Fréttablaðið - 12.04.2008, Blaðsíða 14

14 12. apríl 2008 LAUGARDAGUR
Umsjón: nánar á visir.is
KAUPHÖLL ÍSLANDS [Hlutabréf]
OMX ÍSLAND 15 Fjöldi viðskipta:561
5.275 -1,37% Velta: 5.621 milljón
HLUTABRÉF Í ÚRVALSVÍSITÖLU: -0,45% ... Eimskipafélagið 24,95
+1,01% ... Exista 12,19 -4,17% ... FL Group 6,90 -2,68% ... Glitnir
17,25 -2,68% ... Icelandair 24,00 -1,03% ... Kaupþing 836,00 -1,18%
... Landsbankinn 30,35 -1,46% ... Marel 90,50 -0,11% ... SPRON 5,82
-2,51% ... Straumur-Burðarás 12,44 -1,11% ... Teymi 4,46 -0,67% ...
Össur 91,40 -0,65%
MESTA HÆKKUN
EIMSKIPAFÉLAG
ÍSLANDS +1,01%
ATORKA +0,81%
ALFESCA +0,44%
MESTA LÆKKUN
EXISTA -4,17%
FL GROUP -2,68%
SPRON -2,51%
Skortur á gegnsæi
Erfiðlega gekk að fylgjast með vefút-
sendingu frá útgáfum Peningamála
og blaðamannafundi Seðlabankans
og greinilegt að tölvukerfi bankans
ræður ekki við þá miklu aðsókn
sem er að útsendingunni. Það
er auðvitað afleitt, þar sem fáir
komast á blaðamannafundinn,
raunar miklu færri en vilja. Þannig
hafa greiningardeildir bankanna
óskað eftir aðgangi, en verið synjað.
Blaðamenn fá aukinheldur
aðeins Peningamál í
hendur eftir framsögur
og gefst því vart tími til
að spyrja bankastjórn-
ina á grundvelli þeirra
upplýsinga.
Kallaður fyrir þingnefnd?
Víða erlendis er meira gegnsæi
uppi við ákvarðanir sem þessar,
meðal annars er gefið upp hvort
einhugur var meðal bankastjóra um
ákvarðanir og eins er algengt að
þingnefndir kalli bankastjóra fyrir og
óski upplýsinga eða jafnvel skýringa
á þjóðarbúskapnum. Hér á landi
gæti efnahags- og viðskiptanefnd
Alþingis til að mynda kallað seðla-
bankastjóra fyrir til þess að ræða
ástand og horfur og óskað skýringa
á því ójafnvægi sem einkennir
íslenskt efnahagslíf þessa dagana
með hækkandi verðbólgu, vöxtum
og sveiflum á gengi krónunnar. Er
óhætt að fullyrða, að slíkur fundur
gæti orðið mjög fróðlegur.
Skortur á gegnsæi
„Það er vel þekkt erlendis að ótrúverðugir seðlabank-
ar séu nánast óstarfhæfir,“ segir Gylfi Magnússon,
dósent við Háskóla Íslands. Hann segir stefnu Seðla-
bankans ekki hafa gengið upp hingað til og ekkert
útlit sé fyrir að svo verði.
„Þvert á móti sjáum við nú fram á verðbólgu í
tveggja stafa tölu í fyrsta sinn á öldinni,“ segir Gylfi
og bætir því við að gengi krónunnar hafi lækkað
verulega. „Jafnframt blasir við að erlendir aðilar
hafa litla trú á fjármálakerfinu í heild.“
Gylfi segir að háir stýrivextir hafi ekki unnið á
verðbólgunni en þeir hafi haldið gengi krónunnar
háu og ýtt undir viðskiptahalla og skuldasöfnun. Þá
hafi Seðlabankinn ekki aukið nægjanlega við gjald-
eyrisvarasjóðinn, „þrátt fyrir að augljóst hafi verið
árum saman að hann er allt of lítill í samanburði við
erlendar skuldir landsmanna og umsvif viðskipta-
bankanna“.
Gylfi segir að svo virðist sem djúp kreppa, þar sem
meðal annars yrði hrun á fasteignaverði, sé eina leið-
in til þess að Seðlabankinn nái
markmiði sínu um 2,5 prósenta
verðbólgu.
„Því tel ég óhjákvæmilegt að
fengin verði fagleg stjórn yfir
bankann, sem leysi af hólmi núver-
andi bankastjórn og bankaráð, og
taki allar meiri háttar ákvarðanir,
meðal annars um vexti.“ Þar sætu
innlendir sem erlendir sérfræð-
ingar sem hefðu traust markaðar-
ins, bæði innanlands og utan. Þá
þurfi að stækka gjaldeyrisforðann „þótt það sé mjög
dýrt um þessar mundir,“ segir Gylfi.
Hvorki náðist í Halldór Blöndal, formann banka-
ráðs Seðlabankans, né Davíð Oddsson, formann
bankastjórnar, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir. En
þess má geta að Davíð sagði við ákvörðun stýri-
vaxta í fyrradag að hann væri ekki á förum úr bank-
anum.
Djúp kreppa eina leiðin til að
verðbólgumarkmið náist
Greiningardeild Landsbankans
spáir því að tólf mánaða verð-
bólga verði 10,1 prósent í þessum
mánuði. Þetta yrði mesta verð-
bólga sem mælst hefur hér á
landi frá því í október 1990, þegar
hún var 10,1 prósent.
Verðbólga í síðasta mánuði
mældist 8,7 prósent.
Greiningardeild Landsbankans
segir að töluverð hækkun á mat-
arverði sé fram undan. Hækkun
á mjólkurverði hafi áhrif á aðra
innlenda matvælaframleiðslu,
auk hækkunar á innfluttum
vörum vegna gengisfallsins. Þá
hafi verð á bílum hækkað mikið
frá áramótum.
- ikh
Mesta verð-
bólga í 18 ár
GYLFI MAGNÚSSON
Lárus Welding, formaður Samtaka
fjármálafyrirtækja, sagði að þótt
einhverjir efuðust um getu fjár-
málageirans til að standa undir
framtíðar hagvexti hér á landi,
felist mikil tækifæri í vexti og við-
gangi íslenskra fjármálafyrir-
tækja. Því væri brýnt að halda
áfram að vinna að hugmyndum
um alþjóðlega fjármálamiðstöð
hérlendis. „Grunngerð íslenska
fjármálamarkaðarins gerir slíkt
raunhæft, skattalegt umhverfi er
hagstætt, lagaumhverfið traust og
menntunarstig hátt.“
Lárus sagði að stjórnvöld hefðu
í auknum mæli áttað sig á þessum
þáttum. „En í því ljósi skýtur
skökku við að stjórnvöld skuli enn
sjálf reka banka sem nýtur ýmissa
forréttinda og keppir í skjóli
þeirra um viðskiptamenn við fjár-
málafyrirtæki á frjálsum mark-
aði.“ Lárus spurði einnig hvort
ójafnvægi í efnahagskerfinu og
vanda peningastefnunnar mætti
rekja til þess að skipulagi Íbúða-
lánasjóðs var ekki breytt þegar
Seðlabankinn tók upp verðbólgu-
markmið. - ikh
Áfram verði unnið
að fjármálamiðstöð
LÁRUS WELDING
Volkswagen – kolefnisjafnaður útblástur
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
1.9 TDI® dísilvél
fjarlægðarskynjarar
að framan og aftan
aðkomuljós
hiti í sætum
16" álfelgur,
leðurklætt stýri
leðurklædd handbremsa
leðurklædd gírstöng
vegleg VW regnhlíf
TDI® vél og meiri lúxus f
yrir 400.000 kr.PassatGolfPolo
5,0
l/100 km
4,5
l/100 km
Touran
5,9
l/100 km
5,8
l/100 km
Eyðsla, miðað við TDI® vél frá Volkswagen í blönduðum akstri.
Tiguan
6,9
l/100 km
Volkswagen hjálpar þér að fara betur með eldsneytið