Fréttablaðið - 18.03.2008, Page 32
● fréttablaðið ● íslensku tónlistarverðlaunin 18. MARS 2008 ÞRIÐJUDAGUR10
Rúnar Júlíusson hlýtur heiðurs-
verðlaun íslensku tónlistar-
verðlaunanna árið 2007.
Ef einhverjum dytti í hug að varpa
fram hugtakinu Íslandsbítill er að-
eins einn einstaklingur sem kemur
til greina til að hengja nafnbótina
á: Guðmundur Rúnar Júlíusson
frá Keflavík, betur þekktur sem
Rúnni Júl.
Keflavík stendur í skjóli úfins
sjávar eða logntærs eftir atvikum.
Þessi gamalgróna verstöð varð
laust upp úr 1960, að því er virt-
ist upp úr þurru, iðandi hrútakró
nýrrar og full æsilegrar tónlistar
að mörgum hinna ráðsettari þótti.
Um þetta leyti var farið að tala í
fullri alvöru um gömlu dansana.
Þessi menningarbylting var þó
ekki alveg úr lausu lofti gripin.
Á Miðnesheiði ofan við Kefla-
vík og Njarðvíkurnar tvær var
fjölmennur bandarískur dáta-
kaupstaður, með útvarps- og sjón-
varpsstöð sem enginn tónelskur
unglingur varð ósnortinn af. Sam-
gangur var tölverður á milli sold-
áta og Suðurnesjafólks og í blá-
móðu tímans má hugsa sér að
bandaríski herinn hafi skilið öllu
meira eftir sig í andlegum efnum
en hann tók með sér heim. Það
hefur heldur aldrei verið sterk-
asta hlið amrískra að tileinka sér
góða siði annarra þjóða. Þeim
þykir heimaslátrað best.
Rúnar Júlíusson óx úr grasi í
Keflavík, í norðanverðri hringiðu
kalda stríðsins. Hann var réttur
maður á réttum tíma þegar saman
laust tveimur menningarspreng-
ingum; rokkinu úr vestri og svo
nýrri framsetningu þessarar takt-
föstu tónlistar, úr andstæðri átt.
Arfur afkomenda afrískra þræla
hljómaði nýstárlega í meðförum
drengja sem fæddust í sprengju-
regni seinni heimsstyrjaldarinnar
á Stóra-Bretlandi og nú var ekki
aftur snúið.
Sagan hermir að Rúnar Júlíus-
son hafi byrjað á raunverulegum
byrjunarreit sem tónlistarmaður.
Hann kunni ekki að spila á neitt
hljóðfæri en þótti reyndar lagviss
og söngvinn, svo eldra skyldfólki
þótti unun á að hlýða. Önnur saga
segir að hann hafi valist í flokkinn
sem síðar varð Hljómar af því að
hann var tiltölulega bassaleikara-
legastur drengja á svæðinu.
Hljómar voru og eru fyrstu
poppstjörnur Íslands. Þar fór
Rúnar, þessi annars hægláti kurt-
eisispiltur, hamförum. Hann hékk
í veikburða ljósakrónum og stóð
nakinn í beltisstað á gjögtandi há-
talarasúlum frá Marshall-verk-
smiðjunum, með það eitt að leiðar-
ljósi að hefja kraft stuðsins á ör-
lítið hærra plan. Sem honum tókst.
Gunnar Þórðarson stóð skrefinu
aftar á sviðinu og sá til þess að
hljóðfæraslátturinn var fumlaus
þótt bassabotninn vantaði í hljóm-
inn.
Helstu jökulár íslenska popps-
ins runnu í sama farveg þegar
hallaði að nýjum áratug, þeim átt-
unda eins og seventís heita á ís-
lensku. A-landsliðið stofnaði Trú-
brot og til varð spánný kynslóð
hljómsveita á landinu bláa. Rúnar
var í A-landsliðinu og lék á bass-
ann sem aldrei fyrr, í nánu hryn-
sambandi við frumkvöðla tvöfalda
bítsins, Gunnar Jökul Hákonarson
og Karl Sighvatsson. Öld hippanna
barst með seinni skipunum til Ís-
landsstranda og Trúbrjótar voru
hvað fremstir jafningja í þeim
efnum.
Eins og skrattinn úr sauðar-
leggnum birtust svo Lónlí blú
boys með blandaðan landa og
diggíliggileyjuðu til Búðardals
og heim aftur. Í lífi Rúnars Júlíus-
sonar var að hefjast nýr kafli,
kenndur við Geimstein. Sá kafli
stendur enn og sér ekki fyrir end-
ann á honum, þótt Íslandsbítillinn
sé hrokkinn á sjötugsaldurinn og
kominn með spánnýjar hjartalok-
ur úr gáfaðasta spendýri jarðar
að sumra sögn. Á Upptökuheimil-
inu að Skólavegi 12 í gömlu Kefla-
vík hafa fjölmargir tónlistarmenn
fengið tækifæri til að láta ljós sitt
skína og skína margir enn. Þannig
hefur Rúnar haft áhrif á íslenskt
tónlistarlíf langt út fyrir sinn
eigin túngarð.
Rúnar Júlíusson er vel kominn
að þeirri viðurkenningu sem félag-
ar hans í tónlistarheiminum veita
honum nú. Hann hefur staðið langa
vakt og stendur hana enn, ofurlítið
knattspyrnulegur til fótanna með
Fender-bassann í síðri ól. Söngv-
arinn, bassaleikarinn, lagasmiður-
inn, útgefandinn og séntilmaður-
inn veit sjálfur að tónlistarbrans-
inn tæki ofan, væri hann með hatt
á höfðinu, fyrir eilífa æskumann-
inum Rúnari Júlíussyni.
Valgeir Guðjónsson
Eilífur æskumaður og Íslandsbítill
2006 Ólafur Gaukur
2005 Guðmundur Jónsson
2004 Helga Ingólfsdóttir
2003 Jórunn Viðar
2002 Ingibjörg Þorbergs
2001 Jónas Ingimundarson
1999 Bubbi Morthens
1998 Magnús Eiríksson
1997 Jón Múli Árnason
1996 Gunnar Þórðarson
1995 Guðmundur Steingrímsson
1994 Ragnar Bjarnason
1993 Björgvin Halldórsson
Rúnar Júlíusson hlýtur heiðursverðlaun Íslensku tónlistarverðlaunanna árið 2007. MYND/TEITUR
Á afmælistónleikum Bubba Morthens í
Laugardalshöll árið 2006.
Rúnar ungur að árum en hann óx úr
grasi í Keflavík og býr þar enn í dag.
Rúnar ásamt eiginkonu sinni Maríu
Baldursdóttur.
Rúnar Júlíusson kynnir útgáfur
Geimsteins árið 1976.
ÍSLENSKU
HEIÐURSVERÐLAUNAHAFAR
TÓNLISTARVERÐLAUNANNA
Til SAMTÓNS var efnt 2. maí 2002
til verndunar og eflingar íslenskri
tónlist og rétthöfum hennar. Sam-
tökin eru helsti bakhjarl Íslensku
tónlistarverðlaunanna, Útflutn-
ingsskrifstofu tónlistarinnar,
Dags íslenskrar tónlistar og fleiri
samstarfsverkefna. Stofnaðilar
skipa stjórn en þeir eru STEF og
SFH, nánar tiltekið; Samtök tón-
skálda og eigenda flutningsrétt-
ar (STEF) ásamt aðildarfélögum
þess, Tónskáldafélagi Íslands (TÍ)
og Félagi tónskálda og textahöf-
unda (FTT) annars vegar og hins
vegar Samtökum flytjenda og
hljómplötuframleiðenda (SFH)og
aðildarfélögum þess: Félag ís-
lenskra hljómlistarmanna (FÍH),
Félag hljómplötuframleiðenda
(FHF), Félag íslenskra tónlistar-
manna (FÍT),Félag íslenskra leik-
ara (FÍL), Samband lúðrasveita,
Samtök karlakóra og Samtök
blandaðra kóra. Formaður SAM-
TÓNS er Jakob Frímann Magnús-
son (FTT/STEF), Björn Árnason
varaformaður (SFH/FÍH), Kjartan
Ólafsson (TÍ/STEF), Eiríkur Tóm-
asson (STEF), Ásmundur Jónsson
(FHF) og Gunnar Guðmundsson
(SFH) en hann er jafnframt fram-
kvæmdastjóri SAMTÓNS.
Samtónn helsti bakhjarlinn
Jakob Frímann Magnússon, formaður
Samtóns.