Morgunblaðið - 21.04.2006, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. APRÍL 2006 19
MENNING
Smáauglýsingar Morgunblaðsins og mbl.is eru ódýr og þægilegur viðskiptavettvangur með
óþrjótandi möguleika. Hvort sem þú vilt selja eitthvað eða kaupa þá eru smáauglýsingarnar
hagkvæmasta lausnin.
Ókeypis á smáauglýsingar
Ef þú kaupir smáauglýsingu í Morgunblaðinu birtist hún ókeypis á mbl.is.
- ódýrari í Morgunblaðinu!
Sjáð
u m
ögu
leik
ana
l i l i l.i il i i
j i l i . il lj i l i
l i .
ypis smáauglýsingar á
- ódýrari í Morgunblaðinu!
TVÆR dagsetningar tengjast á sér-
stakan hátt verkunum sem hér eru
til umfjöllunar og flutningi þeirra. Í
verki Hróðmars er einn þáttur
messu hans, Lux illuxit, bæn til
Ólafs helga Haraldssonar og var
verkið upphaflega flutt á degi heil-
ags Ólafs í Skálholtskirkju 29. júlí
árið 2000. Síðan reyndist tónleika-
dag þessara tónleika bera upp á
sömu dagsetningu og óratórían
Messías var frumflutt, eða skírdag
13. apríl, en árið 1742.
Messa Hróðmars styðst að hluta
við hefðbundna þætti latnesku
messunnar, þ.e. með Kyrie, Gloria,
Credo, Sanctus og Agnus Dei.
Credotextinn er reyndar annar, en
þar notar Hróðmar trúarjátningar-
sálm Marteins Lúters, sem að öllum
líkindum hefur verið þýddur af
skólasveinum í Skálholti og notaður
þar til kennslu í latínu og birtist í
sálmakveri skólans undir heitinu
Hymni scholaris á 17. öldinni. Mess-
an hefst á sálmi eftir Stefán Ólafs-
son frá Vallarnesi, skv. sálmasafni
séra Ásgeirs Bjarnasonar 1740–
1750, og endar sálmurinn á orð-
unum „hegðum svo hljóðum að hús-
in megi prýða um veröld víða“.
Messunni lýkur á eftirmálaþætti
(epilog), þar sem textinn er tekinn
úr áðurnefndu kveri Skálholtsskóla,
Beata nobis …, og er bæði þakkar-
lofgjörð og huggunarorð. Verkið í
heild hverfist um Lux illuxit-
þáttinn.
Hróðmar hefur lagt mikla vinnu í
að velja texta og samtímis að varð-
veita hefðina og fara nýjar leiðir í
textavali. Þessu fylgir hann svo
samviskusamlega eftir í sínu tón-
máli, þar sem hann heldur sig við
góðar og hefðbundnar aðferðir tón-
smíða og raddfærslu, en brýst
undan þeim böndum með nýju tón-
máli á einkar smekklegan hátt.
Honum var skorinn þröngur stakk-
ur í upphafi, mátti aðeins nota þrjá
einsöngvara og 11 hljóðfæraleikara,
og þar með var notkun kórs útilok-
uð.
Vissulega saknaði ég kórundir-
tektar á „laudate“ í gloriaþættinum
og á „hósanna“ í Benedictusþætt-
inum. Hróðmar samdi sig vel að
þessum annmörkum og víða hljóm-
aði söngtríóið í þéttri legu eins og
kammerkór, t.d. í upphafs- og í
lokaþætti. Áhrifamikil blöndun
hljóðfæra og litríkir hljómar, svo
sem í Kyrie og Credo, lyftu verkinu
mikið. Einkennandi var hvernig
Hróðmari tókst að binda messu-
þættina saman í kringum einn tón.
Andstæður á milli háalvöru og leik-
ræns léttleika einkenndu messuna
og sveiflaði talsvert hughrifum á
ýmsa vegu. Viðbót víóluraddar og
fjölgun í fiðluröddum þéttu verkið
frá upphaflegri uppfærslu.
Hljómsveitin lék vel og hlutur
þeirra Jóns Halldórssonar á básúnu
og Hjálmars Sigurbjörnssonar á
trompet var sýnu glæsilegastur í
mjög vandasömu spili. Eins fannst
mér þáttur einsöngvaranna, þeirra
Mörtu, Þorbjörns og Benedikts,
nær óaðfinnanlegur.
Að loknu hléi mættu til viðbótar
til leiks Kammerkór Norðurlands
og Sigríður Aðalsteinsdóttir alt-
söngkona. Þá var komið að Mess-
íasi, eins og fólk lætur sér oft nægja
að kalla samnefnda óratóríu Händ-
els. Þarna var hryggjarstykkið flutt,
eða 2. hluti verksins, sem lýkur á
þeim þætti sem trúlega hefur gefið
verkinu eilíft líf, „hallelúja“. Ein-
hvern veginn fannst mér að hljóm-
sveit og kór sýndu ekki það öryggi í
leik og söng, sem ég vænti. Opn-
unarkórinn: „Behold the lamb“
vantaði meiri festu og öryggi. Síðan
þegar hljómsveitin lék með Sigríði
aríuna fögru „He was despiced“
vantaði næmari leik í hljómsveitinni
og eftirfylgni við fallega og innilega
túlkun Sigríðar. Þetta samband
náðist þó fullkomlega í aríunni nr.
14, „Thou art gone“. Kórinn var
mjög sannfærandi í „All we like
sheep“ og í kórfúgunni nr. 7, „He
trusted in God“.
Einsöngvararnir stóðu sig mjög
vel og var röð einsöngsatriða frá nr.
14 og allt til Hallelújakórsins hreint
eyrnakonfekt. Konungar jarðar-
innar birtust í allri sinni dýrð í
bassasöng Benedikts í „Why do the
nations“ og ég hef oft hrifist af söng
Mörtu, en aldrei sem nú í frábærum
flutningi hennar á aríunni „How
beautiful“. Þorbjörn skilaði tenór-
hlutverkinu af músíkölsku næmi og
innsæi, átti þó til að þrengja of mik-
ið að efstu tónum.
Í lokin náðist svo sannarlega allt-
umlykjandi fagnaðarstemming, sem
engan lætur ósnertan og engan læt-
ur sitja. Einsöngvurum, kór, hljóm-
sveit og stjórnanda var innilega og
ákaft þakkað einlæglega. „Hegðað
var svo hljóðum að húsin megi
prýða um veröld víða.“
Hljóð sem prýddu
Glerárkirkju
TÓNLIST
Glerárkirkja
Skálholtsmessa eftir Hróðmar Sigur-
björnsson og 2. hluti óratóríunnar Messí-
asar eftir Händel. Sinfóníuhljómsveit
Norðurlands og Kammerkór Norðurlands,
einsöngvarar: Marta Guðrún Halldórs-
dóttir, Sigríður Aðalsteinsdóttir, Þorbjörn
Rúnarsson, Benedikt Ingólfsson. Stjórn-
andi: Guðmundur Óli Gunnarsson. Skír-
dag, fimmtudaginn 13. apríl, kl. 16.
Sinfóníutónleikar
Jón Hlöðver Áskelsson
JPV útgáfa
hefur sent
frá sér nýja
myndasögu
Fermið okk-
ur eftir Hug-
leik Dags-
son, höfund
bókanna
Bjargið okk-
ur og Forðist okkur sem nutu gríðar-
legra vinsælda á síðasta ári.
Þau nýmæli eru að bókinni fylgir
smáskífa eða geisladiskur sem inni-
heldur lagið Ég kyssi þig á augun í
flutningi Hugleiks og hljómsveitar-
innar Benna Hemm Hemm, en sú
sveit hlaut tvenn verðlaun á Íslensku
tónlistarverðlaununum, auk endur-
hljóðblöndunar fjöllistamannanna
Helmus und Dalli.
Bókin er 60 bls. og er prentuð í
Prentsmiðjunni Odda. Plötur og
geisladiskar er framleitt hjá GZ Digital
Media í Tékklandi. Auður Jörunds-
dóttir hannaði kápu.
Nýjar bækur