Fréttablaðið - 02.05.2008, Blaðsíða 58

34 2. maí 2008 FÖSTUDAGUR
tonlist@frettabladid.is
TÓNNINN GEFINN
Trausti Júlíusson
Tónlistarfíklar eins og ég
hafa ekki síður gaman af því
að grafa upp gömul óþekkt
snilldarverk heldur en að
taka púlsinn á því nýjasta.
Síðustu ár hafa verið
starfandi margar plötuútgáf-
ur sem hafa sérhæft sig í því
að skoða í skúmaskot
poppsögunnar. Útgáfa á
gamalli amerískri soul og
fönk-tónlist hefur verið öflug
og eins hafa menn verið
duglegir að gramsa í gömlum
reggí-upptökum og gefa út.
Það hefur verið kafað djúpt í
kjallarana hjá útgáfum eins
og Motown, Stax, Hi,
Atlantic, Chess, Studio 1 og
Trojan og menn reyndar
löngu farnir að rannsaka
minni útgáfur. Eccentric Soul-útgáfuröðin tekur til dæmis aðeins fyrir
litlar útgáfur sem náðu ekki vinsældum hjá almenningi. Flott sería.
Undanfarin ár hefur svo verið mjög mikið grafið upp af afrískri 70’s
tónlist, fönki og afró-bíti. Þekktasti fulltrúi þeirrar tónlistar er að
sjálfsögðu Fela Kuti, en eins og kemur alltaf betur og betur í ljós þá
voru ótal tónlistarmenn víða í Afríku að fást við sambland af fönki,
djassi og afrískum töktum á áttunda áratugnum og margir þeirra að
gera frábæra hluti. Senan var sennilega sterkust í Lagos í Nígeríu og
eru til margar flottar safnplötur með tónlist þaðan, meðal annars frá
Soundway-útgáfunni. Önnur sterk sena var í Eþíópíu, en Ethiopiques-
serían gerir henni skil. Hún telur þegar á þriðja tug platna og tvöföld
safnplata, The Very Best of Ethiopiques, er nýkomin út. En fönkið
virðist hafa blómstrað víðar í álfunni. Ghana Soundz-plöturnar eru
hrein snilld og nýlega kom út safnplatan African Scream Contest sem
geymir 70’s tónlist frá Benín og Tógó. Það er Analog Africa-útgáfan
sem gefur út, en hún heldur úti bloggi með tóndæmum á analogafrica.
blogspot.com. Og það er hægt að mæla sérstaklega með nýlegum
tvöföldum diskum með Tony Allen og Orlando Julius frá Vampisoul.
Það sem einkennir þessa afrísku fönktónlist er hvað hún er hrá og
oft óhefluð, en á sama tíma ofboðslega grúví. Algerlega ómótstæðileg
blanda...
Skoðað í skúmaskotin
AFRÍSKT FÖNK Ghana Soundz-serían geymir
hrátt afrískt 70’s-fönk.
> Plata vikunnar
MGMT - Oracular Spectacular
★★★★
„MGMT er eitt af heitustu nöfnun-
um í tónlistarheiminum í dag. Þó
að Oracular Spectacular sé svolítið
óreiðukennd þá eru á henni mörg
flott lög og góðar hugmyndir.“
TJ
> Í SPILARANUM
Yohanna - Butterflies and Elvis
Portishead - Third
The Dandy Warhols - Earth to the Dandy Warhols
Neil Diamond - Home Before Dark
Islands - Arm‘s Way
YOHANNA ISLANDS
Poppdrottning heimsins til tveggja ára-
tuga, sjálf Madonna, hefur sent frá sér
nýja plötu. Steinþór Helgi Arnsteinsson at-
hugar hvernig í ósköpunum Madonna nær
alltaf að halda sér svona ferskri.
Allt frá útkomu smella á borð við Holiday og Like a
Virgin hefur Madonna Louise Veronica Ciccone Ritchie
deilt og drottnað yfir poppheiminum með drottningar-
sprotann að vopni. Fyrsta plata Madonnu kom út árið
1983 og nú 25 árum seinna, ég endurtek, 25 árum
seinna, er komið að hennar elleftu breiðskífu.
Ferill Madonnu gekk reyndar í gegnum endurnýjun
lífdaga árið 1998 þegar hún sendi frá sér Ray of Light í
samvinnu við William Orbit. Síðan þá hefur Madonna
(og auðvitað allt starfslið hennar) verið ótrúlega nösk
við að finna sér upptökustjóra og tónlistarmenn til
samstarfs sem hafa síðan skilað henni hverri popp-
snilldinni á fætur annarri.
Enn að toppa sig
Síðasta plata Madonnu hét Confessions on a Dance
Floor og sagði titill plötunnar allt sem segja þurfti.
Platan innihélt ekki eina einustu ballöðu og Madonna
ríkti yfir skemmtistaðagólfunum um allan heim árin
2005 og 2006.
Madonna leitaði í smiðju diskó-goðsagna á borð við
ABBA og Giorgio Moroder, og í samvinnu við Stuart
Price var árangurinn vægast sagt góður. Platan hefur
selst í hátt í tíu milljónum eintaka auk þess sem tón-
leikaferðin í kjölfarið var hennar tekjuhæsta frá upp-
hafi.
Milljarða samningur
Madonna þykir ekki eingöngu sniðug í tónlistarsköpun
sinni því allt viðskiptaumhverfið í kringum listamann-
inn hefur verið öðrum til eftirbreytni. Í lok síðasta árs
ákvað Madonna til dæmis að hætta hjá Warner-plötu-
risanum og gerði beinan samning við tónleikaskipu-
leggjandann Live Nation.
Samningurinn felur í sér plötuútgáfu, tónleikaferðir,
söluvarning og kynningu og færir Madonnu litlar 120
milljónir dollara. Hún ætti að geta ættleitt nokkur börn
fyrir þá upphæð.
Föngulegt teymi
Nýja platan, Hard Candy, er hins vegar síðasta hljóð-
versplatan sem Warner gefur út. Eins og áður fær
Madonna með sér góða gesti. Timbaland, The Neptunes,
Justin Timberlake, Danja og Kanye West leggja allir
sitt af mörkum á plötunni og tryggja þannig áfram-
haldandi veru Madonnu í drottningarhásætinu.
Platan hefur fengið fínar viðtökur hjá fjölmiðlum en
mörgum finnst þó Madonna feta fullmikið í fótspor
Britney Spears, Nelly Furtado og Gwen Stefani. Er
poppdrottningunni kannski farið að förlast? Nei, vin-
sældir fyrsta smáskífulagsins, 4 Minutes, afsanna
slíkt.
Madonna að stela?
Hard Candy er mun meiri hip-hop plata en Dansgólfs-
játningarnar. Platan er reyndar ekki nærri því eins
djörf og það sem áður hefur heyrst frá Madonnu. „Hip-
hop útgáfan af Holiday,“ sagði Timbaland um nýju
plötuna.
Aðrir vilja meina að Madonna sé að herma eftir Italó-
diskó sveitinni Class Candy (sjá t.d. p-beikon.blogspot.
com). Lagið Candy Castle með Class Candy (sem kom
út í fyrra á plötunni B/E/A/T/B/O/X) er einmitt skugga-
lega líkt 4 Minutes. En poppdrottningin er og verður
Madonna og henni verður ekki skákað um sinn.
Drottningin heldur krúnunni
Hljómsveitin Radiohead ætlar
ekki að leyfa aðdáendum sínum að
ráða hvort þeir borgi fyrir plötur
sínar í framtíðinni, líkt og hún
gerði með síðustu plötu sína In
Rainbows á netinu.
„Við vorum í þannig aðstöðu að
allir voru að spyrja okkur hvað við
ætluðum að gera,“ sagði söngvar-
inn Thom Yorke og bætti því við
að um einangrað tilvik hefði verið
að ræða. „Ég held líka að þetta
myndi hvort sem er ekki hafa
sömu áhrif ef við myndum ákveða
að gefa eitthvað aftur.“
Ekki aftur ókeypis
THOM YORKE Hljómsveitin Radiohead
ætlar ekki leyfa aðdáendum að ráða því
aftur hvort þeir borgi fyrir næstu plötur
hljómsveitarinnar.
Hljómsveitin Amiina átti fyrir
skömmu lag dagsins, Rugla, á
bandarísku útvarpsstöðinni
National Public Radio. Yfir 26
milljónir Bandaríkjamanna
hlusta á útvarpsstöðvar sem
tilheyra NPR í viku hverri og
því um frábæra kynningu að
ræða fyrir Amiinu.
„Það er sígild tilfinninga-
næmni í lögum Amiinu. Á
sama tíma þróast þau áfram á
lagskiptan hátt með nýjum
hljómum og léttleika,“ segir í
umfjöllun á heimasíðunni
NPR.org. Amiina er um
þessar mundir að undirbúa
tónleika í Hafnarhúsinu á
Listahátíð þar sem sveitin
kemur fram ásamt raftónlist-
armanninum Kippa Kaninus
dagana 15. og 16. maí.
Lag dagsins
vestanhafs
Málverk Eugéne Delacroix frá árinu 1830
sem nefnist Frelsið leiðir fólkið prýðir
umslag væntanlegrar plötu hljómsveitar-
innar Coldplay. Málverkið var gert til að
minnast júlíbyltingarinnar í Frakklandi
1830 þegar Karli tíunda var steypt af stóli.
Svo virðist sem þeir Coldplay-liðar hafi
verið duglegir að sækja listasöfn að undan-
förnu því titill plötunnar, Viva La Vida, er
fenginn að láni úr málverki mexíkósku
listakonunnar Fridu Kahlo frá árinu 1954.
Violet Hill, fyrsta smáskífulagið af nýju
plötunni, verður fáanlegt með ókeypis
niður hali næstu vikuna.
Málverk á nýrri plötu
VIVA LA VIDA Málverk Eguéne Delacroux frá árinu
1830 prýðir umslag nýjustu plötu Coldplay.
ENN LANGFLOTTUST Madonna sendi í vikunni frá sér sína ell-
eftu hljóðversskífu sem ber nafnið Hard Candy. Á plötunni fær
hip-hop meira vægi en það sem áður hefur heyrst frá Mad-
onnu, enda voru menn á borð við Timbaland og The Neptunes
með puttana á tökkunum við upptökur plötunnar.
Bruce
Springsteen
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum
greiðslum, gisting á 4* hóteli og miði á
tónleikana.
64.900 kr.
Verð á mann í tvíbýli
30. maí –1. júní
Emirates Stadium
í London
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
Nánar á expressferdir.is
eða í síma 5 900 100