Fréttablaðið - 19.03.2008, Side 34

19. MARS 2008 MIÐVIKUDAGUR8 ● lh hestar2
Hestamennska er einstök íþrótt á margan hátt. Hana stunda ungir og aldnir, karlar og konur, lærðir og leiknir. Allir eru á sama báti.
En nú hriktir í undirstöðunum: Stórslys í skipulagsmálum hesthúsa-
hverfa eru fyrirsjáanleg. Sum bæjarfélög líta á hestamennsku sem
tekjulind og skattleggja hana óhóflega; langt umfram þjónustu. Ég
spyr: Eru aðrar íþróttagreinar með jafn öflugt barna- og unglingastarf
og hestamennskan skattlagðar með sama hætti?
Öryggismál eru í brennidepli. Öryggisnefnd LH hefur unnið gott
starf. Þar kemur aftur að skattlagningu á hestafólk. Jafn sjálfsagt ör-
yggistæki og reiðhjálmur ber ofurskatt og kostar 20 - 25.000 krónur,
sem er talsverður biti fyrir stóra fjölskyldu. Notkun reiðhjálms er nán-
ast algild í útreiðum og er skylda í keppnum og sýningum.
Hestamennska á Íslandi hefur verið samofin menningu þjóðarinnar
frá landnámi. Æskilegt er að allir sem vilja geti stundað hana, óháð fé-
lagslegri stöðu og efnahag. Það verðum við að varðveita. Við verðum
að gera ungu fólki kleift að byrja, til dæmis í hesthúsum í eigu hesta-
mannafélaganna. Veita alla þá þjónustu og þær upplýsingar sem fyrir
hendi eru. Þetta ætti að vera sjálfsagt hlutverk hestamannafélaganna.
Áhugi fyrir hestamennsku í landinu eykst stöðugt. Við Íslendingar
erum í raun hestaþjóð. Við erum stolt af hestinum okkar. Hjá hestafólki
snýst allt um hesta. Þegar hestamenn hittast á förnum vegi er ekki
rætt um veðrið. Það er rætt um hestaættir, mótin framundan, ferðalög-
in, folaldið sem kemur í vor og folann sem verið er að temja.
Þetta er það sem LH stendur fyrir. Það er skylda okkar að aðstoða
alla sem vilja byrja í hestamennsku. Að standa
vörð um hagsmuni hestamanna um allt land. Að
sjá til þess að hestamenn sitji við sama borð og
aðrir íþróttamenn. Að okkur séu tryggð örugg
svæði til æfinga og útreiða. Að hestahald verði
viðráðanlegt öllum almenningi.
SKATTAR OG SKYLDUR
Gunnar Sturluson, formað-
ur öryggisnefndar LH, segir
öryggismál hestamanna vera
í brennidepli. Í viðtali við LH
Hesta ræðir Gunnar mikilvægi
reiðnámskeiða, notkun hjálma
og helgunarsvæði hest-
húsahverfa, með hliðsjón af
fyrirhuguðum skotæfinga- og
akstursíþróttasvæðum í Gler-
árdal á Akureyri, sem hefur
sætt mikilli gagnrýni.
„Öryggisatriði í hestamennsku
snúast einkum um tvennt: Kunn-
áttu og öryggisbúnað annars
vegar, og hins vegar það umhverfi
sem hestamenn á hverjum stað
búa við.“
Þetta segir Gunnar Sturluson,
formaður öryggisnefndar LH.
Mikil vakning er í öryggismálum
hestamanna um þessar mundir. En
hver er ástæða þeirra slysa sem
helst hafa orðið og eru mörg hver
alvarleg? Fara hestamenn óvar-
lega? Eru þau tilviljun? Eða valda
þeim kannski nokkrar samverk-
andi orsakir?
EINS OG AÐ LÆRA Á REIÐHJÓL
„Ég tel að fyrir þessu séu nokkr-
ar ástæður,“ segir Gunnar, sem
telur hestamennsku ekki hættu-
legri en aðrar íþróttagreinar. „Í
fyrsta lagi þá hefur þátttakend-
um í hestamennsku fjölgað mjög
ört síðastliðin ár. Æ fleiri byrja á
miðjum aldri. Þá hafa menn ekki
það jafnvægi sem þeir hafa sem
stundað hafa hestamennsku frá
blautu barnsbeini. Þetta er eins og
að læra á reiðhjól. Þú gleymir því
aldrei, þótt það taki kannski smá
stund að ná jafnvægi þegar þráð-
urinn er tekinn upp á fullorðins-
árum.“
REIÐNÁMSKEIÐ ERU NAUÐSYNLEG
„Of margir eru feimnir við að fara
á reiðnámskeið. Þau gera öllum
gott, ekki síst þeim sem byrja
seint. Fyrir þá eru þau nauðsyn-
leg. Besta forvörnin felst í kunn-
áttunni; að læra rétta ásetu, stjórn-
un og um sálarlíf hestsins og við-
brögð. Eins og fram kemur hér í
blaðinu þá er farið að kenna fólki
að detta af baki. Líklega ættum við
að gefa því meiri gaum og bæta
slíku við kennslu í grundvallar-
atriðum reiðmennsku. Næstum
allir sem stunda hestamennsku
detta einhvern tíma af baki. Ætli
ég hafi ekki dottið þrisvar til fjór-
um sinnum af baki síðastliðið ár,
jafnvel þótt ég sé búinn að vera á
hestbaki frá því ég var smástrák-
ur. Þá getur verið gott að hafa lært
að detta.“
HJÁLMURINN ER ÖRYGGISTÆKI
„Enginn vafi eru á því að reið-
hjálmurinn er eitt mikilvægasta
öryggistækið, þrátt fyrir nýlegar
efasemdir um það,“ segir Gunn-
ar og vísar þar til þess að tilgátur
hafa verið uppi um að reiðhjálm-
ar séu hugsanleg orsök mænu-
skaða, sem því miður hafa átt sér
stað. „Athuganir lækna hafa ekki
leitt í ljós að hjálmar séu orsök
mænuskaða og hálsmeiðsla. Þvert
á móti mæla þeir eindregið með
því að hestafólk noti hjálm. En
það er ekki sama hver hjálmurinn
er og hann verður að vera af réttri
stærð og gerð og rétt stilltur.“
REIÐTYGI Í LAGI  HESTUR VIÐ HÆFI
„Mikilvægt er að öll reiðtygi séu yf-
irfarin reglulega. Fara verður reglu-
lega yfir gjarðir og móttök, tauma,
taumlása, beislismél, ístöð og ístað-
sólar. Bresti eitthvað af þessu getur
það auðveldlega valdið slysi. Í raun-
inni ættu að vera til öryggisstaðlar
fyrir öll reiðtygi. Mikið er framleitt
af ódýrum reiðtygjum sem ekki eru
nægjanlega sterk.
Ekki síðra forvarnaratriði er
að fólk velji sér hest við hæfi. Of
margir freistast til að kaupa sér
hest sem er þeim ofviða; of viljug-
ur, ekki nægilega taminn, og svo
framvegis. Það er betra að byrja
rólega.“
HELGUNARSVÆÐI HESTHÚSAHVERFA
„Eitt mikilvægt öryggisatriði
ráðum við hestamenn hins vegar
minna við. Og það er það umhverfi
sem við ríðum út í. Þá á ég eink-
um við hesthúsahverfi og reiðleið-
ir í þéttbýli. Gott dæmi um þetta
er fyrirhugað skipulag í Glerár-
dal í Akureyri þar sem fyrirhug-
að er að setja skotæfingasvæði
og akstursíþróttasvæði í næsta
nágrenni við hesthúsabyggðina.
Okkur hestamönnum finnst þess-
ar hugmyndir auðvitað fjarstæðu-
kenndar. Hvaða bæjarfélag myndi
setja spyrnubraut og skotæfinga-
svæði við hliðina á golfvelli eða
sundlaug?
Sennilega er full ástæða til að
setja í reglugerðir staðla um helg-
unarsvæði umhverfis hesthúsa-
byggðir í þéttbýli. Auðvitað verð-
um við hestamenn að gera okkur
ljóst að hestamennsku í borgum
og bæjum fylgir ákveðinn skar-
kali. En skipulagsyfirvöld verða
líka að vanda sig betur og horfa
til framtíðar. Hestamennska er
vinsælt sport, og á eftir að verða
enn vinsælla, og allur aðbúnaður
að henni þarf að vera í lagi,“ segir
Gunnar Sturluson.
Góð kunnátta besta forvörnin
Gunnar Sturluson, formaður öryggisnefndar LH, spyr meðal annars hvaða bæjarfélag myndi setja spyrnubraut og skotæfinga-
svæði við hliðina á golfvelli eða sundlaug. MYND/JENS EINARSSON
Málgagn Landssambands hestamannafélaga
Útgefandi: Landssamband hestamannafélaga
Heimilisfang: Íþróttamiðstöðin, Engjavegi 6, 104 Reykjavík
Netfang: lh@isisport.is Sími: 514-4030
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Jens Einarsson
Netfang: jenseinars@simnet.is Sími: 862-7898
Auglýsingar: Fréttablaðið/Bjarni Þór Sigurðsson
sími: 512-5435 gsm. 822-5062
HELSTU SAMSTARFSAÐILAR LH ERU:
lh hestar
ÍÞRÓTT • MENNING • LÍFSSTÍLL
Sigurður Ævarson,
stjórnarmaður í LH.
Gunnar Sturluson telur engan vafa á því að reiðhjálmur er eitt mikilvægasta öryggis-
tækið. MYND/JENS EINARSSON
Ísland hlaut æskulýðsbikar FEIF fyrir framúrskarandi æskulýðsstarf á
síðasta ári. Bikarinn var afhentur á ráðstefnu FEIF sem haldin var hér
á landi um miðjan febrúar. Þetta er í annað sinn sem viðurkenningin er
veitt. Bretar hlutu bikarinn árið 2006.
Helga B. Helgadóttir, formaður æskulýðsnefndar LH, segir að þetta
sé mikil viðurkenning fyrir æskulýðsnefnd LH. „Við vorum mjög dug-
leg á síðasta ári, lögðum okkur öll fram. Það er frábært að fá svona gott
klapp á bakið fyrir það.“
Æskulýðsbikar FEIF
fer til Íslands
Sigríður Birgisdóttir, Helga B. Helgadóttir, Anne Svantesson, formaður æskulýðs-
nefndar FEIF, sem afhenti bikarinn og Þorvarður Helgason. MYND/HULDA G. GEIRSDÓTTIR