Réttur - 01.07.1983, Blaðsíða 10

í Skildinganesi, sem þá tilheyrði ekki
Reykjavík, byggðu ýmsir velstæðir burg-
eisar sér góð hús, til þess að forða sér frá
skattaálögum Reykvíkinga. Hafði þar
forustu Eggert Claessen, sem Eðvarð átti
síðar eftir að kynnast í átökum hinna fá-
tæku við þá ríku.
Ellefu ára missir Eðvarð föður sinn og
bar móðir hans þá níunda barn þeirra
hjóna undir belti. Brátt varð fjölskyldan
að dreifast nokkuð til vina og vanda-
manna, sem þá var títt, en með móður
sinni og systur, sem ásamt börnum
hennar, bjó Eðvarð í Litlu-Brekku, með-
an þeirra naut við. í 60 ár bjó þessi verð-
andi leiðtogi fátæks verkafólks í þessum
torfbæ, sem varð um leið sem tákn and-
stæðnanna við skrauthýsi rísandi, reyk-
vískrar burgeisastéttar.
Innan við tvítugt er Eðvarði orðið ljóst
að sósíalisminn og vígreif samtök verka-
lýðsins sjálfs er það afl verkalýðsins, sem
hann getur beitt til að höggva á fjötra fá-
tæktarinnar og umskapa mannfélagið í
þágu alls vinnandi fólks. Hann er fyrir
1930 orðinn félagi í Félagi ungra jafnað-
armanna og Spörtu og gengur í Dagsbrún
1930. Á þingi Sambands ungra kommún-
ista (eins og SUK hét eftir aðalfundinn á
Siglufirði 1930), sem haldið var 1931 í
Reykjavík er Eðvarð einn af fulltrúun-
um. Á opnum fundi F.Ú.K. í Bröttugötu-
salnum 21. janúar 1932 er Eðvarð einn
ræðumanna og efnið er „Hagsmunabar-
átta verkalýðsæskunnar“. Á hverjum
fundinum á fætur öðrum á þessum harð-
vítugustu stéttarbaráttuárum talar Eð-
varð jafnt til æskulýðsins sem verkafólks-
ins almennt og þegar Kommúnistaflokk-
urinn bíður fyrst fram í Dagsbrún 1934
Pál Þóroddsson í formannssæti, þá er Eð-
varð í varaformannssæti. Baráttan í
Dagsbrún er byrjuð fyrir alvöru og innan
áratugs urðu þar alger umskipti.
En það var ekki aðeins í Dagsbrún sem
Eðvarð ávann sér fljótt traust samherja
sinna. Pegar Kommúnistaflokkurinn
bauð fram til þings í Reykjavík 1934 með
Brynjólf Bjarnason í efsta sæti, var
sveinninn ungi frá Litlu-Brekku í öðru
sæti listans. Og þann 1. maí 1934, er sam-
an var safnast víða út um bæ, til að sam-
einast síðan í Lækjargötu, þá var það Eð-
varð Sigurðsson sem ávarpaði baráttu-
hópinn er hélt frá Grímstaðaholtinu inn í
bæinn með ræðu á Melunum. Jóhannes
úr Kötlum var þá einn ræðumanna 1.
maí, skáldin og verkalýðurinn voru að
sameinast í baráttunni.
Sella K.F.Í. á Grímstaðaholti gaf þá út
lítið blað: „Holtsbúinn“.
Áhrif Eðvarðs og hópsins í kringum
hann fara sívaxandi. 9. apríl 1935 fær
hann samþykkta tilögu sína á Dagsbrún-
arfundi með yfirgnæfandi meirihluta, þar
sem krafist er einingar verkalýðsins 1.
maí. Og þann 30. apríl sama ár heldur
Eðvarð ræðu í Iðnó ásamt fleirum, til að
fylkja liði til þeirrar voldugu samfylking-
ar, er tókst 1. maí 1935 og markaði tíma-
mót í samfylkingarbaráttunni.
Baráttan við atvinnuleysið og annað
böl auðvaldsskipulagsins harðnar enn, er
fasisminn hefur brotist til valda í Þýska-
landi og nauðsyn á alþjóðlegri baráttu
verður enn meiri. Haustið 1935 mætir Eð-
varð sem fulltrúi á heimsþingi Alþjóða-
sambands ungra kommúnista og segir frá
því þingi á fundi F.U.K. 2. nóvember
1935. Og þann 15. desember gengst svo
F.U.K. fyrir almennum útbreiðslufundi,
þar sem Eðvarð talar um „fasisma-hætt-
una og samfylkinguna“.
Með hverju árinu sem leið óx þjálfun,
pólitískur þroski og áhrif hins kommún-
istíska liðs, er starfaði í Dagsbrún, er leit
138