Réttur - 01.04.1975, Qupperneq 18

marsson, Gils Guðmundsson og Einar Ol-
geirsson deildu harðlega á aðfarir danskra
stjórnvalda í Grænlandi, kváðu grænlensku
þjóðina ekkert hafa samþykkt í þessum efn-
um og álitu að Islendingum bæri að styðja
Grænlendinga í frelsisbaráttu þeirra. Lögðu
þeir til að ísland greiddi atkvæði gegn inn-
limuninni á allsherjarþinginu. Þeir Pétur
Ottesen og Haraldur Guðmundsson töluðu
einnig gegn tillögunni og báru fram breyt-
ingatillögu. Voru umræður allharðar, en svo
fór að breytingatillögur voru allar felldar, en
tillaga stjórnarinnar samþykkt með 30 atkv.
gegn 20. (Lesa má um þessar umræður í
Alþingistíðindum 1954 D bls. 6—60).
Til þess að tryggja að gæsluverndarráð
S.Þ. (4. nefnd) fengi að vita um mótmælin
á Alþingi íslendinga gegn innlimuninni
sendu þeir Finnbogi og Einar 22. nóv. sím-
skeyti til Dag Hammarskjöld, aðalritara S.Þ.,
með upplýsingum um umræður, gagntillög-
ur og atkvæðagreiðslur með tilmælum um
að láta gæsluverndarráði þá vitneskju í té.
Alþingi Islendinga hafði — undir forustu
helmingaskiptastjórnarinnar — ekki mann-
dáð í sér til að mótmæla innlimun Græn-
lands í Danmörku, en meirihlutinn var samt
ekki nógu forhertur til að samþykkja hana
beinlínis, heldur kaus að leggja blessun sína
yfir verkið með hjásetunni og þögninni.
Þarmeð tók ísland á sig sök gagnvart Græn-
lendingum. Það er tími til kominn að bæta
fyrir þau afglöp.
II.
VERÐUR GRÆNLAND ALGERLEGA
OFURSELT ALÞJÓÐLEGU
AUÐHRINGAVALDI?
Dönsk stjórnarvöld hafa brugðist þeim
heitum, er S.Þ. voru gefin 1954. Grænlend-
98
ingar hafa ekki fengið jafnrétti á við danska
borgara, nema aðeins um kosningarétt.
Danska auðvaldið hefur eyðilagt hinn hefð-
bundna grundvöll fyrir atvinnulífi Grænlend-
inga, fiskveiðar þeirra sjálfra frá litlu sjáv-
arþorpunum. Áttatíu fiskimannabyggðir hafa
lagst niður frá stríðslokum. Grænlendingum
hefur verið þjappað saman sem verkalýð í
nokkrum bæjum, til að vinna þar við dönsk
atvinnufyrirtæki á dönskum höndum. 87%
af útflutningi Grænlands er fiskur og fisk-
afurðir. Það er enn „Konunglega Grænlands-
verslunin'' (KGH) sem sér um þann útflutn-
ing og líklega eru það dönsk og alþjóðleg
auðfélög sem ráðstafa þessari framleiðslu
Grænlendinga. — Giskað er á að IRMA,
sem Unilever kvað eiga hlut í, sjái mest um
söluna í Danmörku, en fyrirtækið Beauvais-
Plumrose, sem 0st-asiatisk Kompagni (0K)
á, hafi samvinnu við Findus, m.a um söluna
utan Danmerkur. — Það auðvaldsskipulag,
sem dönsk stjórnvöld þvinga upp á Græn-
lendinga, bakar þeim öryggisleysi og atvinnu-
leysi og færir þeim í æ ríkara mæli þá spill-
ingu, er siglir í kjölfar arðráns og rótleysis.
Og samtímis veiða svo erlendir aðilar 90%
alls aflans, sem fæst á grænlenskum fiskimið-
um. Hættan á að þau verði þurrausin eykst
í sífellu.
Dönsk stjórnvöld eru svo sjálf að þurr-
ausa þær auðlindir á landi, sem Grænlend-
ingar ættu sjálfir að njóta:
I Ivigtut hefur danska ríkið rekið kryolit-
námurnar í meira en heila öld og grætt ótald-
ar milljónir á.
í Qutdligssat hefur verið rekin kolanáma,
en þegar hún gefur ekki nægan gróða leng-
ur, er henni lokað og íbúarnir fluttir burt.
Nú mun byrjað að vinna zink og blý úr
fjallinu „Svarti engillinn" í Mamorilik hjá
Umanak. Það er hlutafélagið Greenex, sem
hefur einkaleyfi til þess reksturs. Það er skráð