Morgunblaðið - 21.04.2006, Side 49

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. APRÍL 2006 49
MENNING
SPUNI og Arkitektafélag Íslands
standa fyrir spunatónleikum í
Tjarnarsal Ráðhúss Reykjavíkur í
dag kl. 17. Á tónleikunum verður
fjölbreytnin höfð í fyrirrúmi og at-
riðin hvert öðru ólík. Dagskrá er
sem hér segir: – Strengir Mithra –
úþð – Kyrtlarnir frá Kaíró –
Svimi.
Tónleikarnir eru í tengslum við
Vaxtarbrodda, sýningu Arkitekta-
félags Íslands á útskriftarverkum
arkitekta, sem opnuð var síðastlið-
inn mánudag. Á sýningunni eru
verk eftir arkitekta sem hafa út-
skrifast á síðastliðnum árum.
Spuni í
Ráðhúsinu
EKKI er oft sem maður heyrir í
stofuorgeli á tónleikum. Enn sjald-
gæfara er að heyra það hljóma
ásamt píanói. Sem er ekkert skrýt-
ið; stofuorgel, eða harmóníum, er
svo veikróma að tónleikagestir í
stórum sal þurfa bókstaflega að
liggja á hleri ef þeir eiga að heyra
eitthvað af viti. Þegar spilað er á
það og leikið á konsertflygil á sama
tíma þarf ekki að spyrja að leiks-
lokum; orgelleikurinn hverfur nán-
ast með öllu.
Af þessum ástæðum verður að
segja að tónleikar í Langholts-
kirkju á föstudaginn langa voru
ekki alveg eins vel heppnaðir og
þeir hefðu getað orðið. Þar var á
dagskránni Petite Messe Solenelle
eftir Rossini, sem er fyrir þessa
hljóðfæraskipan ásamt söngvurum
og kór. Maður spurði sjálfan sig
hvers vegna stofuorgelið, sem
Steingrímur Þórhallsson lék á, var
ekki bara magnað upp. Eða af
hverju það var hreinlega ekki spil-
að á orgelið í kirkjunni sem fyrir
var, en það er þó alvöru hljóðfæri.
Vissulega voru fáeinir kaflar í
messunni þar sem orgelleikurinn
var greinanlegur, en þeir voru ekki
margir.
Auðvitað kom flygillinn miklu
betur út. Enda í dag mun öflugra
hljóðfæri þótt sama hafi ekki verið
upp á teningnum um miðja 19. öld,
þegar Rossini samdi messuna.
Anna Guðný Guðmundsdóttir spil-
aði á flygilinn og var leikur hennar
óaðfinnanlegur. Hann var tær en
líka kröftugur; tilfinningaþrunginn
en einnig nákvæmur; lifandi en
jafnframt agaður. Í rauninni var
píanóleikurinn svo pottþéttur að
það lá við að veikburða rödd stofu-
orgelsins skipti engu máli.
Fjórir einsöngvarar tóku þátt í
flutningnum, þau Ólöf Kolbrún
Harðardóttir, Sesselja Kristjáns-
dóttir, Jónas Guðmundsson og
Ágúst Ólafsson. Þau Ágúst og
Sesselja vöktu mesta aðdáun; sá
fyrrnefndi hefur einstaklega fal-
lega, safaríka og djúpa rödd, en
söngur þeirrar síðarnefndu var há-
stemmdur, fókuseraður og kraft-
mikill. Jónas stóð sig reyndar líka
vel; hann hefur prýðilega ten-
órrödd, en hún er samt enn dálítið
lokuð og nýtur sín því ekki til fulls.
Þar sem Jónas er ungur að árum á
hann þó örugglega eftir að bæta úr
því; í öllu falli er hann sérlega efni-
legur söngvari.
Raddir einsöngvaranna blönd-
uðust ekki ávallt eins og best verð-
ur á kosið, þeir Jónas og Ágúst eru
ólíkir söngvarar og virtust ekki
eiga samleið á tónleikunum, en
raddir Sesselju og Ólafar Kol-
brúnar eru áþekkari, enda kom
samsöngur þeirra mun betur út.
Og söngur Kórs Langholtskirkju
undir stjórn Jóns Stefánssonar var
verulega góður; sumir þættir
messunnar eins og Cum Sancto
Spiritu voru með því stórfengleg-
asta sem ég hef heyrt frá kórnum.
Óneitanlega fékk maður gæsahúð á
köflum og þá skipti veikburða rödd
stofuorgelsins minna máli en ella.
Stór-
fengleg-
ur kór-
söngur
TÓNLEIKAR
Langholtskirkja
Rossini: Petite Messe Solenelle. Ein-
söngvarar: Ólöf Kolbrún Harðardóttir,
Sesselja Kristjánsdóttir, Jónas Guð-
mundsson og Ágúst Ólafsson. Píanó:
Anna Guðný Guðmundsdóttir; harm-
óníum: Steingrímur Þórhallsson. Einnig
söng Kór Langholtskirkju undir stjórn
Jóns Stefánssonar. Föstudaginn langa,
14. apríl, kl. 16.
Kórtónleikar
Jónas Sen
Í DAG verða haldnir fyrstu tónleik-
arnir af þrettán í röð útskrift-
artónleika frá tónlistardeild
Listaháskóla Íslands. Það er Birna
Hallgrímsdóttir píanóleikari sem
ríður á vaðið, með tónleikum sem
haldnir verða í Salnum kl. 20.
Á efnisskránni eru verk eftir
Haydn, Janacék, Debussy og Liszt.
„Liszt er á nærri helmningnum af
efnisskránni, enda er hann í miklu
uppáhaldi hjá mér, líkt og Haydn,“
sagði Birna í samtali við Morg-
unblaðið. „Síðan leik ég sónötu eftir
Janacék, sem ég held að geti verið
gaman að leika á
tónleikum. Hún
er mjög djúp og
tilfinningarík –
mikil tjáning í
henni. Eftir De-
bussy leik ég síð-
an prelúdíur, sem
gefa smá léttleika
inn í efnis-
skrána.“
Öll verkin á
efnisskránni eru í eldri kantinum,
flestöll samin á 19. öld eða í upphafi
20. aldar, að undanskilinni sónötu
eftir Haydn sem er samin árið 1776.
Birna segir eldri tónlist henta sér
vel. „Ég er meira í þeim fílingnum,
þessum klassíska og rómantíska.
Enda er mikil rómantík í þessum
verkum sem ég spila á tónleik-
unum.“
En hvernig leggst það í hana að
vera að fara að spila lokatónleikana
sína? „Það er fín tilfinning. Svolítið
stressandi reyndar, enda er það nýtt
að halda heila tónleika alveg aleinn.
En það er gaman að fá tækifæri til
að spila í Salnum, og sýna hvað í mér
býr,“ segir Birna hlæjandi að lokum.
Útskriftartónleikar LHÍ | Birna Hallgrímsdóttir
Liszt í uppáhaldi
Birna
Hallgrímsdóttir
Glanstímarit eru vinsæl semaldrei fyrr og framboðið afþeim er mikið. Ekki er inni-
hald þessara blaða alltaf upp á
marga fiska en eitthvað er það sem
laðar fólk að þeim. Blöð eins og
Vogue, Elle, InStyle, Marie Claire,
Red og Cosmopolitan, ásamt mörg-
um fleiri, eiga aðallega að höfða til
kvenna. Á þau slær glansandi
bjarma í hillum bókabúðanna, for-
síðuna prýðir iðulega falleg mann-
eskja og grípandi fyrirsagnir eiga
að draga lesendur að. Í blöðunum
býr draumurinn og í þeim eiga kon-
ur að finna lausnina að betra lífi og
fullkomnu útliti.
  
Glanstímarit fjalla um frægafólkið, hvernig það klæðir sig
og hvað lesandinn getur gert til að
líkjast því, auk þess sem þar eru
tískuþættir, slúður, greinar um
kynlíf og karlmenn og svo auðvitað
a.m.k. ein alvarleg grein sem tekur
á vandamálum kvenna í samfélag-
inu. Ekki má gleyma blaðsíðunum
sem fara undir ferðalög, förðun,
megrun, heilsu og hvernig á að
næla í draumastarfið. Toppurinn er
samt stjörnuspá mánaðarins í lok
blaðsins en þar er lesandinn látinn
halda að draumarnir, sem hann átti
í gegnum lestur blaðsins, muni ræt-
ast á næstunni. Samkvæmt spánni
er allt á uppleið, ástin er við næsta
horn, auk þess sem fjárhagurinn
batnar og markmiðum verður náð.
Í lok blaðsins eru einnig auglýs-
ingar sem upplýsa konur um hvern-
ig þær geta komist nálægt draum-
unum á auðveldan hátt. Auglýstar
eru brjóstastækkanir, megrunarlyf,
andlitslyftingar og aðrar lýtaað-
gerðir sem eiga að gera lífið
skemmtilegra. Þessar auglýsingar
eru yfirleitt í ósamræmi við það
sem á undan er gengið í blaðinu því
margar greinarnar í því eru til þess
að auka sjálfstraust kvenna og gera
þeim grein fyrir að þær geti náð
markmiðum sínum á eigin verð-
leikum. Auglýsingarnar draga
sjálfstraustið niður og segja í raun
og veru að það sé útlitið sem skiptir
máli, ekki það sem konan sjálf hef-
ur fram að færa. Blöðin eru í raun
og veru í ósamræmi við sjálf sig út í
gegn, þó þau segi konum að þær
eigi að vera ánægðar með sig eins
og þær eru þá gefa þau annað í
skyn; konur eiga að vera grannar,
samt ekki of, þær eiga að hugsa um
útlitið, en samt ekki vera ýktar,
þær eiga að klæðast samkvæmt nýj-
ustu tísku en samt vera sjálfstæðar
í klæðaburði, þær eiga að giftast en
samt er skemmtilegast að vera á
lausu, þær eiga að stunda kynlíf en
mega ekki vera lauslátar, konur
eiga að vera eitt en helst samt eitt-
hvað annað segja blöðin.
  
Glanstímaritin markaðssetjakonur, í þeim er ákveðið
hvernig þær eiga að vera og um
hvað þær eiga að hugsa, þar er nú-
tímakonan mótuð. Blöðin ýta líka
undir gervilanganir og snúast, eins
og allt annað, um að selja. Eftir
lestur tímaritsins situr konan, sem
er yfirleitt lesandinn, og finnst líf
sitt innantómt. Til að bæta fyrir
tómleikann kaupir hún sér varalit
og eitt skópar í viðbót með von um
að það færi hana skrefinu nær
draumnum sem hún upplifði í gegn-
um lestur blaðsins.
Gervilanganir glanstímarita
’Á þau slær glansandibjarma í hillum bóka-
búðanna, forsíðuna
prýðir iðulega falleg
manneskja og grípandi
fyrirsagnir eiga að
draga lesendur að.‘
Reuters
Kate Moss hefur prýtt ófáar síður
glanstímaritanna gegnum árin og
taka margar konur hana sér til fyr-
irmyndar í klæðaburði.
ingveldur@mbl.is
AF LISTUM
Ingveldur Geirsdóttir
Morgunblaðið/Þorkell
Glanstímarit koma út í mörgum gerðum.
ÞEIR Webber og Rice nýta sér til fullnustu þá
forgjöf að hvert mannsbarn þekkir söguna. Leit-
un er að jafnkæruleysislega uppbyggðri drama-
tískri frásögn og Jesú Kristi súperstjörnu, en
það gerir næsta lítið til. Öllu verra er að kyngja
því sem þeir hafa helst til málanna að leggja:
samansemmerkið milli leiðtoga lífsins og frægð-
ardýrkandi stjörnumenningar nútímans er bæði
ósmekklegt og einkennilega ófrjótt. Sem betur
fer kemur það heldur ekki svo að sök. Svo mikið
gengur yfirleitt á í tónlistinni að fínni blæbrigði
textans drukkna í tónhafinu.
Eftir standa magnaðir dramatískir viðburðir
og einhver glæsilegasta tónlist sem um getur í
léttari hluta tónlistarleikhúss síðustu aldar. Eftir
á að hyggja er varla skrítið þótt Webber tækist
aldrei að toppa þetta.
Mesta hrifningu mína á sýningu framhalds-
skólanna á Akureyri vakti hljómsveitin. Mig
skortir smásmygli til að hafa nokkuð út á hana að
setja. Og það er eiginlega fáránlegt, því hún er
eins og önnur skiprúm á þessari skútu skipuð
nemendum skólanna eingöngu. Á svona nokkuð
að vera hægt? Það eina sem lýtur að tónlist-
arflutningi sem hægt er að hafa á hornum sér er
að jafnvægi milli uppmagnaðrar hljómsveitar og
einsöngvara annars vegar og kórsins hins vegar
er ekki til staðar. Hinn fjölskipaði kór drukknar
alfarið í undirleiknum og virkar því ómaklega
máttlaus. Kannski óyfirstíganlegt vandamál, en
óneitanlega bagalegt því kraftur og sterk nær-
vera er annars höfuðeinkenni sýningarinnar.
Það verður að taka ofan fyrir hinum óreynda
leikstjóra sýningarinnar fyrir hve lífræn og litrík
hópatriðin eru. Og náttúrlega meðlimum hóps-
ins, því fumleysi og áreynslulausa nærveru er
ekki hægt að búa til utan frá. Reyndari leikstjóri
hefði ekki gert þetta betur, en hefði hins vegar
áreiðanlega stundum tekið aðrar ákvarðanir um
staðsetningar og stefnu leikenda, sem of oft
þurftu að beina orðum sínum uppsviðs, í öruggri
vissu um að hljóðkerfið skilaði söng þeirra til
áhorfenda. En í leikhúsi dugir það ekki til.
Annað sem lýtir sýninguna nokkuð er hinn há-
spennti, allt að móðursýkislegi leikstíll sem ein-
kennir framgöngu aðalleikendanna. Það hefði
þurft að setjast með nokkrum þunga ofan á Jes-
ús og Júdas, sérstaklega í fyrri hlutanum, svo
eitthvað væri nú eftir af örvæntingu til að sýna
þegar skelfingar leikslokanna dynja yfir. Og eins
hefði örlítið meiri hófstilling í útfærslu písla
Krists ekki rýrt áhrifamátt sögunnar. Leið Mel
Gibson er ekki eina leiðin.
Söngurinn er í heildina alveg óleyfilega flottur.
Hver einasta sólóstrófa pottþétt, og helstu glans-
númer glansa. Enginn skín þó skærar en Eyþór
Ingi Gunnlaugsson í hlutverki Frelsarans.
Mögnuð þungarokkstilþrif af gamla skólanum
þegar á þarf að halda, yfirvegun og fókus þess á
milli.
Í lokin verður svo að setja aðeins ofan í við
norðanmenn fyrir að geta ekki þýðenda verksins
í annars vel gerðri leikskránni. Þetta er þeim
mun klaufalegra en ella þar sem ég gat ekki bet-
ur heyrt en þetta væri hin ágæta eyfirska þýðing
Hannesar Blandon og Emelíu Baldursdóttur.
Svona gerir maður ekki.
En þetta er flott sýning þar sem fágun og fag-
mennska helst í hendur við ungæðislegan kraft.
Grettistak. Kraftaverk.
LEIKLIST
Menntaskólinn og Verkmenntaskólinn
á Akureyri
Höfundar: Andrew Lloyd Webber og Tim Rice. Stjórn-
andi: Erla Þórólfsdóttir.
Menntaskólanum á Akureyri 1. apríl 2006
Jesús Kristur súperstjarna
Kraftaverk
Þorgeir Tryggvason