Réttur - 01.01.1965, Page 59

H É T T U U
59
að svo sé. I>að er engin tilviljun, að
einmitt hin þjóðfélagslegu uppreisn-
arkvæði „Morgunn" og „Vegur sann-
leikans" verða bæði í augum Þor-
steins og Steplians G. að boðskap
um sósíalisma.
Hinn þjóðfélagslegi og þjóðernis-
lcgi uppreisnarandi Steingríms gegn
dansklunduðu yfirstéttinni kemur
skemmtilega í ljós í upphafi bréfs
þess, er Hannes birtir á bls. 235:
„Embœttisklikkan, sú jinsensk —
stephensensk — melsteðsk ■— thor
steinsensk — jónasensk — háv
steinska er að streitast við að lerrori-
sera bœinn og mynda einshvers konar
aristokratiska svínabendu, baseraða á
ólijóðerni, drcmbilœti, ranglœti, rógi,
heimsku etc. — “
En uppreisnarandi Steingríms
styðst eigi aðeins við þjóðernisleg-
ar og þjóðfélagslcgar uppreisnarhreyf-
ingar. Ifann er og heimspekilega skól-
aður. Einmitt í pólitískasta og feg-
ursta ættjarðarkvæði hans, „Vor-
hvöt“, gætir beinlínis beimspekilegr-
ar, dialektiskrar, skólunar, sem gæti
verið beint frá Hegel, ekki sízt í vís-
unni: „En bót er oss heitið.“
Margt er vissulega eftir enn til
rannsóknar á þessu, eigi sízt frá sós-
íalistísku sjónarmiði.
En Hannes Pétursson hefur gefið
þjóð vorri fagra, elskulega bók tint
einn bezta son hennar, einn heitasta
ættjarðarvin Islands. Hafi ltann þökk
fyrir. E. 0.
Erlendur Paturson: Eftroya
Sóga. Stjórnarviðurskipti frá
landnámstíð til 1298. —
Spguútgávan Tórshavn 1964.
Erlendur Paturson, leiðtogi Þjóð-
veldisflokksins í Færeyjum og nú ráð-
lterra í ríkisstjórn Færeyinga, hefur
ritað mjög merkilega bók, þótt eigi
sé hún stór að vöxttim (60 síður), ttm
sögu Færeyinga frá landnámstíð til
ársins 1298 að Færeyingar komast
undir Noregskonung. Er þetta ttpp-
haf að sögtt Færeyinga allt fram til
nútímans, sem ltann sumpart hcfur
þegar í handriti, en sumpart ætlar
sér að skrifa, þrátt fyrir annir við
stjórnarstörf.
Er þetta bók, sem á mikið erindi til
Islendinga, ekki aðeins vegna skyld-
leika þessarra tveggja þjóða, heldur
og vegna bins, að svo margt er sam-
eiginlegt í sögtt þeirra beggja og
skilgreining á söguþróun þeirra
beggja verður því oft svipuð', ef
rétt er unnið. Er það vissttlega mik-
ill fengur, líka fyrir þær sögurann-
sóknir, sem stunda ætti hér á landi,
að fá þessa bók, sem er vísindalega
unnin — og hina færeysktt tungu geta
íslendingar fyrirhafnarlítið lesið.
Bókin skiptist í eftirfarandi 11
kafla:
Ættasainfeldg í fyrndini,
Stovnseting fproyska tjóðveldisins,
Skipan tjóðveldisins,
Á tingi í Tórshavn,
Rættargongd,
Hpvdingavald — kongsvald,
Általdandi atsóknir útlendska
kongsvaldsins,
Frá deyðsári Gptu-Tróndar,
Útlendskt kirkjtivald,