Réttur - 01.08.1970, Page 24

Einnig létu þeir dynja á islenzku sendinefndinni
spurningar um islenzkar baráttuaðstæður.
Viðræðurnar einkenndust af hreinskilni og gagn-
kvæmri virðingu, enda þótt ekki væri litið sömu
augum á öll mál. Það sem hér er skrifað, eru fá-
ein atriði, sem koma í hugann að loknum þessum
athyglisverðu og lærdómsriku viðræðum.
I
Ég var í Rúmeníu árið 1953 og hlakkaði
mikið til að koma þangað afmr eftir 17 ár.
Ég var í hópi hinna svokölluðu Búkarestfara,
sem héðan fjölmenntu á heimsmót æskunnar,
sem haldið var í Búkarest í júlí 1953 á veg-
um Alþjóðasambands lýðræðissinnaðrar
æsku.
17 ár er langur tími í lífi einstaklings, en
mér varð Ijóst í ferð minni nú, að í lífi þjóð-
ar má ná undraverðum árangri í uppbygg-
ingu nýs þjóðfélags á ekki lengri u'ma.
Mér fannst næstum allt vera nýtt og í upp-
byggingu. Þegar frá eru tekin torg, breið-
götur og járnbrautarstöðin í Búkarest, kann-
aðist ég hvergi við mig. Ibúðahúsabyggingar
eru mjög miklar, ekki bara í borgum, heldur
um allt landið og var okkur sagt, að yfir
70% íbúðarhúsnæðis þess, sem nú er í notk-
un í landinu, hafi verið byggt eftir 1945.
Ekki dró það úr undrun minni, að einkaeign
er heimiluð á íbúðarhúsnæði og að ríkið lán-
ar allt að 80% af kostnaðarverði íbúðar,
jaeim, sem vill byggja. Sparifé almennings
hefur þannig beinzt mjög að íbúðahúsabygg-
ingum og aukið þær. Mér virtist arkitektúr
Rúmenanna vera frábær, bæði hvað varðar
einbýlishús og f jölbýlishús.
í Rúmeníu fer nú fram víðtæk umbylting
þjóðfélagsins úr landbúnaðarlandi í háþróað
iðnaðarríki. Þessi umbylting setur mark sitt
á öll svið þjóðlífsins og ristir mjög djúpt. All-
ir virðast skilja nauðsyn hennar sem höfuð-
forsendu fyrir bættum lífskjörum almenn-
ings. Stjórnlist þessarar umbyltingar er fólg-
in í því, að láta fólksflutningana úr sveitun-
um ekki verða örari en svo, að hægt sé að sjá
fólkinu fyrir húsnæði í borgunum og mennta
það til þátttöku í iðnaðinum, en jafnframt að
iðnvæða landbúnaðinn til þess að afrakstur
hans minnki ekki við fólksfækkunina og
byggja ný íbúðarhús í sveitum handa þeim
sem eftir verða. Rúmensku félagarnir voru
mjög ánægðir með framvindu þessarar um-
byltingar og árangur hennar. Hraða jx.-ssar-
ar j^róunar mæla Jaeir frá ári til árs í breyt-
ingu hlutfallsins milli fjölda jaeirra, sem sinna
landbúnaðarstörfum, og fjölda þeirra, sem
vinna iðnaðar- og þjónustustörf. Arið 1945
unnu 70% þjóðarinnar að landbúnaði á móti
30% við önnur störf. A árinu 1970 vinna
um 50% þjóðarinnar að landbúnaði og hinn
helmingurinn vinnur að iðnaði og þjónustu.
Arangur þessarar umbyltingar er orðinn sá,
að nú þegar er 64% af útflutningi Rúmena
iðnvarningur, vélar og þess háttar (m.a. heil-
ar olíuhreinsunarstöðvar til Indlands) og
sjálfir flytja jseir inn olíu til að hreinsa hana!
Þessari umbyltingu þökkuðu rúmensku félag-
arnir þá 18% hækkun launa, sem orðið hef-
ur í landinu á síðustu tveimur árum.
Athyglisverðast þótti mér að sjá þátttöku
unga fólksins í jæssari umbyltingu og áhuga
þess fyrir uppbyggingu hins nýja jijóðfélags.
Aðallega er það ungt fólk, sem flytzt úr
sveitunum. Það er hreyfiafl jaessarar umbylt-
ingar. Það hópast í tækniskólana, jafnvel á
námskeið, sem einstakar verksmiðjur standa
fyrir, og gerist síðan menntað iðnverkafólk.
Rúmenar eru ekki á flæðiskeri staddir með
þetta vinnuafl. Við heimsóttum olíuefnaiðju-
ver í Piedesti ot þar unnu um 3500 manns, en
meðalaldur verkafólksins var 23 ár, og talar
jiað sínu máli um þessa þróun.
I gamni og alvöru var á J:>að minnzt, að
112