Fréttablaðið - 02.05.2008, Blaðsíða 22

22 2. maí 2008 FÖSTUDAGUR
Eftir Ágúst Ólaf Ágústsson
Það er þekkt staðreynd að stjórnarflokkarnir hafa ólíka stefnu um aðild Íslands að Evrópusam-
bandinu enda eru þetta tveir ólíkir flokkar. Ríkis-
stjórn Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks ætlar hins
vegar ekki að skila auðu í Evrópumálunum.
Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar
hefur því sett á laggirnar nefnd um þróun Evrópu-
mála. Þessa nefnd leiðum við Illugi Gunnarsson en
í nefndinni sitja einnig fulltrúar stjórnmálaflokka,
ASÍ, BSRB, SA og Viðskiptaráðs Íslands.
Markmið nefndarinnar er í fyrsta lagi að fylgja
eftir tillögum Evrópunefndar frá mars 2007 um
aukna hagsmunagæslu tengdri Evrópustarfi. Í öðru
lagi á hún að framkvæma nánari athugun á því
hvernig hagsmunum Íslendinga verði best borgið í
framtíðinni gagnvart Evrópusambandinu, á grunni
niðurstaðna Evrópunefndar. Í þriðja lagi mun
nefndin fylgjast með þróun mála í Evrópu og leggja
mat á breytingar út frá hagsmunum Íslendinga.
Samfylkingin hefur hins vegar komist að þeirri
niðurstöðu að hagsmunum Íslendinga er betur
borgið innan ESB frekar en utan. Að mínu mati er
það að sama skapi engin tilviljun að nánast allir
þjóðir Evrópu eru annaðhvort aðilar að ESB eða
hafa sótt um aðild.
Kostir aðildar
Í stuttu máli mætti segja að helstu kostirnir við
aðild eru aukin áhrif, lægra matvælaverð, aukinn
stöðugleiki, lægri vextir, sanngjarnara landbúnaðar-
kerfi, auknar erlendar fjárfestingar, minni gengis-
áhætta og gengis-
sveiflur, lægri
skólagjöld erlend-
is, minni við-
skiptakostnaður
og bætt félags-
leg réttindi.
Ekki má
gleyma að
Íslendingar
eru evrópsk
þjóð sem á
heima í samfélagi annarra Evrópuþjóða.
Nú þurfum við að taka yfir stóran hluta af lykil-
löggjöf ESB án þess að hafa neitt um löggjöfina að
segja. Um daginn var okkur í viðskiptanefnd
Alþingis sagt af embættismönnum að við gætum
ekki breytt frumvarpi sem var til meðferðar hjá
nefndinni nema hugsanlega heiti laganna. Ekki er
þetta beysið fyrir eina elstu lýðræðisþjóð í heimi.
Og varðandi meint áhrifaleysi Íslendinga innan
ESB sýnir reynslan að smáríkjum hefur vegnað vel
innan ESB. Í þessu sambandi minni ég á að þing-
menn Evrópuþingsins skipa sér í hópa eftir stjórn-
málaskoðunum en ekki eftir þjóðerni. Þessi stað-
reynd hefur allnokkra þýðingu.
Efnahagslegir kostir aðildar ættu einnig að vera
ljósir. ESB er stærsta viðskiptablokk í heimi og um
70% af utanríkisviðskiptum Íslands eru við ríki
ESB og EES.
Fróðlegt er að hagþróun þeirra ríkja ESB sem
bjuggu við ólíkari hagsveiflu en þá sem mátti finna
hjá meginþorra ESB-ríkjanna hefur ekki farið úr
böndunum við upptöku evrunnar. Vitaskuld hafa
hagsveiflur verið mismunandi á milli svæða þótt
þau hafi notað sama gjaldmiðil. Hagsveiflan er ekki
heldur sú sama í New York og Nebraska.
Margir nefna sjávarútvegsstefnu sem röksemd
gegn aðild. Í því sambandi verður að hafa þá grund-
vallarstaðreynd í huga að sjávarútvegsstefna ESB
byggist á veiðireynslu og þar sem ekkert ríkja ESB
hefur veitt svo neinu munar í íslenskri landhelgi
undanfarna tvo áratugi hafa ríki Evrópusambands-
ins engan rétt til að veiða í íslenskri lögsögu. Skil-
yrði um veiðireynslu er Íslendingum sannarlega
ekki óhagstætt.
Um fjárfestingar útlendinga má hins vegar velta
því fyrir sér hvort það sé svo slæmt að fá erlent
fjármagn inn í íslenskan sjávarútveg þegar unnt er
að tryggja, samkvæmt niðurstöðum Evrópudóm-
stólsins, að fyrirtækin hafi raunveruleg efnahags-
leg tengsl við það svæði sem reiðir sig á veiðarnar.
Breytum stjórnarskránni
Það er grundvallarafstaða Samfylkingarinnar að
Ísland eigi að sýna metnað í samskiptum við önnur
ríki. Í því felst meðal ananrs að taka fullan þátt í
Evrópusamstarfinu. En óháð hugsanlegri aðild að
ESB þá er hins vegar tímabært að huga að breyt-
ingu á stjórnarskránni hvað varðar valdaframsal.
Enn er staðan sú í íslenskum stjórnmálum að ekki
er samstaða um aðild að Evrópusambandsaðild en
ég hef þá trú að þetta kunni að breytast, fyrr en
síðar. Mikilvægast af öllu er þó sú staðreynd að það
verður íslenska þjóðin sem mun hafa síðasta orðið
þegar kemur hugsanlegri aðild Íslands að ESB.
Höfundur er formaður Viðskiptanefndar Alþingis.
Af hverju inn í ESB?
Lagersala
Lagersala Eirvíkur að
Suðurlandsbraut 20
Verðhrun
VASKAR
HELLUBORÐ
INNBYGGÐIR
ÍSSKÁPAR
FRYSTISKÁPAR
OFNAR
HÁFAR
VIFTUR
sk
v.
k
ön
nu
n
Ca
pa
ce
nt
1
. n
óv
. 2
00
7–
31
. j
an
. 2
00
8
20–45 ára
29,1%
18,7%
M
ar
ka
ðu
rin
n
V
ið
sk
ip
ti
–
M
or
gu
nb
la
ði
ð
25–49 ára
33,0%
22,6%
M
ar
ka
ðu
rin
n
V
ið
sk
ip
ti
–
M
or
gu
nb
la
ði
ð
Við stöndum upp úr
Markaðurinn, viðskiptablað Fréttablaðsins,
er með 55% meiri lestur en Viðskiptablað
Morgunblaðsins miðað við 20–45 ára en
46% meiri lestur miðað við 25–49 ára. Viðskiptafréttir... ...alla daga
UMRÆÐAN
Aðalheiður Atladóttir og
Laufey Agnarsdóttir skrifa um
skipulagsmál
Nú á vordögum hefur Norræna húsið efnt til veigamikillar
og metnaðarfullrar dagskrár í til-
efni 40 ára afmæli þess. Þann 10.
apríl sl. hófst Byggingarlist í
brennidepli – mannlíf í miðborg,
röð fyrir lestra, umræðna og sýn-
inga.
Dagskrá þessi er afrakstur
samvinnu Norræna hússins, Arki-
tektafélags Íslands, Kynningar-
miðstöðvar íslenskrar myndlist-
ar, Listaháskóla Íslands og
Listasafns Reykjavíkur. Arki-
tektafélag Íslands og Norræna
húsið standa fyrir þremur mál-
þingum sem hvert fyrir sig koma
inn á hluti sem snerta höfuðborg-
arbúa miklu máli í dag, skipulag,
uppbyggingu, samgöngur, mann-
líf og miðborgin.
Fyrsta málþingið var haldið
þann 12. apríl sl. undir yfirskrift-
inni Reykjavík í dag – umræður
síðastliðinna missera. Sérlega
vönduð og áhugaverð erindi voru
flutt. Meðal flytjenda voru Dagur
B. Eggertsson, fyrrverandi
borgar stjóri, Helga Bragadóttir,
arkitekt hjá Kanon arkitektum og
fyrrverandi skipulagsfulltrúi,
Pétur H. Ármannsson arkitekt og
Kristín Einarsdóttir, aðstoðar-
sviðstjóri framkvæmda- og eign-
asviðs Reykjavíkurborgar. Komið
var inn á þróun skipulags í
Reykjavík og hver staðan er í
dag, auk þess sem erindi voru
flutt sem sýndu tengsl skipulags
og samgangna á lýðheilsu og
hvernig bæta megi ástandið.
Þann 29. apríl kl. 17 var annað
málþing haldið á vegum Arki-
tektafélagsins og Norræna
hússins undir yfirskriftinni
Menningarstefna og uppbygging
– stefnumótun í byggingarlist og
borgarskipulagi. Erindi voru flutt
um mikilvægi menningarstefnu
og tengsl við skipulag, auk þess
sem sýnd verða dæmi frá Skot-
landi og Englandi.
Síðasta málþingið, Miðborgin
mín – vangaveltur um miðborg-
ina, verður haldið þann 6. maí kl.
17. Eins og segir í titlinum verða
haldin erindi þar sem flytjendur
velta fyrir sér miðborginni,
mannlífi og Miðborgarhugtakið
skilgreint. Auk þess munu verða
kynnt nokkur ný byggingarverk-
efni í miðborginni. Meðal flytj-
enda eru Steve Christer arkitekt
FAÍ, Snorri Freyr Hilmarsson
formaður Torfusamtakanna og
Jón Kaldal ritstjóri Fréttablaðs-
ins.
Við hvetjum alla, almenning og
fagaðila, til að fjölmenna á þessa
viðburði, til að heyra áhugaverð
erindi, ólík sjónarmið og taka þátt
í pallborðsumræðum í lok hverr-
ar dagskrár.
Málþingin fara fram í Norræna
húsinu og lýkur þeim með pall-
borðsumræðum.
Frekari upplýsingar um dag-
skrá Byggingarlist í brennidepli
– mannlíf í miðborg er að finna á
heimasíðu Norræna hússins www.
nordice.is.
Höfundar eru arkitektar og sitja í
markaðs- og dagskrárnefnd
Arkitektafélags Íslands.
Byggingarlist í brennidepli
AÐALHEIÐUR
ATLADÓTTIR
LAUFEY
AGNARSDÓTTIR
EVRÓPUSAMBANDIÐ – Hvað er til ráða?
1. Hverjir eru helstu kostir við Evrópusambandsaðild?
2. Hverjir eru helstu gallar við Evrópusambandsað-
ild?
3. Hvað er til ráða?
3.1. Á að hafna aðild umsvifalaust?
3.2. Á að bíða og sjá til?
3.3. Á að sækja um aðild umsvifalaust?
3.4. Á að gera efnahagslegar og stjórnskipu-
legar ráðstafanir með það að markmiði að
taka ákvörðun af eða á um aðildarumsókn
eftir tiltekinn tíma, til dæmis innan þriggja
ára?