Réttur - 01.07.1983, Side 14

stéttarinnar, sakir hins sterka skipulags
síns faglega og pólitískt. Ríkisstjórn
sprakk, gerðadómslögin voru afnumin,
Sósíalistaflokkurinn meir en þrefaldaði
fylgi sitt í tvennum kosningum 1942, átti
10 þingmenn í árslok og tók forustu í
óháðu Alþýðusambandi um haustið. t*að
varð ekki mynduð stjórn innan þings
gegn honum. Fátæk alþýða íslands var
risin upp og hristi af sér fátæktarfjötrana
með „mætti og ægikyngi af nýjum toga“.
Landinu varð ekki lengur stjórnað gegn
vilja hennar. Alþýðan hafði skynjað vald
sitt og beitt því: lífskjarabyltingin var haf-
in í krafti þess valds. Næstu fjórir áratugir
mörkuðust af sigrum og ósigrum í þeirri
baráttu, en nýsköpun íslands, afnám
hinnar sáru örbyrgðar, var staðreynd sem
afturhaldið ekki gat hnekkt, þrátt fyrir
aðstoð erlends hervalds.
Ungi sveinninn úr torfbænum á Grím-
staðaholtinu var orðinn einn besti fulltrúi
þess valds. Og höfðingjarnir úr skraut-
hýsunum lærðu að óttast það vald og þeir
bestu þeirra að bera vaxandi virðingu fyr-
ir leiðtoganum frá Litlu-Brekku, þessum
hægláta, rólega, en staðfasta og sterka
verkamanni, sem með tímanum varð
fremstur meðal jafningja, en ætíð með
þrautreynda, samtaka Dagsbrúnar-bar-
áttuliðið að baki sér.
Það var sérstakt einvalalið, sem sósíal-
istísk verkalýðshreyfing hafði á að skipa:
þrístirnið í forustu Dagsbrúnar: Sigurður,
Hannes og Eðvarð átti að samherjum
slíka forustumenn sem Snorra í Járniðn-
aðarmannafélaginu, Björn í Iðju, Stefán
Ögmundsson, Valdimar Leonhardson,
Jón Tímotheusson, Þuríði Friðriksdóttur
og fleiri og fleiri, sem of langt yrði upp að
telja.
Það er ekki ætlunin hér að skrifa sögu
Ebba. það væri að skrifa alla sögu stétta-
baráttunnar frá 1942 til 1980, þegar Dags-
Kannast menn við svipað nú?
Eðvarð Sigurðsson sagði eftirfarandi, er rœtt var um kaupránsað-
gerðir Ihalds- og Framsóknakstjárnarinnar í viðtölum í Rétti í ársbyrjun
1978 (1. hefti.):
„Hér er um pólitíska aðgerð að ræða af hálfu ríkisvaldsins til þess að skerða
samninga, sem verkalýðshreyfingin hefur gert í fyllsta samræmi við leikreglur
hins frjálsa samningsréttar. Andsvar launafólksins við þessum árásum ríkis-
valdsins sýnir faglegan styrk verkalýðshreyfingarinnar. Hins vegar hefur ævin-
lega á það skort að þetta sama fólk hefði samstöðu sem skyldi á stjórnmála-
sviðinu. Ef launafólk stæði saman pólitískt eins og faglega, þá hefðu atvinnu-
rekendur enga möguleika til þess að beita slíkum bolabrögðum sem nú er
gert.“
142