Fréttablaðið - 30.12.2006, Blaðsíða 43

Á vefsíðu Flugeldamarkaðar
björgunarsveitanna eru talin
upp nokkur öryggisatriði í
tengslum við meðhöndlun
flugelda.
Börnum yngri en 16 ára eru ekki
seldir flugeldar. Fullorðnir skulu
ávallt aðstoða börn með þessa
vöru.
Athugið að standa ekki nærri
er flugeldar eru sprengdir.
Hávaði frá þeim getur skaðað
heyrnina.
Alls ekki má handleika flug-
elda eftir að kveikt hefur verið í
þeim þar sem þeir geta sprungið
fyrirvaralaust. Hella skal vatni
yfir þá.
Nauðsynlegt er að hafa trausta
undirstöðu undir rakettur áður
en þeim er skotið upp.
Nauðsynlegt er að hafa stöð-
uga undirstöðu undir standblys
og skotkökur, og athuga þarf að
þau þurfa mikið rými.
Flugeldar og smádót eru ekki
leikföng og ekki skal nota það í
hrekki. Oft verða slæm slys af
þessum völdum.
Börn skulu ávallt vera undir
eftirliti fullorðinna í návist flug-
elda. Allir eiga að hafa öryggis-
gleraugu, einnig þeir sem horfa
á.
Víkja skal vel frá eftir að búið
er að kveikja í flugeldinum.
Mikilvægt er að hafa nægt
rými þegar valinn er skotstaður.
Hæfilegt er að hafa að minnsta
kosti 20 metra fjarlægð frá
húsum.
Aldrei má kveikja í flugeldum
meðan haldið er á þeim. Aðeins
má halda á sérmerktum hand-
blysum.
Flest alvarlegustu slysin verða
vegna fikts. Mjög hættulegt er
að taka flugelda í sundur og búa
til heimagerðar sprengjur.
Höfum dýrin í huga þegar
sprengdir eru flugeldar. Halda
skal þeim innandyra þar sem þau
heyra sem minnst í sprengingun-
um. Hundar, kettir og hestar eru
sérstaklega viðkvæmir.
Öryggi um
áramótin
Skotar eiga sér ýmsa áramótasiði.
Áramótin í Skotlandi kallast Hogmanay
og eiga rætur sínar að rekja til
fornra sólstöðuhátíða. Uppruni
orðsins er óljós en talið er að
hann tengist keltneskum orðum
yfir miðnætti og gjöf. Margir
siðir tengjast þessari hátíð. Sá
sem fyrstur stígur yfir þrösk-
uldinn á heimili einhvers ann-
ars á að gefa heimilisfólki
táknrænar gjafir eins og salt,
kol, viskí og svartbollu sem er
einhvers konar ávaxtabúðing-
ur, en allt á þetta að færa hús-
ráðendum mismunandi tegundir
gæfu. Gestirnir fá í staðinn mat og
drykk. Fyrsta skrefið yfir þröskuld-
inn er talið marka lánsemi heimilismanna
á nýja árinu svo það er mikilvægt að rétti
einstaklingurinn taki hlutverkið að sér.
Hávaxinn, myndarlegur og dökk-
hærður maður með gjöf er æski-
legasti fyrsti gesturinn. Ef mað-
urinn er ljóshærður eða
rauðhærður gæti hann verið af
norrænum uppruna en það
þótti ekki happasælt þegar
víkingar herjuðu á skoskar
strendur.
Annar Hogmanay-siður er
eldknattleikur sem á sér stað
í Norðaustur-Skotlandi.
Heimamenn búa þá til kúlur úr
hænsnaneti, tjöru, pappír og öðrum eld-
fimum efnum og verða kúlurnar allt að
því einn metri að ummáli. Kúlan er fest á
tveggja metra langa keðju, kveikt í og svo
ganga menn eftir aðalgötunni og sveifla
logandi knettinum í kringum sig. Ef enn
logar í knettinum þegar skrúðgöngunni
lýkur er honum varpað í höfnina. Þetta
sjónarspil á sér stað eftir að rökkva tekur
á nýársdag.
Ef minnst er á skoska áramótasiði má
ekki gleyma ljóðinu Auld Lang Syne eftir
skoska skáldið Robert Burns sem er sung-
ið um áramótin um gervallan hinn ensku-
mælandi heim. Bein þýðing á titlinum er
„Gamalt löngu síðan“ en íbúar Nýja heims-
ins hafa margir misskilið hann og halda að
Auld Lang Syne sé stórfljót í Skotlandi.
Lagið er þekkt á Íslandi sem „Hin gömlu
kynni gleymast ei“.
Hin gömlu kynni gleymast ei