Fréttablaðið - 12.05.2007, Blaðsíða 77

Fréttablaðið - 12.05.2007, Blaðsíða 77
þá var nýbúið að setja á svið hina rómuðu sýningu Bræður og syst- ur. Þá sviðsetningu sáu nokkrir ís- lenskir leikhúsmenn líka á þess- um árum fyrir 1990 og hafði hún umtalsverð áhrif, bæði á Kjartan Ragnarsson og Þórhildi Þorleifs- dóttur. Vinnubrögð Levs Dodin, stjórnanda Maly, hafa orðið mörg- um fyrirmynd. Þeir félagar hrifust líka og tóku upp samstarf við leik- hús þar eystra sem leiddi til vinnu í Mosku 2001. Sú sýning er enn í gangi. Nick dásamar mikið rúss- neska sýningarkerfið sem leyfir að sýningar lifi jafnvel áratugum saman og komi alltaf við og við á svið fyrir nýja áhorfendur. Hér á landi þekkjum við það lítillega í verkum sem ganga allt í þrjú til fjögur ár ef aðsókn er næg. Hann bendir á andstöðu þess í Bretlandi þar sem leikarar ráða sig í vinnu til sex mánaða, leika allt að átta sinnum í viku en verða síðan að sætta sig við verkefna- skort, stundum misserum saman. Hann segir að íslenskir leikhús- áhorfendur eigi að þakka fyrir að hafa vísi að hinu kerfinu í Þjóðleikhúsinu og hjá Leikfélagi Reykjavíkur þar sem leikari njóti þess atlætis að leika fleiri en eitt hlutverk í viku, fái hvíld milli sýn- inga og njóti fjölbreytilegra verk- efna. Það sé mikilsvirði að halda fast í það kerfi. Það tryggi list- rænan árangur sem sé meira virði en rekstrarlegt hagræði. Rúss- neskir leikarar verði að hafa mörg hlutverk í huganum. Þeim dugi venjulega eitt æfingarennsli eftir jafnvel nokkurra vikna sýningar- hlé. Raunar segist hann ekki skilja hvernig þeir fari að – þeir bara kunni þetta. Declan Donnellan kemur niður í matsal Baróns-hótelsins, biður margfaldlega afsökunar á síðbúinni komu sinni í viðtalið. Talið dreifist í upprifjun þeirra félaga á frammi- stöðu einstakra rússneskra leikara sem eru enn að leika ungt fólk í sýn- ingum Maly-leikhússins nær tveim- ur áratugum eftir að þær urðu til: „Þar er ekki ríkjandi sú ameríska hugmynd að Júlía verði að vera kornung. Það hefur enginn krakki þroska til að leika Júlíu, til þess þarf þroskaða konu,“ segir Declan. „Við lifum þá tíma að það verður að strípa allt af því sem kveikir ímynd- unaflið. Leikhúsið má ekki lengur vera annar veruleiki, þar verður allt að vera sem líkast hversdagsleikan- um. Það á allt að taka mið af leik í sjónvarpi og kvikmyndum sem er bara tiltekin tegund af stílfærslu í leik. Þessa þróun má rekja gegnum sögu kvikmyndarinnar. Ef við glöt- um hæfileikanum að nota mynd- líkinguna þá verðum við heimsk. Það er hættan við okkur eldri leik- húsmenn að missa hæfileikann til að sjá hlutina í nýjum og snjöllum myndlíkingum.“ Næsta verkefni þeirra er Troilius og Cressida eftir Shakespeare. Ég spyr þá um þá tilhneigingu ýmissa leikflokka, íslenskra og erlendra, sem taka gamla texta og skrifa þá upp á nýtt. Declan svarar: „Bund- ið mál er okkur mikils virði því þar höfum við myndmálið alls ráð- andi og það gefur okkur viðspyrnu í túlkun tilfinninga. Þar eru líka stóru hlutverkin, stóru spurning- arnar. Ég var að kenna í amer- ískum leikskólum í síðustu viku og var að reyna að segja þeim að leikurinn snýst ekki um það að vera raunverulegur, leikurinn á að beinast að öðru. Leikhúsið er á öðru plani en raunveruleikinn, allt gott leikhús stefnir á það, rétt eins og bestu kvikmyndirnar frá þriðja og fjórða áratugnum: þær eru ekki raunsæjar heldur túlka raunveru- leikann á öðru plani eins og allar góðar sögur. Þær byggja allar á stílfærðri tækni. Við þurfum að fara á annað svið til að geta sagt helstu mikilvægu sögurnar. Um þessar mundir er fleira fólk að njóta leiklistar að staðaldri, dag- lega, en á nokkrum öðrum tíma í sögu mannsins. Mest af því sem við sjáum í sjónvarpi er bara ýktur framgangur, það er ekki leikur. Þess vegna er bundið mál svo mik- ilvægt. Það neyðir okkur til að tak- ast á við miklu flóknari veruleika en við sjáum yfirleitt. Við eyðum gríðarlegum tíma í vinnu með bundið mál, tíma til að fá leikarana til að temja sér það og skilja.“ Nota þeir spuna mikið í vinnu sinni? Aftur svarar Declan og neitar: „Spuni getur af sér afar sjálfhverfa túlkun og leikarinn fer að telja sér trú um eitt og annað sem er ekki í textanum, merkingu sem er hans sjálfs en sprettur ekki af persónunni sem hann er að túlka. Ég nota aftur mikið hljóðan leik, læt leikarana fara hljóðlaust í gegnum atburða- rásina og leggja alla áherslu á merkingu í beitingu líkamans. Ná merkingunni fram með lík- amanum. Víst er margt í bundnu máli flókið en leiktextinn er ekki til þess fallinn að við skiljum allt. Leikhús er ekki þess eðlis að við eigum að skilja allt með skyn- seminni. Það höfðar til allra skyn- færa og rétt eins margt í lífinu þá eiga að vera þar hlutir, fyrirbæri og hugsanir sem við skiljum ekki heldur skynjum bara, óræðir og fullir af furðum.“ Hann þagnar og heldur svo áfram: „Þess vegna hefur það reynst okkur svo hollt að vinna með fólki sem leikur á annarri tungu en við tölum. Við höfum unnið með Finnum og Rússum og tölum ekki málin. Þar verðum við að líta til alls sem segir okkur sög- una, annað en bara orðin.“
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.