Réttur - 01.01.1973, Page 6

enn meiri eftir náttúruhamfarirnar í Eyjum.
Og enn hefur vaxið nauðsyn þess að Banda-
ríkjaher rými landið. Það er strax nokkur
prófsteinn á hver hugur fylgir samúð þeirra
vegna Heimaeyjargossins, hvort þeir rýma
strax og tafarlaust leiguíbúðir hersins í Kefla-
vík eins og bæjarstjórnin þar hefur einróma
óskað vegna Vestmannaeyinga.
Við vimm það ósköp vel Islendingar, ef
við íhugum málin opnum augum að við
erum til trafala á þessu landi bæði fyrir Breta
og Bandaríkjamenn. Brezka útgerðarauðvald-
ið vildi helzt að við værum ekki til og þeir
gæm haft sína verstöð hér og veitt að vild og
óáreittir. Og Bandaríkjastjórn yrði því fegn-
ust að hér væri engin þjóð að flækjast fyrir
henni með þjóðarstolt og sjálfstæðisdrauma,
en hún gæti haft hér sínar herstöðvar eins og
hún óskaði 1945.
Bandaríska hervaldið og brezka auðvaldið
verða að láta sér nægja í stað óbyggðs lands,
er væri auðveld bráð, — að eiga sér hér er-
indreka, sem — hvaða hættur sem yfir Is-
landi hafa vofað síðustu áratugi, efnahags-
legar eða hernámslegar, hafa aldrei séð nema
eina: hætmna frá Sovétríkjunum, sem aldrei
hafa gert Islandi annað en gott — og hafa
þeir erindrekar eftir mætti reynt að trylla
þjóðina og villa með þeim áróðri.
En við Islendingar ætlum nú samt, að
vera hér og að lokum ráða landi voru og
sjó — einir og frjálsir — hvað sem okkar
voldugu nágrannar segja.
Engin Heimaeyjargos, ekkert hernám, eng-
ar heimatilbúnar kreppur né ofsóknir og
galdrahríðar skulu megna að flæma oss á
brott. Þetta er okkar land, en ekki útvirki
eins eða neins, hvort sem slíkt heitir Atlanz-
hafsbandalag eða eitthvað annað. En skilyrði
til þess að okkur takist það er að moldvörpu-
andinn nái aldrei þeim tökum á þjóðinni að
hann megni að lítillækka hana, né gróða-
græðgin að gagnsýra hana svo að hún glati
manngildis-mati sínu og -hugsjónum.
III.
HEILAGAR KÝR
OG FÉLAGSLEGT RÉTTLÆTI
Yið vitum enn ekki hve þungbært þetta
eldgos verður þjóðinni, hve lengi það stend-
ur, hve mikið það eyðileggur. En ætíð er
bezt að vera við því versta búinn, þó menn
voni það bezta.
Þegar þrengir að í fjölskyldu, eru gerðar
ýmsar ráðstafanir til sparnaðar. Svo ætti og
að vera, ef tal um þjóðarfjölskyldu væri meir
en orðin tóm.
Auðvitað ætti þjóðin, er hún þarf að gera
sameiginlegt átak fyrst og fremst að láta það
gerast á kostnað alls óreiðubáknsins í braski
og viðskiptum í þjóðarbúinu. Auðvitað ætti
fyrst og fremst að skipuleggja allan þjóðar-
búskapinn betur, er hann verður fyrir áfalli:
skipuleggja olíusölu, vátryggingarstarfsemi,
innflutningsverzlun, bankarekstur o. s. frv.
einvörðungu með þjóðarhagsmuni fyrir aug-
um. Og skyldi ekki ýmsum koma til hugar,
þegar þröngt gerist um hraðfrystihús og fiski-
mjölsverksmiðjur, ef báknin miklu í Eyjum
verða óstarfhæf um skeið, að bemr hefði
farið á, ef slík hús hefðu frá upphafi verið
eign hins opinbera, en máske rekin af stjórn-
um, sem samtök sjómanna og útgerðarmanna
og vinnandi fólks í landi kysi.
En það þýðir lítt að bollaleggja um slíkt.
Til þess að koma félagslegu réttlæti og skyn-
samlega skipulögðum þjóðarbúskap á bresmr
alþýðu pólitískt vald og svo kann að fara að
hún verði sjálf að axla þyngstu byrðarnar, er
þjóðarógæfu ber að höndum. Oft hefur farið
svo áður innanlands og utan. Auðmannastétt-
6