Réttur - 01.10.1930, Side 42

354
HREYFING ISL. ÖREIGAÆSKU
[Rjettur
ugu karlanna, sem vinna með honum. En hann finnur
sárt, að hann sveltur, hann teygir grátandi en árang-
urslaust hendina fram eftir brauðbitanum — systkin-
in svelta. — Árin líða. Hann fer að stálpast. Faðir
hans fer að láta hann vinna með sér, þó að litli dreng-
urinn sé langt frá því vinnufær. Faðirinn er knúinn
af örbirgðinni. Hann á fyrir fjölskyldu að sjá, og
einskis annars er úrkosti. Hann horfir áhyggjufullur á
þreytta og föla drenginn sinn, og hann sker í hjartað.
Við vinnuna fær drengurinn að kynnast vettvangi
þeim, þar sem feður hans hafa fallið í valinn fölir og
örmagna, lið fram af lið. Og niðjarnir hafa erft að-
stöðu þeirra, hlekkina. Einmitt hér, á þessum vett-
vangi, finnur öreigadrengurinn enn betur til með fé-
lögum sínum og stétt og skilur, að þeir verða að berj-
ast saman, og að atvinnurekandinn er fjandmaður
hans, sem hefir hag af, að hann þræli sem mest og íái
sem minnst kaup. Hann berst með stétt sinni í hags-
munamálunum. Hann leggur öruggur út í verkfallið til
að bæta kjör sín, samherja sinna og fjölskyldu. Hann
veit og finnur, að sigur hans er sigur stéttarinnar, og
að sigur stéttarinnar er sigur hans. Honum hefir skil-
izt, að hann er hluti úr heild, og að hagsmunir hans
og stéttarinnar eru hinir sömu. En allt þetta er hættu-
legt goðum og höfðingjum. Hið goðkennda óháða valds-
boð, sem stendur ofan við alla stéttabaráttu (!), ríkið,
færir hann inn á nýjan véttvang, skólann. Þar á hann
að vaxa að vizku og dáðum. Þar skal hann nema guðs
heilaga, eilífa orð og fjölmörg önnur eilíf sannindi um
hið borgaralega þjóðfélag, um söguna, rétt og rangt,
um siðfræði o. s. frv. öll þessi eilífu sannindi eru hon-
um kennd af borgurum, og þeim var aftur kennt af
borgurum og svo lið fram af lið. Sanninda þessara er
aflað með borgaralegum aðferðum, sem eru óskeikul-
ar og hlutlægar, og þau eru geymd í borgaralegum
hauskúpum, sem standa langt fyrir ofan alla stétta-