Réttur - 01.04.1988, Page 46

Eru máttarvöld himins
°g heljar að takast á um
örlög jarðarbúa?
Mannkyn allt lifír nú örlagaríkustu tíma frá upphafí vega. Hver þjóð þarf að
vita að yfír henni vofir tortíming og gera sér grein fyrir því hvort hún geti forðast
hana.
I.
Fáir íslendingar sáu þessa hættu, er öldin tuttugasta hóf göngu sína.
En einn af hennar fræknustu og voldugustu sonum sá hver hætta var þjóð hans
búin og varaði hana við.
Það var Hannes Hafstein í aldamótaljóðum sínum árið 1900. Viðvörunin sí-
gilda hljóðaði svo:
„íslenskir menn! Hvað öldin ber í skildi
enginn fær séð, hve feginn sem hann vildi.
En eitt er víst, hún geymir her og hildi.
Hlífí þér ættjörð, Guð í sinni mildi. “
Hinn trúaði maður treysti á guð til
hjálpar. Hann var óviss í hvað þjóðin
megnaði sjálf, enda máske við ofurefli að
etja fyrir smáþjóð á tímum voldugra stór-
velda, er skipt höfðu allri jörðinni milli
sín í nýlendur sínar í krafti ægilegs vopn-
avalds.
II.
Aðvörun Hanncsar Hafsteins um „hel
og hildi“ rættist ægilega strax á fyrri hluta
aldarinnar. Tvö hcimsstríð urðu yfir 50
milljónum manna að bana og gereyddu
mannahyggð hjá mörgum þjóðum. Og
auk þess voru háð mörg smærri stríð með
ægilegum afleiðingum fyrir þátttakendur.
Síðari heimsstyrjöldinni lauk 1945
nokkru eftir að Bandaríkin vörpuðu
kjarnorkusprengjum á Hiroshima og
Nagasaki og drápu í einu vetfangi fleiri
menn, konur og börn en þá byggðu
ísland.
Hinir skynsömustu menn sáu hættuna.
Á síðasta fundi bandarísku ríkisstjórnar-
innar er Stimson hermálaráðherra sat,
lagði hann til að nú léti stjórnin banda-
mönnum sínum, Sovétstjórninni, leynd-
ardóma sprengjunnar geigvænlegu í té og
semdi við hana um að hvorugt stórveldið
framleiddi þesar sprengjur. hað var meiri-
hluti á fundinum með þessari tillögu — og
með samþykkt hennar hefði mannkyninu
verið bjargað l'rá þeirri tortímingu, er nú
vofir yfir.
94