Fréttablaðið - 20.09.2006, Blaðsíða 40

MARKAÐURINN 20. SEPTEMBER 2006 MIÐVIKUDAGUR10
Ú T T E K T
Augu fólks eru sífellt að opnast betur fyrir
því að taka þarf tillit til ólíkrar menningar
í alþjóðlegum samskiptum. Notkun skop-
skynsins, sem flestum er tamt með misgóð-
um árangri, er angi af þessum fræðum. Eitt
af því sem mikilvægt er að átta sig á er að
skopið endurspeglar fyrst og fremst menn-
ingarheim þess sem það notar. Húmor getur
því verið hættulegt vopn í höndum þess sem
fer óvarlega með hann eða hagar sér alltaf
eins og hann sé í heimabyggð. Ef húmor hins
vegar er rétt notaður getur hann greitt fyrir
Húmor er ekkert grín
Flestum er tamt að beita skopskyninu til að draga úr spennu og bæta andrúmsloftið. Í alþjóðlegum
samskiptum getur það þó verið hættulegt vopn, að minnsta kosti í höndum þeirra sem ekki kunna
með það að fara. Hólmfríður Helga Sigurðardóttir talaði við nokkra þaulvana menningarspekúlanta og
komst að því að stundum er best að skilja húmorinn eftir heima.
Gunnar Beinteinsson er vel kunn-
ugur samskiptum við fólk af ýmsu
þjóðerni og menningargerðum. Í
starfi sínu sem starfsmannastjóri
Actavis Group er hann sífellt á ferð
og flugi en hjá fyrirtækinu starfa
um ellefu þúsund karlar og konur
um heim allan, þar af fimm hundruð
á Íslandi. „Gegnumsneitt myndi ég
segja að flestir deili sama húmorn-
um. Eftir því sem maður fer lengra
að heiman þarf maður þó að gæta
sín betur,“ segir Gunnar. Hann segir
nauðsynlegt að nota húmor í sam-
skiptum enda hjálpi það fólki við að
sjá spaugilegu hliðarnar og gamanið
við verkefnin.
Það þykir einkennandi fyrir
Íslendinga að hafa húmor fyrir
sjálfum sér og taka sjálfa sig ekki
sérstaklega alvarlega. Þetta segir
Gunnar að sé mikill kostur. „Með því
að taka okkur mátulega hátíðlega og
gera jafnvel svolítið grín að sjálf-
um okkur brjótum við ísinn og það
virkar vel á fólk. Að vísu þýðir lítið
að nota það í Bandaríkjunum, þar
myndu margir telja þig bölvaðan
kjána ef þú gerðir grín að sjálfum
þér.“ Gunnar segir það stundum hafa
komið sér á óvart hversu ólík menn-
ing Íslendinga og Bandaríkjamanna
er þegar kemur að notkun húmors.
Það sem Íslendingum þyki fynd-
ið geti hreinlega stundum móðgað
fólk vestan hafs. Að hans mati eru
Evrópubúar, hvort sem er frá henni
austan- eða vestanverðri, oft nær
okkur Íslendingum þegar kemur að
skopskyninu.
Þó að Gunnar sé sennilega með-
vitaðri en margur um mikilvægi
þess að sýna nærgætni innan um
fólk frá ólíkum menningarheimum
hefur hann átt sína spretti í mis-
heppnaðri notkun á húmor. Hann
nefnir sem dæmi þegar hann var,
í eitt skipti af mörgum, að stjórna
fundi þar sem saman voru komnir
stjórnendur frá ýmsum starfsstöðv-
um Actavis víðs vegar um heim.
„Ég var að kynda undir mönnum að
koma upp á svið og segja brandara
og breytti röddinni þegar ég var að
kalla menn upp. Svoleiðis gerði ég
góðlátlegt grín að Dönum, Svíum,
Bandaríkjamönnum og Bretum sem
allir tóku þátt í því hlæjandi. Þegar
ég kom að Indverjanum í hópn-
um notaði ég hinn fræga „rice and
curry“ framburð. Skemmst er frá
því að segja að þarna fór ég alveg
yfir strikið. Það mátti heyra saum-
nál detta og Indverjinn harðneitaði
að koma upp og taka þátt í leiknum.“
Gunnar segir þetta atvik þó ekki
hafa haft alvarlegar afleiðingar í
för með sér en þarna hafi hann
gleymt að taka með í reikninginn að
á Indlandi er mikil svokölluð valda-
fjarlægð fólks á milli. Þar tíðkast
að borin sé virðing fyrir háttsettum
mönnum, undir hvaða kringumstæð-
um sem er. Indverjanum þótti því að
sér vegið og Gunnar gera lítið úr sér
með því að gera grín að því hvernig
hann talaði.
Annars segist Gunnar almennt
ganga út frá þeirri sýn að öll séum
við eins inni við beinið. „Við viljum
láta bera virðingu fyrir okkur og
við viljum treysta fólki. Þessir tveir
þættir eru lykilþættirnir. Flest fólk
er bara fólk eins og við.“
GUNNAR
BEINTEINSSON,
STARFSMANNA-
STJÓRI ACTAVIS
GROUP Gunnar
segir það mik-
inn kost að
Íslendingar taki
sjálfa sig ekki
mjög alvarlega og
geti gert grín að
sjálfum sér.
Skopskynið nauðsynlegt