Fréttablaðið - 27.06.2008, Blaðsíða 2

2 27. júní 2008 FÖSTUDAGUR
MENNTUN „Stærstu gallarnir eru
ekki málvillur heldur mikil áhrif
úr talmáli á skrifaða texta,“ segir
Þórunn Blöndal, dósent í íslensku
við Kennaraháskóla Íslands.
Þórunn skoðaði úrtak úr rit-
þáttum samræmdra prófa 10.
bekkinga og komst að því að
mikið vantaði upp á að nemendur
gerðu greinarmun á mismunandi
tegundum ritaðs og talaðs máls.
„Meira að segja í mjög vönduð-
um ritgerðum hjá góðum nem-
endum komu fram orð og ein-
kenni sem notuð eru eingöngu í
talmáli, til dæmis hikorð.“
Þórunn segir að svo virðist sem
sá mikli munur sem er á talmáli
og formlegu ritmáli hafi ekki
verið ræddur nægilega vel við
ungmennin. Þá virðist nemend-
unum ekki í öllum tilfellum ljóst
til hvers sé ætlast við skrif rit-
gerðanna. „Sum ljúka til að
mynda ritgerðunum sínum á orð-
unum takk fyrir og verið þið
sæl.“
Eins tók Þórunn eftir því að
ungmennin virtust óörugg um
hvenær setja ætti punkt í rituð-
um texta og bættu jafnvel við
setningum án greinarmerkja.
„Þetta er sérkennilegt því að
þau vita hvar setningar enda og
gerðu eflaust greinarmun á þeim
ef þau læsu upp textann,“ segir
Þórunn. „Einnig sjást setningar
sem ég kalla druslur og standast
ekki þar sem á þær vantar botn-
inn.“
Þórunn telur áhrifum frá spjall-
forritum á borð við MSN og ritun
SMS-skilaboða ekki um að kenna.
Þó geri tilkoma þessarar tækni
mikilvægara en áður að kenna
ungmennum muninn á ritmáli og
talmáli.
„Málnotkun í SMS- og MSN-
skilaboðum er ekkert annað en tal-
mál þótt það sé skrifað,“ segir Þór-
unn. „Það hefur því orðið til stærra
grátt svæði þar sem ekki er greint
á milli talmáls og ritmáls.“
Þórunn skoðaði einnig tilbrigði
í setningagerð á borð við nýja
þolmynd, þágufallshneigð og
notkun viðtengingarháttar, sem
hefur verið á reiki.
„Ég sá dæmi um þetta allt,“
segir Þórunn. „Hins vegar hefðu
ritgerðirnar batnað mun meira
með því að útrýma talmáls-
áhrifunum.“ helgat@frettabladid.is
flugfelag.is
Aðeins eitt símtal í 570 3400 og málið er afgreitt.
Sækjum og sendum
– hratt og örugglega
á hagstæðu verði.
REYKJAVÍK
AKUREYRI
EGILSSTAÐIR
FÆREYJARVESTMANNAEYJAR
ÍSAFJÖRÐUR
GRÆNLAND
VOPNAFJÖRÐUR
ÞÓRSHÖFN
GRÍMSEY
NARSARSSUAQ
KULUSUK
CONSTABLE POINT
NUUK
Til/frá Reykjavík
Akureyri 8-12 ferðir á dag
Egilsstaðir 5-7 ferðir á dag
Ísafjörður 2-3 ferðir á dag
Vestmannaeyjar 2-3 ferðir á dag
Önundur, jarðaðirðu þá?
„Nei, en það var himnasæla að sigra
á mótinu.“
Séra Önundur Björnsson sigraði á golf-
móti presta og útfararstjóra á dögunum.
RÚMENÍA, AP Tuttugu deildir
rúmensku kirkjunnar hvöttu í gær
yfirvöld í landinu til að heimila
ekki ellefu ára gamalli stúlku, sem
varð þunguð eftir að nítján ára
frændi hennar nauðgaði henni, að
fara í fóstureyðingu til Bretlands.
Stúlkan er komin tuttugu vikur
á leið, en fóstureyðing er óheimil í
Rúmeníu eftir fjórtán vikna
meðgöngu. Á Bretlandi er
fóstureyðing heimil að 24 vikna
meðgöngu sé heilsu móður stefnt í
hættu. Opinber talsmaður
rúmensku kirkjunnar hefur sagt
að ákvörðun um fóstureyðingu
verði að vera stúlkunnar sjálfrar
og fjölskyldu hennar. - gh
Rúmenskir kirkjuleiðtogar:
Barn fari ekki í
fóstureyðingu
DÓMSMÁL Karlmaður á sextugs-
aldri hefur verið dæmdur í fimm
mánaða fangelsi fyrir allmörg
fíkniefnabrot. Hann reyndi meðal
annars að koma rúmlega hálfu
grammi af kókaíni inn í landið.
Það var tekið af honum í Leifs-
stöð.
Maðurinn var ákærður fyrir
ellefu brot gegn fíkniefnalöggjöf-
inni á skömmum tíma. Jafnframt
fyrir þjófnað, umferðalagabrot og
hilmingu.
Dómurinn taldi ekki sannað að
maðurinn væri sekur um vörslu
nema hluta þeirra efna sem hann
var ákærður fyrir. Hann á að baki
langar sakarferil. - jss
Fimm mánaða fangelsi:
Dæmdur fyrir
heróínsmygl
WASHINGTON, AP Bandaríkjastjórn
aflétti í gær hluta þeirra þvingunar-
aðgerða sem hún hafði beitt
Norður-Kóreu og hóf ferli til að
taka landið af lista „hryðjuverka-
ríkja“. Þessar aðgerðir endur-
spegla mikla stefnubreytingu
Bandaríkjastjórnar gagnvart
kommúnistastjórninni í Pyong-
yang, en ekki eru mörg ár síðan
George W. Bush Bandaríkjaforseti
sagði Norður-Kóreu vera hluta af
„öxli hins illa“.
Með þessu eru ráðamenn í Wash-
ington að verðlauna Pyongyang-
stjórnina fyrir að hafa staðið við að
afhenda Kínverjum í gær skýrslu
um kjarnorkumálin í landinu og
hefja niðurrif aðalkjarnaofnsins
þar sem unnt var að framleiða efni
í kjarnorkusprengjur. Bush sagði í
gær að þetta væri „jákvæður
áfangi á hinni löngu leið að því að
fá Norður-Kóreumenn til að gefa
kjarnorkuvopn upp á bátinn.“
Þessa skrefs af hálfu Norður-
Kóreumanna hafði verið lengi beðið
en með þeim uppfylltu þeir veiga-
mikinn áfanga að því að eyða getu
landsins til að framleiða kjarnorku-
vopn. Umsjón með ferlinu hefur
sex-velda-hópurinn, en aðild að
honum eiga Kóreuríkin tvö, Banda-
ríkin, Kína, Rússland og Japan.
Í staðinn stendur Bandaríkja-
stjórn við fyrirheit sín um að
aflétta viðskiptaþvingunum og til-
kynna Bandaríkjaþingi um að eftir
45 daga muni landið verða tekið af
lista yfir ríki sem talin eru styðja
við hryðjuverkastarfsemi. - aa
Norður-Kórea uppfyllir áfanga að umsaminni eyðingu kjarnorkuvígvæðingargetu:
Tekin af lista hryðjuverkaríkja
ÁFANGI Samningamenn sex-velda-hóps-
ins fagna árið 2005 samkomulaginu
sem nú er smátt og smátt að komast til
framkvæmda. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Blaðberi Fréttablaðsins verður
gefinn fyrir utan Bónus á
Egilsstöðum frá klukkan ellefu til
klukkan fjögur á morgun.
Blaðberinn er sérhönnuð taska
sem ætluð er til þess að létta fólki
að skila dagblöðum og öðrum
pappír í endurvinnslu.
Rúmlega þrjátíu þúsund
heimili eiga nú þegar blaðbera og
er stefnt að því að dreifa honum á
sem flesta staði á landsbyggðinni
í sumar og haust. Það er Bylgju-
lestin sem dreifir blaðberanum
um landið. - ges
Auðveldara að endurvinna:
Blaðberinn á
Egilsstöðum
Íslenskir unglingar
tala og skrifa eins
Mikið vantar upp á að íslensk ungmenni geri greinarmun á talmáli og ritmáli.
Dósent við Kennaraháskólann fór yfir ritgerðir 10. bekkinga og segir að kenna
þurfi betur að greina þar á milli. Óvissa um hvar setja eigi punkt eftir málsgrein.
SAMRÆMD PRÓF Tíundu bekkingum hætti til að gleyma punkti og nota orð eins
og já og sko, sem ekki eiga við í formlegu ritmáli, í ritgerðum sínum í samræmdu
prófunum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Sum ljúka
ritgerðunum
sínum á orðunum
takk fyrir og verið
þið sæl.
ÞÓRUNN BLÖNDAL
DÓSENT VIÐ KENNARAHÁ-
SKÓLA ÍSLANDS
FÓLK Greiningardeild Landsbank-
ans er margt til lista lagt og spáir
ekki eingöngu fyrir um gengis-
þróun og vaxtastig. Í gær mátti
sjá þar spá um landsleik kvenna-
liðs Íslands í knattspyrnu. Spáð
var skemmtilegum leik og spáin
reyndist rétt.
„Já, við spáum stundum í þessa
stóru sammannlegu punkta í
þjóðarsálinni; stórmót í íþróttum
og Evróvisjón,“ segir Edda Rós
Karlsdóttir, forstöðumaður
greiningardeildarinnar.
Hún segir árangur landsliðsins
vel geta haft góð efnahagsleg
áhrif. „Skuldatryggingarálagið er
í það minnsta gott. Þær stóðu
fyllilega undir væntingum og vel
það.“ - kóp
Greiningardeild Landsbankans:
Spáir um vexti
og landsleiki
BOLTASPÁ Edda segir stórkostlegan
árangur íslenska kvennalandsliðsins í
fótbolta geta haft góð efnahagsleg áhrif.
RÓM Páfagarður hefur bannað
kvikmyndagerðarmönnum að
taka upp fyrirhugaða kvikmynd
eftir skáldsögu Dan Brown,
Englar og djöflar, í Vatíkaninu og
kirkjum í Róm.
Talsmenn Páfagarðs segja verk
Browns vera „móðgun við Guð“.
Englar og djöflar segir frá
Illuminati-hópnum og ráðabruggi
hans um að sprengja Vatíkanið og
gera eigin liðsmann að páfa. - gh
Kvikmyndatökur óheimilar:
Vatíkanið lokar
á Dan Brown
BLAÐBERINN VINSÆLL Frá afhendingu
blaðberans í Kringlunni.
KJARAMÁL Samningar höfðu ekki náðst á milli
Félags flugumferðarstjóra og Samtaka atvinnulífs-
ins þegar Fréttablaðið fór í prentun í gærkvöld.
Samninganefndir höfðu setið á fundi frá því
klukkan 10 um morguninn.
Skelli verkfall á leggst allt innanlandsflug af á
meðan því stendur, á milli klukkan 7 og 11 í dag.
Árni Gunnarsson, framkvæmdastjóri Flugfélags
Íslands, segir að farþegum verði boðið að færa sig
í annað flug. Upplýsingar er að finna á heimasíðu
félagsins og þar er hægt að breyta bókunum.
Í verkfalli verður einungis tveimur flugvélum
leyft að taka á loft á klukkustund frá Keflavíkur-
flugvelli. Engar lendingar verða leyfðar, en flug
yfir landið verður heimilað.
Guðjón Arngrímsson, upplýsingafulltrúi
Flugleiða, segir menn verða að bregðast við
aðstæðum eftir því hvernig mál þróast. Farþegar
verði einfaldlega að fylgjast með upplýsingum um
flug. Hann vonast til að hægt verði að vinna upp
tafir í dag, verði verkfall, en erfitt sé að átta sig á
því.
Matthías Imsland, framkvæmdastjóri Iceland
Express, segir einhverjar tafir verða á flugi
félagsins. Hann vonast til að ná fram þeim
lausnum sem valdi minnstum töfum. Farþegar
verði að fylgjast með flugi sínu. - kóp/ghs
Flugumferðarstjórar enn á fundi þegar blaðið fór í prentun:
Flugfarþegar verða að fylgjast með
FLUGUMFERÐARSTJÓRAR Sátu enn á samningafundi þegar
Fréttablaðið fór í prentun. FRÉTTABLAÐIÐ/HEIÐA
SPURNING DAGSINS