-
verjalandi og lauk einleikara- og
meistaragráðu frá Tónlistar-
akademíunni í Prag. Peter hefur
verið búsettur á Íslandi frá 1990 og
kennir nú við Listaháskóla Íslands
og Tónlistarskólann í Reykjavík.
Hann kveðst hafa fengið tæki-
færi undanfarið til að leika fyrir
þröngan vinahóp á stofutónleik-
um. „Það hefur verið mjög
skemmtileg reynsla að leika fyrir
lítinn hóp eins og tíðkaðist oft á
tímum rómantísku risanna þó
að fyrirbærið eigið sér raunar
mun lengri sögu. Spenna, gleði,
ást, vinátta og kærleikur eru
aðeins nokkur þeirra orða sem
koma upp í hugann. Það er einmitt
von og ósk mín að eiga góðra vina
fund með píanóverkum meistar-
anna á þessum tónleikum.“
Tónleikarnir hefjast kl. 20 í
kvöld.
PETER MÁTÉ PÍANÓLEIKARI Leikur verk
ættuð frá Austur-Evrópu.
Músíkalskur fundur við meistarana