Réttur - 01.01.1970, Page 16

bátum hefur fækkað um 10—15 á síðast-
liðnu 1 Vl ári.
Það segir sína sögu, að 1944—1946 var
reist hér fiskiðjuver á vegum ríkisins, en það
var nýsköpunarstjórnin, sem þar átti hlut að
máli. I fiskiðjuverinu voru tæki til niður-
suðu og niðurlagningar, en nú hafa þessi
tæki verið rifin út úr frystihúsinu og engar
verulegar tilraunir hafa verið gerðar til þess
síðan að nýta sjávaraflann að fullu, þegar
frá eru taldar tilraunir Sjófangs, hrogna-
vinnsla í ORA og reyktur sjólax Tryggva
Ofeigssonar. A þessu sviði eru óteljandi risa-
vaxnir möguleikar en einnig hér hefur
Reykjavík dregizt aftur úr. Fróðir menn telja
að aflann megi tvö- til fimmfalda í verð-
mæti með því að vinna hann betur en nú
er gert.
Af hverju hefur Reykjavík dregizt aftur
úr þrátt fyrir betri aðstöðu en flestir aðrir
landshlutar? Reykjavík hefur dregizt afmr
úr vegna þess að hér hefur verið treyst á
gróðavon einstaklinganna í stað skipulagn-
ingar og forustu félagslegs framtaks. Einka-
framtakið hefur brugðizt í Reykjavík — fé-
lagsleg forusta verður að leysa það af hólmi
ef ekki á verra af að hljótast.
Húsbyggingar
— Nú hefur orðið samdráttur hér í
Reykjavík einnig í húsbyggingum og almenn-
tim iðnaði. Kunnáttumenn halda því fram
að nágrannasveitarfélögin, t.d. Kópavogur,
hafi fengið til sín ýmis almenn iðnfyrirtceki
sem geta tekið að sér stór verkefni en öll
slík fyrirtceki skorti hér í Reykjavík.
— Það er rétt að hér hefur orðið almenn-
ur samdráttur í borginni vegna þess að fram-
leiðsluþáttur atvinnulífsins hefur verið van-
ræktur, vegna verðbólgu, gengisfellinga og
síminnkandi kaupmáttar launanna.
Lítum aðeins á húsbyggingarnar. Hús-
byggingar hafa verið stór þáttur í atvinnu-
lífinu hér í Reykjavík vegna mikillar fjölg-
unar í borginni og einnig vegna verðbólg-
unnar — þrátt fyrir allt. En nú hefur átt sér
stað verulegur samdráttur á þessu sviði einn-
ig þrátt fyrir mikla húsnæðisþörf. Hér er
mikið dulið húsnæðisleysi og á þriðja þús-
und íbúðir eru heilsuspillandi. Astæðan til
samdráttarins er sú að ekki hefur nægilega
mikið verið gert til þess að leysa húsnæðis-
vandamálin á félagslegan hátt. Húsnæðið,
frumþörf fólksins, hefur þvert á móti verið
einn svartasti þátturinn í einkabraskinu í
borginni. Yeðlánakerfi Byggingasjóðs ríkisins
er löngu sprungið og ófullnægjandi. Lán
koma seint, þau eru allt of lág og til of
skamms tíma.
Með tveimur gengislækkunum á stuttu
tímabili hafa íbúðir orðið dýrari og dýrari.
Þess vegna hafa margir gefizt upp við íbúðir
sínar á síðusm misserum og enn fleiri
treysta sér ekki til að byrja. Enda þótt lán-
in yrðu hækkuð verulega -—■ þau verða raun-
ar að tvöfaldast til þess eins að vega upp
verðlagshækkanir síðustu missera — er það
staðreynd að þessi mál verða einungis leyst
með félagslegum ráðstöfunum. Fráhvarfið frá
verkamannabústaðakerfinu’) hefur gert frum-
þarfir almennings að braskvöru.
Braskþjóðfélagið
Og raunar gerir þjóðfélag einkagróðans
allar frumþarfir almennings að braskvöru.
Þetta kemur hvarvetna í ljós og smám sam-
an verður vitleysan augljósari, smám saman
1) Lánin til verkamannabústaða voru til 42ja ára
með 3% vöxtum. Kaupandi greiddi 15% af verði full-
frágenginnar íbúðar, þ.e. lánið var 85% af verði íbúð-
arinnar. Menn geta svo borið þetta saman við það
sem tíðkast hér í dag.
16