Réttur - 01.08.1970, Page 32

VÍTA-
HRINGURINN
Hvernig stendur á því að verðbóigan vex hraðar
á Islandi en í nokkru öðru landi í Evrópu, eða
10—12% á ári?
Af þvi hér hefur valdastéttin ekki hag af því að
stöðva hana eða hafa hana sem minnsta.
Hver er valdastéttin hér?
Atvinnurekendastéttin í verzlun, iðnaði og sjóvar-
útvegi, en innan hennar er stórkaupmannastéttin
pólitískt ráðandi og ábyrg fyrir þróuninni.
Hver er valdastéttin í Vestur-Evrópu?
Fjármálaauðvaldið, — sú stétt, sem á fjármagnið,
bankana og auðhringana og hefur því hag af festu
í efnahagslífinu, lægri verðbólgu, 3—5%.
Hvað er það hjá valdastéttinni hér, sem veldur
áhugaleysi hennar um festu í verðlagsmálum?
Valdastéttin íslenzka á ekki veltuféð, — það
eiga ríkið, smásparendur, almenningur og sjóðir m.
a. verklýðsfélaga. Valdastéttin íslenzka hefur því
hag af að fé þetta fé að láni og afskrifa það sem
skjótast með verðbólgu. Hún hleypur með lánin i
fasteignir og heimtar svo verðhækkanir og gengis-
lækkanir og fær þær, því handhafar ríkisvaldsins
eru þjónar hennar. Og hún slær tvær flugur i einu
höggi með verðbólgu og gengislækkun: 1) lækkar
hin raunverulegu laun verkalýðs; 2) lækkar raun-
gildi skulda sinna, en eykur verðgildi fasteigna
sinna.
Eru ekki hagsmunaárekstrar innan valdastéttar-
innar um þessa pólitik?
Sjávarútvegsmenn hafa tjón af verðbólgunni
vegna þess að höfuðmarkaður þeirra er erlendis.
Verðbólgustefna valdastéttarinnar er því andstæð
þeirra hagsmunum. Sjávarútvegurinn er hinsvegar
gullhæna atvinnurekendastéttarinnar (og undirstaða
þjóðarbúskaparins), sem ekki má slátra. Þegar
verðbólgubraskarar yfirstéttarinnar eru búnir að
keyra verðbólguna svo glannalega að þeir eru að
drepa sjávarútveginn, þá neyðast þeir til að fara
i gengislækkun til að „bjarga" honum, — og setja
verðbólguhjólið sitt i gang á ný.
Hvað gerir auðvaldið erlendis, þegar það neyðist
til að ganga að kauphækkunum verkalýðs?
Það lætur þá atvinnurekendur, sem ekki standast
kauphækkanirnar velta um koll. Stórlaxarnir í at-
vinnurekendastétt skipuleggja hinsvegar atvinnu-
reksturinn æ betur og í stærri stíl, til þess að
standast kauphækkanirnar og láta þær aðeins að
litlu leyti fara út í verðlagið. Hér heima vilja at-
vinnurekendur fá að velta afleiðingum af lélegu
skipulagi sinu, óhóflegum kostnaði og hlutfallslega
of mikilli yfirbyggingu yfir á alþýðu manna með
verðbólgupólitikinni.
120