Fréttablaðið - 20.11.2006, Qupperneq 20

greinar@frettabladid.is
Á
sama tíma og stjórnvöld hér hafa nýlega lagt fram
metnaðarfulla áætlun um Vatnajökulsþjóðgarð koma
ráðamenn Norsk Hydro óboðnir hingað til lands og til-
kynna öllum að óvörum að þeir hafi áhuga á að reisa
mörg þúsund tonna álver hér á landi – hvorki meira
né minna! Hugsandi fólk tengir fyrirætlanir Norðmannanna
strax við vatnsaflsvirkjanir og verður þá hugsað til Jökulsár á
Fjöllum með tignarfossinn Dettifoss auk allra hinna fossanna
sunnan og norðan við.
Það er eins gott að áætlanir um Vatnajökulsþjóðgarð eru
komnar vel á veg , og að Jökulsá á Fjöllum er þar innanborðs frá
upptökum til sjávar, því annars væri hætta á að menn færu aftur
að velta fyrir sér virkjanamöguleikum þar. Vonandi eru þær
hugmyndir komnar út af borðinu í eitt skipti fyrir öll með til-
komu þjóðgarðsins, en allur er þó varinn góður í þessum efnum
sem öðrum.
Ef ráðamenn Norsk Hydro eru í alvöru að hugsa um að reisa
hér álver, þá ætti helst að benda þeim á Keilisnes, ef ekki verður
af stækkun i Straumsvík og álveri í Helguvík, en næsta álver
hér hlýtur hins vegar að rísa norðan við Húsavík.
Vatnajökulsþjóðgarður verður stærsti þjóðgarðurinn hér á
landi, og jafnframt sá stærsti í Evrópu. Hann mun í framtíðinni
ná allt norðan frá ósi Jökulsár á Fjöllum í Öxarfirði og suður
undir ströndina í suðri milli Ingólfshöfða og Hornafjarðar.
Meginuppistaðan í þjóðgarðinum verður þó sjálfur Vatnajökull
– stærsti jökull í Evrópu.
Það eru metnaðarfullar áætlanir sem umhverfisráðherrar
undanfarinna ára hafa haft um stofnun Vatnajökulsþjóðgarðs
á grundvelli þingsályktunartillögu Hjörleifs Guttormssonar
sem samþykkt var árið 1999. Stofnun slíks þjóðgarðs er ekkert
skyndiverk, og því er gott að umræðan um stofnun hans taki
sinn tíma svo að allir geti komið sjónarmiðum sínum á framfæri.
Innan væntanlegs þjóðgarðs verður mikið land sem er í eigu ein-
staklinga, og þótt ríkið hafi nýverið lagt fram óbilgjarnar kröfur
varðandi þjóðlendur í Suður-Þingeyjarsýslu má það ekki verða
til þess að seinka stofnun þjóðgarðsins. Þessar kröfur ríkisins
eru ekki beint til þess að greiða fyrir samningum við landeig-
endur varðandi væntanlegan þjóðgarð. Annars vegar er það að
ásælast land, sem um aldir hefur verið talið í einkaeign, og hins
vegar kemur skýrt fram í skýrslu umhverfisráðuneytisins um
Vatnajökulsþjóðgarð, sem ríkisstjórnin samþykkti að byggja
áframhaldandi vinnu við stofnun garðsins á, að mikilvægt sé að
ná góðu samkomulagi við landeigendur á svæðinu. Án þátttöku
þeirra verði ekkert af garðinum.
Vatnajökull og nágrenni hans er mikil náttúruperla, sem þarf
að ganga vel um. Það er grundvallaratriði að tryggja öllum jafn-
an aðgang að svæðinu, hvort sem er að ræða göngufólk, jeppa-
eða vélsleðamenn. Allir eiga að geta notið þess sem svæðið hefur
upp á að bjóða, en jafnframt þarf að koma því þannig fyrir að
einn hópurinn sé ekki fyrir öðrum, og allir geti notið frjálsræðis-
ins og víðáttunnar á hálendinu innan ákveðinna marka.
Vatnajökuls-
þjóðgarður
Björgvin Guðmundsson (mis)notar sl. fimmtudag stöðu sína á Fréttablað-
inu til að lýsa í pistlinum Frá degi til
dags, málefnastarfi Heimdallar síðast-
liðin tvö ár, sem „hugmyndafræðilegri
flatneskju“. Nú geti hins vegar „frjáls-
hyggjumenn andað léttar“ því „hugsjónir
Heimdallar lifi góðu lífi“ hjá núverandi
stjórn, sem nýlega hafi mótmælt kaupum
ríkisfyrirtækis á prentsmiðju og að ríkið reki RÚV.
Lesendum til glöggvunar var Björgvin framar-
lega í hópi þeirra, sem réðu árum saman í Heim-
dalli, en urðu síðan ítrekað að lúta í lægra haldi í
Heimdallar- og SUS-kosningum 2004-6. Er hann því
miður iðulega í skrifum sínum fastur í þeim skot-
gröfum.
Þegar við tókum við stjórn Heimdallar haustið
2004 var starfið að margra mati í lægð, stuðningur
ungs fólks við Sjálfstæðisflokkinn langt undir kjör-
fylgi, var um 23% í alþingiskosningum 2003. Sam-
herjar Björgvins, hinir „sönnu“ frjálshyggjumenn
höfðu þá farið með völd í Heimdalli árum saman, en
náðu ekki betur til ungs fólks en þetta. Þessu þurfti
að snúa við og ný stjórn Heimdallar ákvað að leggja,
auk hefðbundinna baráttumála frjálshyggju, áherslu
á mál, sem sneru að ungu fólki: Húsnæðis-
og menntamál, forvarnir, stöðu ungra inn-
flytjenda, borgarmál og mannréttindi
fatlaðra, samkynhneigðra og þolenda kyn-
ferðisafbrota. Kapp var lagt á að virkja
sem flesta, gera starfið upplýsandi og
skemmtilegt. Þetta var seinvirkt grasrót-
arstarf, sem skilaði sér. Síðastliðinn vetur
sýndu reglulegar mælingar á fylgi Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík að það hafði
nær tvöfaldast meðal ungs fólks frá
alþingiskosningum 2003. Fleira kemur til
en breyttar áherslur í ungliðastarfi, en ég
fullyrði að það eigi sinn þátt.
Ég spyr því hvort það sé ekki hugmyndafræðileg
flatneskja, ef pólitískt ungliðastarf snýst fyrst og
fremst um mikilvægi frjáls markaðar og frelsis ein-
staklinga? Eiga stjórnmál ekki að snúast um fleira
en rekstrarform og verða jöfn tækifæri ekki að
fylgja frelsi einstaklingsins? Snúast stjórnmál ekki
um aðstæður venjulegs ungs fólks? Ég tel að svo sé
og er þess fullviss að það gerir líka ný stjórn Heim-
dallar, sem við studdum sl. haust, gegn félögum
Björgvins. Stóraukinn stuðningur ungs fólks við
Sjálfstæðisflokkinn bendir einnig til að það sé okkur
sammála.
Höfundur er fyrrverandi formaður Heimdallar og
annar varaformaður SUS.
Hugmyndafræðileg flatneskja?
Ekkert blað?
550 5600
Fyrst þú ert að lesa þetta þá hefurðu
fengið Fréttablaðið. En til vonar
og vara skaltu klippa þetta símanúmer
út og hringja ef blaðið berst ekki.
- mest lesið
Fyrir pistlahöfundinn hefur lífið aftur hafið sinn vanagang
að lokinni prófkjörsbaráttu. Það
var skemmtilegur tími, kona
hefði ekki slegið hendinni á móti
betri árangri en telur þó að þegar
öllu sé á botninn hvolft megi hún
vel við una. Alls konar spekingar
túlka niðurstöður kosninga af
þessu tagi hver með sínum hætti.
Endanlegur dómur um hvort vel
tókst til eða ekki verður kveðinn
upp á kjördag, það gera kjósend-
ur. Því hvort heldur okkur líkar
betur eða verr, þá er það ekki
eingöngu vegna stefnu stjórn-
málaflokka sem fólk gefur þeim
atkvæði sitt heldur skipta
málsvararnir og áherslur þeirra
einnig máli.
Dagur íslenskunnar var í
síðustu viku. Í grunnskólum var
lögð áhersla á að við hlökkum til
jólanna en okkur hlakkar ekki til
þeirra. Njörður P. Njarðvík fékk
verðlaun, hann sagðist helst hafa
áhyggjur af andvaraleysi. Ég held
að hann eigi þá meðal annars við
ósið eins og þann að við segjum
hæ og bæ, í stað þess að nota góð,
gild og þægilega íslensk orð eins
og sæl og bless. Ef svo er þá er
ég honum sammála en játa að ég
er sek um þetta, mea culpa, mea
culpa. Nú heiti ég því að venja
mig af þessum ósið, fyrst kona
getur hætt að reykja þá hlýtur
hún að geta hætt þessu.
Stofnanamál er ákaflega
leiðinlegt fyrirbrigði finnst mér
og stend í mikilli baráttu við
viðkomandi aðila. Viðkomandi
aðili birtist í mörgum myndum,
hann getur verið kona eða karl og
hann getur verið fyrirtæki.
Aðilinn er ekki alltaf viðkomandi.
Hann getur verið samningsaðili,
pöntunaraðili, móttökuaðili og
jafnvel óásættanlega óínáanlegur.
Það mun vera manneskja sem
kona er mjög pirruð á að ná aldrei
sambandi við vegna þess að
manneskjan sem oftast er karl
hefur mjög mikið að gera eða er
alltaf á fundum eða kannski bara
í golfi.
Í vikunni barðist ég við
sögnina að vanefna, hún hefur
fyrir einhverra hluta sakir fest í
skjölum sem gefin eru út á mína
ábyrgð. Ég veit að um vanefndir
getur verið að ræða og ég veit
líka að margir búa við vanefni, en
þykist aldrei hafa vanefnt neitt
þótt ég hafi ábyggilega ekki efnt
allt sem ég hef lofað um ævina.
Ekki voru allir á eitt sáttir um
skoðun mína á þessu enda
sagnorðið notað í skjölunum í
langan tíma. Það var þó látið
undan nöldrinu í mér og héðan í
frá verður sagt á mínum vinnu-
stað að fólk standi ekki við
samninga eða efni ekki það sem
það hefur lofað, að minnsta kosti
verður það svo ef ég heyri til.
Fyrsta snjónum kyngdi niður
um helgina. Væntanlega fer ég þá
gangandi í vinnuna næstu daga
eða þar til snjóinn tekur upp. Er
svo heppin að búa í göngufæri við
vinnustaðinn. Ég ætla nefnilega
að fara að áskorun borgaryfir-
valda og leggja nagladekkjunum
og leggja þar með mitt af
mörkum til að minnka svifrykið,
skora á fleiri að gera það. Þeir
sem ekki eru svo heppnir að geta
gengið í vinnuna geta gengið út á
stoppistöð og tekið strætó. Það er
hrikalegt að sjá hvernig naglarnir
fara með göturnar og rykið sem
læðist inn til okkar sem búum við
miklar umferðargötur er til
merkis um mengunina sem
naglarnir valda. Auðvitað er ekki
hægt að banna nagladekk, eðlilegt
að atvinnubílstjórar noti þau svo
og þeir sem þurfa að fara út fyrir
bæinn, en við sem erum nær
eingöngu á ferðalagi innanbæjar
ættum að ganga eða nota almenn-
ingssamgöngur þessa daga sem
snjórinn liggur yfir.
Fyrst minnst var á borgaryfir-
völd verður ekki látið hjá líða að
hrósa þeim fyrir áform um að
borga fyrir íþróttir eða listnám
krakkanna. Borgarráð mun fyrr í
mánuðinum hafa falið íþrótta- og
tómstundaráði, ÍTR, að gera
tillögur um svokallað frístunda-
kort. Þetta er hið besta mál og
mun sams konar kerfi eða
eitthvað sem skilar sama árangri
þegar vera komið í gagnið í
einhverjum nágrannasveitarfé-
lögum. Ég trúi því að þetta muni
renna beint til þeirra sem
krakkarnir sækja þjónustu til
þannig að þetta hafi engin áhrif á
skattgreiðslur foreldranna, ég
vona minnsta kosti að svo sé. Því
fyrr sem þetta kemst í gagnið því
betra. Bravó fyrir Reykjavíkur-
borg í baráttunni við svifrykið og
að taka þátt í kostnaði við
tómstundaiðkun krakkanna.
Auk þess legg ég til að
eftirlaunaósóminn verði afnum-
inn með lögum.
Ástkæra ylhýra og fleira
Aðilinn er ekki alltaf við-
komandi. Hann getur verið
samningsaðili, pöntunaraðili,
móttökuaðili og jafnvel óásætt-
anlega óínáanlegur.