Fréttablaðið - 31.05.2007, Síða 64

Fréttablaðið - 31.05.2007, Síða 64
Kl. 20.00 Kammerkór Suðurlands fagnar tíu ára afmæli sínu með tónleik- um í Versölum, ráðhúsi Ölfuss. Einsöng syngur Sigrún Hjálm- týsdóttir, undirleik annast Kári Þormar en stjórnandi er Hilmar Örn Agnarsson. Í sumar verða hundrað ár liðin frá því að Friðrik átt- undi konungur sótti Íslend- inga heim en af því tilefni verður opnuð sýning í Þjóð- arbókhlöðunni í dag. Þar er á veggspjöldum rakin drög- in að heimsókninni, ferðalag kon- ungs um landið og margvíslegur viðbúnaður sem þjóðin hafði uppi vegna heimsóknarinnar, þar eru til sýnis ýmsir gripir frá þess- um tíma sem mönnum okkar tíðar kann að þykja lítt minnisverðir en voru með skýrum hætti, ef betur er að gáð, mikilsverðir fyrir ís- lenska samfélagsþróun, sjálfstæði í orði og borði. Benedikta prinsessa, barna- barn Friðriks Kristjánssonar, kom hingað fyrir fáum dögum og leit til með undirbúningi sýning- arinnar. Heimsóknir einstaklinga úr dönsku konungsfjölskyldunni voru á fyrri helmingi síðustu aldar miklu tíðari en síðar varð. Bæði hafði Friðrik níundi, faðir Mar- grétar Þórhildar, á yngri árum hér oft viðdvöl sem liðsmaður á eftir- litsskipum konungs og eins sóttu foreldrar hans hingað í veiði. Sókn þessa fólks hingað norður byggði ekki síst á þeim viðtökum sem Friðrik áttundi og Kristján níundi fengu hér 1874 og 1907 sem voru konunglegar. Erfitt er nútímamönnum að gera sér í hugarlund hvernig hingað- koma konungs 1907 var. Gríðar- legt tilstand var: stór hluti af fjár- lögum þessa árs var lagður í vega- gerð um Suðurland en til stóð að konungur færi þar um í vagnalest. Var vögnum safnað af öllu land- inu til að flytja föruneyti konungs. Þegar til kom vildi Friðrik sitja hest og fór því föruneyti hans ríð- andi að mestu. Hingað kom í sveit konungs mikill fjöldi danskra blaðamanna og fyrirmenna úr dönsku opinberu lífi. Alþingi bauð hingað 30 dönskum þingmönnum og endurgalt þar með heimboð ís- lenskra þingmanna frá árinu áður en þá fóru 35 af 40 alþingismönn- um til Hafnar í heimsókn. Hingað til lands kom konungur með föruneyti á þremur skipum. Var lagt upp frá Tollbúðinni hinn 21. júlí og var mikill mann- fjöldi við strandlengjuna til að kveðja konung, þúsundir manna segja samtímaheimildir. Var sægur skipa sem fylgdi skipunum þremur, Birma, Atlanta og Geysi, á leið. Fyrri skipin voru fengin að láni frá Austur-Asíufélaginu, því aldna félagi sem hafði um alda- skeið einokun á viðskiptum Dana við Asíulönd. Birma var þeirra stærst, 5.000 smálestir að stærð. Tvö hundruð manns voru um borð, tuttugu þjónar, hljómsveitarmenn, kokkar auk gestanna og áhafnar. Fyrsti áfangi ferðarinnar voru Færeyjar og þangað kom konungs- flotinn 24. júní. Reru heimamenn tugum báta undir flöggum til móts við flotann. Dvaldi konungur með fylgdarliði sínu í Færeyjum í þrjá sólarhringa, fór víða um eyjarn- ar, skoðaði atvinnulíf og híbýli manna. Lagt var upp til Íslands að morgni 27. júlí. Sóttist ferðin það vel að skip konungs máttu liggja heilan dag undan Akranesi til að ná réttum komudegi til Reykja- víkur. Íbúar Reykjavíkur voru um tíu þúsund sumarið 1907. Þar var uppi fótur og fit hinn 29. júlí: menn voru þegar teknir að flagga og mátti víða sjá hvítbláinn við hún innan um Dannebrog. Konungur skyldi gista í húsi Lærða skólans, en gestum var víða komið niður: á Hótel Reykjavík og Hótel Íslandi. Móttökunefnd hafði aðsetur í Iðn- aðarmannahúsinu. Skipað hafði verið við lægi undan landi en svo stór skip sem voru í fylgd konungs voru fátíð hér og engin höfn enn í bænum. Skyldi konungur stíga á land að morgni 30. júlí kl. 10 og skyldi bátur hans leggja að gömlu steinbryggjunni. Þann dag voru allir í bænum í sparifötunum og komnir niður í Pósthússtræti þar sem nú er Tryggvagata að hylla konung. Er- lend fyrirmenni og innlend í ein- kennisbúningum, karlar í jakka- fötum og sumir á fornklæðum, konur á skautbúningum, upp- hlut og dönskum búningum, börn- in þvegin og snyrt og stóðu hvít- klæddar ungmeyjar í röð sitthvor- um megin við gönguleið konungs: pláss var tekið frá fyrir fimmtíu innlenda og erlenda ljósmyndara. Er skipafloti konungs seig inn sundin var skotið úr fallbyssum af frönsku herskipi er hér lág við festar. Hannes Hafstein hélt þegar til skips konungs og stundvíslega kl. 10 lagðist konungsbáturinn að steinbryggjunni, þeir konungur og Hannes stigu á land og Hann- es bauð kóng sinn velkominn með handabandi: „Velkominn til þessa hluta ríkis yðar, herra konungur!“ Hér á landi dvaldi konungur ásamt fylgdarliði til 15. ágúst. Hann fór um Suðurland ríðandi, sigldi síðan flota sínum vestur fyrir land, tók land á Ísafirði, fór síðan norður fyrir og kom við á Akureyri og loks austur um með lokaáfanga á Seyð- isfirði. Hvarvetna sem Friðrik átt- undi fór kom hann fram við háa og lága sem jafningja sína, gaf sig að múgamönnum rétt sem embættis- mönnum. Hann var forvitinn um hagi fólks, alúðlegur og alþýðleg- ur. Víst er að móttökur þær sem hann fékk hér á landi hafa hlýj- að honum um hjartarætur. Sam- tímaheimildir danskar eru fullar af hrifningu, geðshræringum, yfir viðtökum. Enda fór svo að konung- ur hreyfði í för sinni sjálfstæðis- málum þjóðarinnar, nánast í blóra við ráðherra sína. En hann gaf íslenskum almenn- ingi annað sjálfstæði ekki minna að virði: hann veitti þeim tækifæri í samtakamætti að skarta öllu sínu með þeim árangri að þeir fengu hrós fyrir og gátu verið stoltir af: bara konungsvegurinn austur var gríðarstórt afrek og synd að hann skuli ekki betur varðveittur og nýttur. Margt af viðbúnaði hér var með séríslenskum hætti: til fundar við konung riðu bændur í Eyjafirði hó- preið til Akureyrar og sátu einung- is hvíta hesta. Er margt í lýsingum gestanna með sérstökum sakleys- isbrag. Því heimsókn konungs var ekki síður landkynning sem beind- ist einkum gagnvart Dönum sjálf- um og hefur vafalítið átt sinn þátt í hinni djúpstæðu lotningu sem hefur um langan aldur ríkt í Dan- mörku fyrir Íslandi, sögu og nátt- úru. Því er konungsheimsóknin björt minning þeim sem vilja rifja hana upp nú hundrað árum síðar. Sýningin í Þjóðarbókhlöðu verð- ur opnuð í dag af forseta Íslands og verður opin til 1. september. Landsbókasafn nýtur góðs af því en Þjóðminjasafn Íslands, Ljós- myndasafn Reykjavíkur, Þjóð- skjalasafn Íslands, Seðlabanki Ís- lands og Vegagerðin hafa lánað ljósmyndir og muni. Einnig eru munir á sýningunni sem eru í einkaeign. Þau sem hafa komið að undirbúningi sýningarinnar eru Auður Styrkársdóttir, Helgi Braga, Jökull Sævarsson og Mark Cohagen. Hönnuður sýningar- spjalda er Ólafur J. Engilberts- son, en sýningarstjóri er Emilía Sigmarsdóttir. Sýningin er styrkt af forsætisráðuneytinu og Dansk- íslenska viðskiptaráðinu. Myndlistartvíæringa er ekki eingöngu að finna í Feneyjum. Guðlaug Dröfn Gunnarsdóttir myndlistarmaður, sem leggur stund á meistaranám við lista- háskólann Villa Arson í Frakk- landi, tekur nú þátt í tvíæringn- um Nouvelle Biennale í Nice í Frakklandi. Tvíæringnum var komið á laggirnar árið 1967 af listamönn- unum Henri Matisse og Pierre Bonnard. Guðlaug Dröfn komst í úrslit í keppni sem kennd er við málarann Matisse en þátt- takendur voru rúmlega fimm- tíu málarar sem koma frá eða vinna í suðausturhluta Frakk- lands. Tvíæringurinn stendur til 10. júní. Í nafni málarans Matisse Verk Svavars á uppboðum
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.