Réttur - 01.07.1977, Page 37

ÖRYGGIS-
LEYSIÐ
Það er öryggisleysið — öryggisleysi hins
einstaka manns, öryggisleysi heimilanna
— og þar af leiðandi óvissa, ótti, jafnvel
örvænting.
Ég tel, að hér væri verkefni fyrir sam-
eiginlegt átak Norðnrlanda, stjórnmála-
manna þeirra og annarra sem hlut eiga
að máli.
Ég sleppi hér því öryggisleysi, sem staf-
ar af alþjóða spennu. Það er utanríkis-
pólitík, og hana þýðir ekki sem stendur
að ræða í sambandi við norræna sam-
vinnu.
Ég á hér aðeins við öryggisleysi inn-
lendis ,og ætla þá að nefna þrennt, þó að
bæta mætti öðru við líka, og þetta þrennt
er:
Atvinnuleysi.
Verðbólga.
Élótti fólks úr strjálbýli.
Það hlýtur að vera eitthvað bogið við
það, að fullorðið, vinnufært fólk gengur
árum saman atvinnulaust.
Það hlýtur að vera eitthvað að, þegar
fjármunir fólks molna árum saman nið-
ur.
Það getur ekki verið rétt, þegar fólk
dosnar upp í hópum úr átthögum sínum
og frá heimilum sínum.
En af öllu þessu stafar jafnvægisleysi í
sarnfélögum okkar — í atvinriumálum,
I jármálum, efnahagsmálum og félagsmál-
tun — og öryggisleysi, ótti og örvænting
fjölda manna og heimila.
Nú vitum við mæta vel, að þessi vandi
er mismikill í hinum ýmsu löndum okk-
ar- En í hverju landi gætir að einhverju
feyti eins þeirra eða fleiri.
Og vel vitum við, að stjórnmálamenn-
irnir og aðrir, sem hlut eiga að máli,
reyna að ráða fram úr jaessum málum
eftir bestu getu hverjir í sínu landi.
En ég hygg, að þessi mál séu svo al-
menn um öll Norðurlönd, að hér sé verk-
efni á sviði norrænnar samvinnu.
Uppástunga mín er jjess vegna sú, að
stjórnmálamenn Norðurlanda og aðrir
sem hlut eiga að máli, beri saman bækur
sínar, rannsaki ]jessi mál, ræði jiau sín á
milli og reyni að komast að niðurstöðu
um sameiginlegt átak og sameiginlegar
leiðir til þess að ráða fram úr þessum
ófarnaði og því sem honum fylgir.
Ég þykist vita, að efasemdirnar og mót-
bárurnar gegn þessum hugmyndum og
uppástungum verði margar og margvís-
legar.
Aðstæðurnar í þessum löndum eru ó-
líkar. Löndin sjálf ólík, atvinnu- og efna-
hagslíf ólíkt o. s. frv. Og hvert landið hef-
ur sína stjórn til Jress að sinna þessum
málum: Geir Hallgrímsson, Anker Jör-
gensen, Nordli, Falldin ,Kekkonen.
Þetta er alveg rétt.
En við erum samt öll manneskjur, og
öryggisleysið sem stafar af þessum ósköp-
um er, þegar allt kemur til alls, nákvæm-
lega sama eðlis. Og þessi vandamál öll
skijDta svo miklu máli í lífi iivers einstak-
lings og hvers heimilis, að ])að verður
ekki fram hjá þeim gengið, nema að
verða utangátta.
Þetta eru að sjálfsögðu gríðarmikil
verkefni að færast í fang, og engin ein
formúla mun geta leyst þau. En Ingólfur
Iiafði forðum heldur enga formúlu að
fara eftir, þegar hann hóf að byggja ís-
land. Samt gerði hann það og samt hefur
fólk búið hér í ellefu hundruð sumur —
og lifir hér enn.
Það þýðir ekkert fyrir þá, sem starfa
181