Réttur - 01.01.1954, Side 47

RÉTTUR
47
gagnar það manninum þótt hann eignist allan heiminn, ef hann
bíður tjón á sálu sinni“. Þennan siðferðilega styrkleik verkalýðsins,
sem stundum birtist í þeim harmsögum píslarvottanna, sem
„orka á oss sem mannleg fegurð og tign, eins og hún getur orðið
fullkomnust“. (Brynjólfur Bjarnason: „Forn og ný vandamál“ bls.
120), fá fæstir andstæðingar vorra skilið, því hann er efnið, sem
hin nýja veröld verður sköpuð úr, heimur bræðralagsins og mann-
gildisins, er rís, þegar veröld valdsins og peningatignunarinnar
hnígur.
Flokkur sósíalismans þarf líka — og það er þriðja höfuðforsenda
þess að hann verði hlutverki sínu vaxinn við þær aðstæður, sem
um er rætt, — að eignast þá pólitísku reisn, þá víðsýni og stórhug,
að geta á hverju skeiði þróunarinnar skynjað til fulls hvert þjóð-
félagslegt stórvirki væri hægt að vinna á því skeiði og kunna
þá list að vekja slíkan skilning og eldmóð hjá alþýðu manna, að
unnt sé að vinna verkið. Til þess þarf flokkur alþýðunnar eigi
aðeins að vera í samræmi við hagsmuni alþýðunnar og flytja
málstað hennar á því máli, er fólkið skilur, heldur og að vísa
veginn, brjóta leiðina og sleppa aldrei sjónar á lokatakmarkinu,
— en láta heldur aldrei fólkið dragast aftur úr. Og þetta er and-
leg þrekraun, sem reynir til hins ýtrasta á alla innviðu alþýðu-
hreyfingarinnar og alla forustuhæfileika í flokki sósíalismans.
Það eru ekki aðeins andlega niðurdrepandi áhrif auðvalds og
afturhalds, sem þarf að yfirvinna í þessum efnum. Sjálf deyfðin
og drunginn í fásinnu smáþorpanna, vinnuþrælkunin í mið-
deplum athafnalífsins, allt hjálpast þetta að með að reyna að
draga flokkinn og fólkið niður í svað vanafestunnar og sinnuleysið.
Hættan, sem af þessu stafar, er oft meiri en af ofsóknunum. —
íslenzk alþýða á í röðum sínum þúsundir og aftur þúsundir ein-
staklinga, manna og kvenna, sem vinna hvert afrekið öðru meiri
í lífsbaráttunni, en látin eru kyrr liggja, — afrek þrautseigju,
karlmennsku, fórnfýsi, samhjálpar, sem vekja myndu aðdáun
og ást, ef þeim væri lýst með pennum stórskáldanna. Hið háleita
verkefni flokksins og hreyfingarinnar er að virkja þessa eiginleika
einstaklinganna þannig í þjóðfélagsátökunum að heildin, fjöldinn,
alþýðan, verði sjálf og öll stærri fyrir. Auðvaldið og afturhaldið
gerir allt til þess að gera sjálfa stjórnina á mannfélaginu, „póli-
tíkina“, að því auðvirðilegasta og óhreinasta, sem til sé, í augum
almennings, — og stjórn þess á mannfélaginu verðskuldar vissu-