Fréttablaðið - 11.01.2008, Page 18

18 11. janúar 2008 FÖSTUDAGUR
Svona erum við
fréttir og fróðleikur
> Gistninætur á hótelum á Íslandi í nóvember.
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
72
.4
00
75
.1
00
2006 2007
FRÉTTASKÝRING
BJÖRN ÞÓR SIGBJÖRNSSON
bjorn@frettabladid.is
Nefnd þingmanna af grænlenska landsþing-
inu og danska þjóðþinginu hefur frá því um
mitt ár 2004 unnið að gerð frumvarps að
nýjum heimastjórnarlögum fyrir Grænland.
Til hafði staðið að ljúka verkinu síðast-
liðið haust, en það frestaðist og dönsku
þingkosningarnar í nóvember settu strik
í reikninginn þar sem nokkrir af dönsku
fulltrúunum hættu á þingi. Nefndin gat því
ekki haldið áfram störfum fyrr en danski
forsætisráðherrann tók ákvörðun um það
hvort nýir fulltrúar skyldu skipaðir í stað
þeirra sem ekki eru lengur þingmenn. Hann
tilkynnti í vikunni að allir dönsku fulltrúarnir
skyldu halda sætum sínum utan einn. Nú
er stefnt að því að nefndin ljúki verkinu fyrir
sumarið, í framhaldinu ræði Grænlendingar
um niðurstöðuna og síðan verði þjóðar-
atkvæðagreiðsla um ný heimastjórnarlög.
Hvað er heimastjórn?
Grænland hefur haft eigin heimastjórn frá
því 1. maí 1979. Samkvæmt heimastjórnar-
lögunum nýtur Grænland „slíkrar sérstöðu
að því er varðar
þjóðerni, menningu
og landfræðilega legu“
að „Grænland myndar
sérstakt samfélag
[særligt folkesamfund]
innan danska ríkisins“.
Grænlendingar kjósa
landsþing, sem skipað
er 31 fulltrúa. Græn-
lenska landstjórnin er
kjörin af landsþinginu. Nú eiga sjö fulltrúar
sæti í henni, fjórir frá jafnaðarmannaflokkn-
um Siumut og þrír frá IA-flokki sjálfstæðis-
sinna (Inuit Ataqatigiit).
Hvers vegna ný heimastjórnarlög?
Grænlenska landstjórnin ákvað um áramótin
1999-2000 að skipa nefnd um endurskoðun
heimastjórnarlaganna. Þáverandi landstjórn
áleit nauðsynlegt að skýra
framtíðarstöðu Grænlands
gagnvart Danmörku og
umheiminum, ekki síst
stjórnarskrárréttarlega
stöðu Grænlendinga. 21.
júní 2004 var svo skipuð
hin dansk-grænlenska
nefnd, sem síðan þá hefur
unnið að því að semja ný
heimastjórnarlög. Helstu
samningsmarkmið Grænlendinga voru að
þeir yrðu viðurkenndir sem þjóð í skilningi
þjóðaréttar og að yfirráð yfir auðlindum í
grænlenskri lögsögu yrðu á þeirra hendi.
FBL-GREINING: HEIMASTJÓRN Á GRÆNLANDI
Áfangi að sjálfstæði Grænlendinga
Nálægt 3.000 miðar
eru þegar seldir á
sýningu Leikfélags
Akureyrar á gaman-
leiknum Fló á skinni
og nánast uppselt á
fimmtán sýningar.
Magnús Geir Þórðar-
son er leikhússtjóri
Leikfélags Akureyrar.
Hvaða ástæður eru
fyrir miklum áhuga
á sýningunni?
Þetta er þekkt verk sem hefur notið
vinsælda. Svo er ég viss um að leik-
stjóri og leikarar veki áhuga og fólk
trúi því að þetta verði skemmtilegt
verk. Það er ánægjulegt hversu góð
aðsókn hefur verið að sýningum LA
undanfarið. Fólk er alltaf spennt fyrir
að hlæja eða brosa út í annað og
nokkuð víst er að það verður hægt
að gera á þessari sýningu.
Hvernig er sýningin öðruvísi en
fyrri uppfærslur?
Þetta birtist nú í glænýrri leikgerð
Gísla Rúnars Jónssonar en Fló á
skinni hefur verið sett upp víða und-
anfarin 100 ár. Verkið er bæði lagað
að tíma og rúmi þannig að nú gerist
það í Eyjafirði árið 2008. Svo er
búið að uppfæra húmorinn aðeins
og ég veit að María Sigurðardóttir
leikstjóri glæðir þetta verk nýju lífi.
SPURT & SVARAÐ
LEIKHÚSÁHUGI
Mikill áhugi á
Fló á skinni
MAGNÚS GEIR
ÞÓRÐARSON
Leikhússtjóri
Þingmenn úr öllum þing-
flokkum vilja breyta nú-
verandi fyrirkomulagi við
skipan hæstaréttardómara.
Ólíkar hugmyndir eru uppi
um hvaða leið skuli farin.
Björn Bjarnason telur að
dómsmálaráðherra eigi að
taka lokaákvörðun.
Fyrirkomulag skipunar dómara,
hvort heldur er við Hæstarétt eða
héraðsdómstóla, ber annað veifið á
góma og gerir það nú í kjölfar skip-
unar Þorsteins Davíðssonar við
Héraðsdóma Norðurlands eystra
og Austurlands. Fyrir Alþingi
liggur frumvarp sem gerir ráð
fyrir að þingmenn kjósi dómara
við Hæstarétt. Fyrsti flutnings-
maður er Lúðvík Bergvinsson,
þingflokksformaður Samfylkingar-
innar, en meðflutningsmenn eru
Gunnar Svavarsson og Helgi
Hjörvar, Samfylkingu, og Jón
Magnússon, Frjálslynda flokkn-
um. Í frumvarpinu er kveðið á um
að forseti Íslands skipi dómara
samkvæmt tilnefningu forsætis-
ráðherra að fengnu samþykki 2/3
hluta atkvæða á Alþingi. Áður en
tillagan er lögð fyrir þingið skuli
sérnefnd þess fjalla um hana og leita umsagnar Hæstaréttar um
hæfi og hæfni umsækjanda.
Núverandi kerfi úrelt
Lúðvík Bergvinsson segir núver-
andi fyrirkomulag óviðunandi.
„Það er úrelt að dómsmálaráð-
herra einn skipi dómsvaldið.“
Frumvarpið tekur aðeins til
hæstaréttardómara en Lúðvík
segir mikilvægt að lögum um skip-
an héraðsdómara verði einnig
breytt. Nefnir hann sem mögu-
leika að binda hendur ráðherra við
álit fagnefndar sem leggi mat á
umsækjendur um héraðsdómara-
embætti.
„Ég er á því að taka þurfi kerfið
til endurskoðunar og skilja dóms-
valdið betur frá framkvæmda-
valdinu,“ segir Atli Gíslason, þing-
maður VG. Hann er í megindráttum
sammála efni frumvarpsins og er
þeirrar skoðunar að við skipan
héraðsdómara beri að auka áhrif
óháðra matsnefnda sem væru
skipaðar á breiðum grundvelli.
Jón Magnússon, einn meðflutn-
ingsmanna frumvarpsins um
hæstaréttardómara, telur skipun
Þorsteins Davíðssonar gefa fullt
tilefni til að endurskoða líka fyrir-
komulag skipunar héraðsdómara.
„Hæstiréttur er fjölskipaður en
héraðsdómari fjallar vanalega
einn um mál og þau eru ekki öll
áfrýjanleg. Viðhorf og sjónarmið
eins manns ráða og þess vegna
verður að vanda skipunina. Val á
dómurum má ekki vera geðþótta-
ákvörðun,“ segir Jón, sem jafn-
framt vill að þingið kjósi ríkissak-
sóknara enda mikilvægt að um það
embætti ríki samstaða, líkt og
dómaraembættin.
Guðni Ágústsson, formaður
Framsóknarflokksins, lýsti þeirri
skoðun sinni í grein í Morgunblað-
inu í gær að skipunarkerfi dómara
væri úrelt og um leið óbærilegt
fyrir dómstólana. Hann boðaði að
flokkur sinn myndi beita sér fyrir
sáttum um nýja leið sem yrði hafin
yfir alla pólitíska gagnrýni og tæki
í meginatriðum undir frumvarp
Lúðvíks Bergvinssonar.
Ráðherra hafi veitingavaldið
Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra segir sjálfsagt að þingið ræði
hvaða aðferð skuli notuð til að skipa
dómara, því hafi hann margoft lýst
á þingi. „Höfuðmáli skiptir að ráð-
herra taki lokaákvörðun og tel ég
það eiga að vera dómsmálaráð-
herra,“ segir hann. Björn bendir á
að við skipan í embætti verði ekki
vikist undan að velja á milli manna
og að slíkt val geti kallað á deilur
sama hvaða kerfi er notað. Engar
reglur geti útilokað deilur þó stund-
um megi skilja umræður á þann
veg að með reglum sé unnt að eyða
ólíkum sjónarmiðum um ágæti ein-
staklinga.
Sigurður Kári Kristjánsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokks, er á
sama máli og Björn og telur að veit-
ingavaldið eigi áfram að vera hjá
ráðherra sem eigi að bera pólitíska
ábyrgð á veitingunni. Hann telur
óheppilegt að dómarar við Hæsta-
rétt veiti umsagnir um umsækj-
endur um embætti við réttinn, líkt
og nú er, og efast um að tillaga Lúð-
víks um að nefnd á vegum þingsins
veiti umsögn sé heppileg. Betur
færi á að sérfræðinganefnd, sem í
sætu fulltrúar Lögmannafélagsins,
Lögfræðingafélagsins og laga-
deilda háskólanna, veitti slíka
umsögn. Þá hafnar Sigurður hug-
myndum um að þingið kjósi um
dómara enda fullur efasemda um
að 63 þingmenn séu best til þess
fallnir að taka ákvörðun um manna-
ráðningar. „Það vald er betur komið
í höndum annarra,“ segir Sigurður.
Þverpólitískur vilji til að breyta
fyrirkomulagi við dómaraskipan
LÚÐVÍK
BERGVINSSON
ATLI
GÍSLASON
JÓN
MAGNÚSSON
GUÐNI
ÁGÚSTSSON
BJÖRN
BJARNASON
SIGURÐUR KÁRI
KRISTJÁNSSON
HÆSTIRÉTTUR Þingmenn í Samfylkingunni, VG, Frjálslynda flokknum og Framsóknarflokknum vilja gera róttækar breytingar
á skipun í embætti dómara við Hæstarétt og héraðsdómstólana. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins vilja að ráðherra hafi áfram
skipunar vald og beri pólitíska ábyrgð á embættisveitingum. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
SAUTJÁN DÓMARAR HAFA VERIÐ SKIPAÐIR FRÁ ÁRINU 2000
2007 Þorsteinn Davíðsson héraðsdómari á Norðurlandi eystra og Austurlandi
Páll Hreinsson hæstaréttardómari
2006 Ingimundur Einarsson héraðsdómari í Reykjavík
Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari á Suðurlandi
Hjördís Björk Hákonardóttir hæstaréttardómari
Arnfríður Einarsdóttir héraðsdómari á Reykjanesi
2005 Ragnheiður Bragadóttir héraðsdómari á Austurlandi
2004 Jón Steinar Gunnlaugsson hæstaréttardómari
Sigrún Guðmundsdóttir héraðsdómari í Reykjavík
Ásgeir Magnússon héraðsdómari án sætis við tiltekinn dómstól
Skúli Magnússon héraðsdómari í Reykjavík
Símon Sigvaldason héraðsdómari án sætis við tiltekinn dómstól
2003 Ólafur Börkur Þorvaldsson hæstaréttardómari
2002 Þorgerður Erlendsdóttir héraðsdómari
2001 Benedikt Bogason héraðsdómari án sætis við tiltekinn dómstól
Ingibjörg Benediktsdóttir hæstaréttardómari
2000 Árni Kolbeinsson hæstaréttardómari
Hestamannafélagið Fákur auglýsir til sölu
byggingarrétt fyrir hesthús fyrir félagsmenn Fáks á
nýju hesthúsasvæði í Almannadal.
Umsóknarfrestur er til kl. 17:00 mánudaginn
21. janúar nk. og skal umsóknum skilað í félags
heimili Fáks á sérstökum eyðublöðum sem hægt
er að nálgast þar eða á heimasíðu félagsins.
Kynningarfundur verður í félagsheimili Fáks mánu-
daginn 14. janúar nk. kl. 20:00.
Upplýsingar um það hvenær verður dregið úr
umsóknum verða birtar á heimasíðu Fáks fyrir lok
umsóknarfrests.

Allar nánari upplýsingar er að fi nna á heimasíðu
Fáks www.fakur.is undir “Almannadalur-Sala á
byggingarrétti 2008”.
Stjórn Hestamannafélagsins Fáks
Almannadalur
Sala byggingaréttar 2008