Morgunblaðið - 21.04.2006, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. APRÍL 2006 25
UMRÆÐAN
UMHVERFISSJÓNARMIÐ móta í vaxandi mæli ákvarðanir varðandi
framleiðslu, búsetu og ferðalög fólks. Íslendingar standa þar vel að
vígi en Vestfirðingar einstaklega vel með lítt spillta
náttúru. Ég hef talað fyrir því að sveitarfélög á Vest-
fjörðum vinni svæðisskipulag þar sem mengandi stór-
iðnaði á borð við álver verði hafnað. Sérstaða okkar
verði í hreinleikanum, sjávarútveginum, matvælafram-
leiðslunni, þekkingariðnaði og ferðaþjónustu. Með slíkri
stefnu styrkjum við byggð á Vestfjörðum og löðum til
okkar íbúa. Fullyrt er að meginstraumar breytinga á
21. öldinni snúi einmitt að umhverfissjónarmiðum, sam-
runa og hnattvæðingu. Þar eigum við að vera framsýn og átta okkur á
hvar okkar styrkleiki liggur.
Liðin eru rúm þrjú ár síðan ég setti þessar áherslur fram í viðtali í
Morgunblaðinu. Þar kallaði ég eftir samstarfi við náttúruunnendur
sem á þeim tíma vildu að hætt yrði við Kárahnjúkavirkjun og í staðinn
yrðu jafnmörg störf sköpuð með öðrum hætti. Í viðtalinu sagðist ég
vilja skapa þessi störf með aðferðum náttúruverndarsinna á Vest-
fjörðum.
Í framhaldi af þessum áherslum beitti ég mér fyrir tillöguflutningi á
Fjórðungsþingi Vestfirðinga haustið 2003 þar sem samþykkt var að
undirbúa vinnu hjá vestfirskum sveitarfélögum við gerð svæð-
isskipulags þar sem náttúruverndarsjónarmið væru ráðandi.
Ástæða þess að ég rifja þetta mál upp er sú að oft má lesa og heyra
fullyrðingar í fjölmiðlum þess efnis að forystumenn sveitarfélaga,
hringinn í kringum landið, kalli eftir stóriðju. Það á ekki við um und-
irritaðan f.h. Ísafjarðarbæjar. Stefna bæjarstjórnar, undir forystu
Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks sem mynda meirihluta, hefur
verið sú að virkja hugvitið og þekkinguna sem býr í samfélaginu og
hækka menntunarstigið. Í þeim tilgangi höfum við beitt okkur með
nokkuð góðum árangri fyrir því að byggja upp rannsóknarstofnanir
og háskólamenntun. Þróunarsetur Vestfjarða var opnað árið 1999 en
það hýsir þjónustu- og rannsóknarstofnanir og býður upp á nýja sam-
starfsmöguleika og er aðlaðandi vinnustaður.
Síðasti sýnilegi áfanginn hjá okkur er opnun Háskólaseturs Vest-
fjarða sem sér um háskólamenntun í fjarnámi og er tengiliður við
rannsóknarverkefni og rannsóknarstofnanir. Stefnan er að þróa stað-
bundið nám við Háskólasetrið og bjóða upp á nám sem byggist á sér-
stöðu og sérþekkingu svæðisins. Þannig verði það segull fyrir náms-
fólk annars staðar af landinu sem og erlendis frá. Háskólasetrið er
mikilvæg undirstaða þeirrar þekkingarstóriðju sem við getum rekið á
okkar forsendum. Sérstaðan hér er hreinleiki, matvælaframleiðsla,
smærri iðnaður og þekkingariðnaður sem byggir ofan á þá þekkingu
sem við búum yfir og höfum þróað í gegnum tíðina. Hún er eftirsókn-
arverð og mun skapa okkur ný tækifæri í gegnum Háskólasetrið.
Að mínu mati á ríkisstjórnin að leggja meiri áherslu á að styrkja
þetta með okkur en annars staðar á landinu. Þarna liggja okkar tæki-
færi, við eigum að nýta þau til fulls og ríkisstjórnin á að vinna með
okkur að því.
Vestfirðir eru og eiga að
vera stóriðjulaus landshluti
Eftir Halldór Halldórsson
Höfundur er bæjarstjóri Ísafjarðarbæjar og oddviti D-listans í Ísafjarðarbæ.
GUÐNI Stefánsson, fyrrverandi bæjarfulltrúi sjálf-
stæðismanna, tekur upp hanskann fyrir foringjann sinn í
Morgunblaðinu á skírdag, sem svar við grein minni frá 2.
apríl.
Hvaða nýjung?
Grein mín fjallaði um það sem Gunnar I.
Birgisson og sjálfstæðismenn í Kópavogi
hafa kallað nýjung í málefnum aldraðra.
Þar fara þeir villir vegar, því íbúðir þ.s.
aldraðir fá þjónustu, en halda sjálfstæði
sínu hafa verið til áratugum saman víða
á landinu, oftast kallaðar þjónustuíbúðir, ýmist eignar-
eða leiguíbúðir. Nýjungin í þessu máli er að nú skuli
meirihlutinn í bæjarstjórn Kópavogs loksins vakna til
verka. En Guðni sleppir því hins vegar að geta þess að
enn hefur ekki fengist leyfi til þessara framkvæmda, þ.s.
enn er ekki lagaheimild fyrir því að fólk kaupi sig inn á
hjúkrunarheimili. Þessu hafa sjálfstæðismenn ekki séð
ástæðu til að flagga, og lái þeim hver sem vill.
Aldraðir vistast utan bæjarins
Guðni nefnir Roðasali. Þar er um að ræða sambýli fyrir 8
minnisveika einstaklinga, auk dagvistar. Í Roðasölum
eru engin hjúkrunarrými. Ágætt framtak, en getur tæp-
lega talist til stórafreka í 27 þúsund manna bæjarfélagi
að byggja 8 dvalarrými. Frá árinu 1990 hefur 80 ára og
eldri Kópavogsbúum fjölgað um 400 manns (nær þre-
faldast). Á sama tíma hefur dvalarrýmum fjölgað um 18.
Sunnuhlíðarsamtökin hafa frá 1990 stækkað Sunnuhlíð
um 22 rými, án nokkurs frumkvæðis af hálfu bæjarins.
Það er því engin tilviljun að á árinu 2004 vistuðust 30
aldraðir Kópavogsbúar á stofnunum utan bæjarins,
meira en helmingur þeirra sem vistaðist, og ástandið
hefur ekki lagast síðan þá. En Guðni kýs að nefna þetta
ekki.
Hvað vilja Vinstri græn?
Grunntónninn í skýrri stefnu Vinstri grænna er að
stefnumótun og skipulag í málefnum eldra fólks sé í sam-
ráði við það. Við verðum að hlusta á aldraða og taka tillit
til þeirra óska. Aldraðir eru ekki einsleit hjörð, heldur
hópur mismunandi einstaklinga, með mismunandi skoð-
anir, þarfir og langanir.
 VG vill að heimahjúkrun og heimaþjónusta verði stór-
efld og eldra fólki þannig gert kleift að búa eins lengi
að sínu og það vill.
 VG vill að stutt verði við bakið á Sunnuhlíðarsamtök-
unum og það góða starf sem þau hafa unnið fái þann
stuðning og skilning frá bæjaryfirvöldum sem þau
eiga skilið.
 VG vill að það verði forgangsverkefni hjá bænum að
leggja fé til að byggja hæð ofan á Sunnuhlíð, og út-
rýma þannig fjölbýlum á hjúkrunarheimilinu um leið
og tryggt verður að þörf fyrir hjúkrunarrými í bæn-
um verði fullnægt. Bærinn hefur efni á þessu og á að
gera þetta strax.
 Vinstri græn fagna því að málefni aldraðra skuli loks-
ins komin á dagskrá í Kópavogi.
Spegillinn lýgur ekki
Það hvernig samfélag þjónustar þá sem eru aðstoðar
þurfi er nokkurs konar spegill á samfélagið. Þegar sjálf-
stæðismenn í Kópavogi átta sig loksins á því að það sem
þeir sjá í speglinum er ekki fallegt, segja þeir spegilinn
ljúga. Vinstri græn vilja öflugt samráð með eldri Kópa-
vogsbúum um úrræði sem eru þeim að skapi.
Áherslur VG í öldrunarmálum í Kópavogi –
alltaf – ekki bara rétt fyrir kosningar!
Eftir Ólaf Þór Gunnarsson
Höfundur er öldrunarlæknir og oddviti
V-lista Vinstri grænna í Kópavogi.
ÞAÐ ER ánægjulegt að sjá hversu mikla áherslu
flokkar og framboð leggja á málefni aldraðra í aðdrag-
anda sveitarstjórnarkosninganna nú í vor. Allir flokkar
og framboð setja málaflokkinn í öndvegi
og vilja úrbætur hið fyrsta. Þessi aukni
áhugi leiðir vonandi til þess að aldraðir
Íslendingar hafi fleiri og betri valkosti í
þjónustu þegar þeir þurfa á henni að
halda. Fyrir kosningarnar vorið 2002
lögðum við framsóknarmenn á Akureyri
þunga áherslu á þennan málaflokk. Stað-
an á Akureyri á þeim tíma minnti um
margt á þá stöðu sem nú er uppi í Reykjavík þar sem fjöl-
margir bíða eftir viðeigandi þjónustu. Á því kjörtímabili
sem nú er að ljúka hefur bæjarstjórn Akureyrar lagt
áherslu á að byggja upp alla þætti öldrunarþjónust-
unnar, hvort sem litið er til heimaþjónustu, félagsstarfs
eða þjónustustigs á stofnunum. Öldrunarþjónustan á Ak-
ureyri hefur haft yfir að ráða afar hæfu starfsfólki sem
unnið hefur aðdáunarvert starf, oft við erfiðar aðstæður.
Óhætt er að fullyrða að með tilkomu nýbyggingar við
Hlíð, sem tekin verður í notkun á haustmánuðum, verði
aðbúnaði heimilismanna og starfsfólks gjörbylt.
Þrátt fyrir að margt hafi áunnist eru fleiri stór verk-
efni fram undan við uppbyggingu á húsakosti Öldr-
unarheimila Akureyrar. Eldri byggingar þarfnast lag-
færinga og jafnvel niðurrifs. Samningaviðræður við
heilbrigðisráðuneytið um áframhaldandi uppbyggingu
hófust um mitt ár 2005 og bíðum við nú svara frá ráðu-
neytinu um framhaldið. Nú er horft til framtíðar og til
skoðunar eru aðrir búsetumöguleikar en stofnanir s.s.
þjónustuíbúðir og aukin þjónusta inn á heimili. Mik-
ilvægast er að aldraðir Akureyringar eigi möguleika á
valkostum í þjónustu.
Framsóknarflokkurinn hafði frumkvæði að uppbygg-
ingu öldrunarmála á Akureyri. Við munum halda áfram
á sömu braut á næsta kjörtímabili og láta verkin tala.
Uppbygging öldrunarþjónustu á Akureyri
Eftir Jóhannes G. Bjarnason
Höfundur er íþróttakennari og bæjarfulltrúi
á Akureyri fyrir Framsóknarflokkinn.