Fréttablaðið - 17.03.2007, Blaðsíða 92

Gunnar Hersveinn er ritfær maður
og alltaf gaman að lesa skrif hans,
bæði hugsun og orðfæri. Í grein í
Lesbók Mbl. 10. mars leggur hann
skemmtilega út af þversögn Tóm-
asar Guðmundssonar. „Ístöðuleysi
er mín sterkasta hlið“ og segir full-
yrðinguna hugarhögg, „því gert er
ráð fyrir að ístöðuleysi sé óum-
deildur ókostur“. Þetta orð, hugar-
högg, hef ég ekki séð áður, en er
einkar vel til fundið, því að snjall-
ar þversagnir geta verkað líkt og
kinnhestur á hugsunina, maður
hrekkur við og neyðist til íhugun-
ar. Í greininni fjallar hann um þann
vanda að eiga erfitt með að gera
upp hug sinn og segir: „Valkvíð-
inn skín út um ístöðulaus augun.“
Sannarlega vel að orði komist.
Athugasemdir hef ég fengið vegna
umfjöllunar um so. keyra – sigla,
sem reyndar var ekki frá mér ættuð,
heldur aðsend. Reynir Kristjáns-
son spyr hvort ekki þurfi segl til
að sigla. Og rétt er það, að so. sigla
er dregið af segli. En tungumálið
hefur reyndar fylgt þeirri þróun
að sigla án segla. Við höfum meira
að segja siglingastofnun og tölum
um strandsiglingar, og menn töld-
ust hér áður fyrr sigldir menn þótt
þeir færu með Gullfossi. So. sigla
hefur því getað lifað við seglaleysi.
En vitaskuld mega menn vera svo
strangir í orðfæri sínu að einskorða
notkun þessa so. við segl.
Fleira virðist undarlegt í fasteigna-
auglýsingum en fokhelt að innan.
Sigurður Hreiðar segist hafa séð
auglýsta íbúð á þriðju hæð í Garða-
bæ með innbyggðum bílskúr. Mætti
nú halda að slíkt hús stæði í miklum
bratta, en svo er ekki skv. mynd.
Það hlýtur að þurfa vængjaðan bíl
til að nýta þann skúr. Og reyndar
má spyrja hvort skúr geti yfirleitt
verið innbyggður, hvort sem það
er bílskúr eða geymsluskúr. Skv.
orðabók merkir skúr: kofi eða lítil
bygging.
Sigurður Hreiðar nefnir einnig
að algengt sé að sagt er í útvarpi:
grunur leikur á um eitthvað.
Grunur leikur á um ölvun við akst-
ur. Grunur leikur á um íkveikju?
Og hann spyr: Hvaðan úr veröld-
inni kemur þetta „um“? Ekki veit
ég það, og efast um að það komi
úr veröldinni. Óþarft er það að
minnsta kosti.
„Lærðir og leiknir“ var sagt í út-
varpi, og sömuleiðis: „Við erum
hér í góðu yfirliti“.
Leikir menn geta auðvitað verið
leiknir og betra er að vera í góðu
yfirlæti en yfirliti. Þarf að hafa
fleiri orð um svona málfar?
Þorsteinn frá Hamri minnti mig
á þessa braghendu úr Rímum af
Gísla Súrssyni eftir Sigurð Breið-
fjörð þar sem þær Ásgerður og
Auður voru að ræða viðkvæm
mál:
Húsfreyjurnar hugsandi um
hagi slæma
réna létu ræðu gaman
rauðar eins og blóð í framan.
Þetta afbrigði braghendunnar
kallast skáhenda vegna rímsins
slæma – gaman.
Vilji menn senda mér brag-
hendu eða góðfúslegar ábending-
ar: npn@vortex.is
Þegar maður dvelur í útlöndum
í lengri tíma þá fer maður alltaf
að sakna fáránlegra hluta frá Ís-
landi eins og til dæmis SS-pylsna
og ópals. En mér finnst reyndar
ennþá skemmtilegra að vera í út-
löndum og smakka mat sem mér
finnst skrítinn. Í Íran er mikil mat-
armenning og ég hef verið mjög
dugleg við að smakka allan mat
sem mér er boðinn og yfirleitt
er hann mjög góður, þótt Íranar
séu óþarflega mikið fyrir að hafa
súrsað grænmeti sem meðlæti.
Kebab er aðalmálið og núna hef
ég prófað trilljón útfærslur af
þessum þjóðarrétti. Kebab er líka
alltaf borið fram með miklu magni
af saffran-hrísgrjónum sem eru
mjög svo góð. Og jógúrt, hér er
skylda að borða hreina jógúrt með
öllum mat.
En í dag fann ég skemmti-
lega skrítinn drykk. Rani, sem er
íranskur ananasgosdrykkur með
ananasbitum. Það var skemmti-
lega hressandi. Bananatyggjó er
líka mjög vinsælt hérna og aðal-
tyggjóbragðið. Mér finnst alltaf
mjög fyndið að fá bananatyggjó.
Íranar eru líka mikið fyrir ís og
ísbúðir eru á hverju götuhorni.
Grænn og bleikur ís í
brauðformi með óskil-
greindu bragði er lang-
vinsælastur hér og það
er ekki hægt að labba
úti á götu án þess að
mæta einhverjum með
þannig ís.
Þannig finnst mér
það skemmtilegasta
við það að vera í nýrri
borg, sem er svo gjör-
samlega frábrugðin
öllu sem ég hef kynnst,
að ganga um göturnar
og upplifa allt sem er
nýtt og öðruvísi en ég
á að venjast. Sem er reyndar allt í
Teheran, ekkert er venjulegt hér.
Það er líka ýmislegt annað sem
er frábrugðið í menningunni. Hér
eru að bresta á áramót. Nýja árið
byrjar 21. mars sem er fyrsti dagur
vorsins. Nýja árið kemur sem sagt
með vorinu. Og með tilheyrandi há-
tíðahöldum. Til að fagna nýja árinu
þurfa Íranar tveggja vikna frí og
allt er lokað í að minnsta kosti viku.
Síðan ég kom hingað hef ég upplif-
að alls konar frídaga, aðallega trú-
arlega en Íranar eru duglegir að
taka sér frí við minnsta tækifæri.
En nýja árið er stærsta hátíð
ársins. Þess vegna er verslunar-
æði í gangi núna, svipað og fyrir
jólin heima. Og alls staðar kaos af
fólki og mikil traffík. Fólk reynir í
æsingi að finna sér ný föt og gjafir
handa vinum og vandamönnum.
Það eru miklar hefðir í kring-
um öll hátíðarhöld í Íran. Í síð-
ustu viku var til dæmis haldið
upp á síðasta miðvikudag ársins.
Það var reyndar gert á þriðju-
dagskvöld og þá breyttist Teher-
an í allsherjar partístað þar sem
fólk kom saman og kveikti elda úti
á götu til að stökkva yfir. Meðan
ég keyrði í gegnum borgina á leið
í partí sá ég lítil bál úti
um allar götur. Eldur-
inn táknar nýja byrjun
og meðan þeir stökkva
yfir eldinn biðja Íran-
ar um góða heilsu
fyrir nýja árið.
Á þessu kvöldi er
líka flugeldum og ýlum
skotið á loft. Flugeld-
arnir voru reyndar
hálfaumingja-
legir en strák-
arnir bættu það
upp með litlum
sprengjum sem
þeir köstuðu út
um allt. Og svo
var dansað fram-
eftir nóttu.
Í næstu viku
þegar nýja árið
brestur á er siður að finna til sjö
hluti sem byrja á s og setja á fal-
legt borð sem er látið standa
óhreyft í viku. Síðan heimsækir
fólk ættingja sína og er algengt
að það ferðist til að heimsækja
þá sem búa lengra í burtu. Þannig
mun Teheran tæmast um áramót-
in sjálf, svipað eins og um versl-
unarmannahelgina heima. Þetta
er mesta frí- og ferðavika ársins.
Ég ætla reyndar að vera í Teh-
eran og sjá hvort það sé satt að
þessi borg geti virkilega róast.
Ég hef aldrei upplifað annað en
kaos og læti úti á götu frá morgni
til kvölds þannig að ég er mjög
spennt að sjá hana leggjast í dvala.
Teheran-búar fara nefnilega mjög
snemma á fætur og það eru allt-
af allir í fullu fjöri löngu áður en
ég vakna. Einn daginn keyrði ég í
gegnum borgina klukkan sjö um
morgun og alls staðar var fólk
úti á götu með ferskt brauð undir
handleggnum. Borgarbúar fara
snemma á fætur vegna þess að
hluti þeirra vaknar klukkan fimm
á morgnana við fyrsta bænakall
til að tala við guð. Það er líklega
ágætis hugleiðsla og góð byrjun á
deginum.
Gleðilegt nýtt ár!
hannabjork@gmail.com Fyrri pistla
frá Íran má lesa á www.hanna-
bjork.blogspot.com og á visir.is
Anananasgos og bananatyggjó!
Dregið úr réttum svörum n.k.
fimmtudag kl. 12. -99 kr. smsið
Þú sendir SMS skeytið JA LAUSN LAUSNARORÐIÐ
á númerið 1900!
Dæmi hvernig SMS gæti litið út ef svarið er Jón.
Þá sendir þú SMS-iðJA LAUSN JON.
Leystu
krossgátuna!
Þú gætir unnið
Litlu Stundina
með Skoppu og Skrítlu
á DVD!