Morgunblaðið - 08.05.2006, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. MAÍ 2006 17
UMRÆÐAN
flugfelag.is | 570 3075
Taktu flugið
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
F
LU
3
14
47

02
/2
00
6
árshátíð
- m
enning
- áskorun - hóp
ef
li
- h
ví
ld
- d
ja
m
m
- s
am
staða - óvissa
- upplifun - æv
int
ýr
i -
fé
lö
g
- klúbbar - vinir -
Nýr vefur - flugfelag.is
500 sæti á aðeins 1.000 kr.
Við höfum opnað nýjan, glæsilegan og aðgengilegan vef á flugfelag.is
Bókanir, upplýsingar, nettilboð og margt fleira.
Taktu flugið beint inn á flugfelag.is
*Ferðatímabil 8. - 14. maí - takmarkaður sætafjöldi.
*
GREIÐAR flug-
samgöngur eru einn af
mikilvægum innviðum
þjóðfélagsins rétt eins og
önnur nútíma tæknikerfi.
Þær gegna vafalaust vax-
andi hlutverki í framtíð-
inni með bæði n.k. „innri
og ytri tengslum“. Teng-
ing landsins til útlanda
verður aðeins tryggð með
skilvirkum flugsamgöngum. Teng-
ing höfuðborgar við landsbyggðina
er og verður lífsnauðsynleg þrátt
fyrir þróun vegakerfis sem þjónar
einkum nálægum byggðum en kem-
ur ekki í stað flugsins.
Að lokum þarf að huga að þeim
innri tengslum sem felast í sam-
göngum og aðgengi innan sjálfs höf-
uðborgarsvæðisins. Þessi sjónarmið
kalla á staðsetningu framtíðar-
flugvallar er sættir sem best ofan-
greindar þarfir fyrir tengingar, þ.e.
sem næst kjarna höfuðborgarsvæð-
isins, en þannig að borgin og landið
allt með góðum samgöngum standist
aukna samkeppni í hnattvæddum
heimi framtíðarinnar. En hvar er
slíkur kjarni? Svarið hlýtur að vera
nálægt „miðborg“ er hefur lifandi
starfsemi sem hleður utan á sig svo
sem með þekkingarþorpi eða öðru
margvíslegu aðdráttarafli mið-
borgar. Orðatiltækið „maður er
manns gaman“ hefur auðvitað dýpri
merkingu eins og ávallt í borg. En
þessi hugsun kallar einnig á nægi-
legt áframhaldandi rými fyrir upp-
byggingu. Slíkt rými þarf að vera
nálægt en jafnframt „vel tengt“!
Með þessum inngangi að málinu
vil ég beina sjónum að þróun-
armöguleikum með nýrri byggð í
Vatnsmýrinni samtengt flutningi
Reykjavíkurflugvallar um set, þar
sem einkum nýlega hefur verið horft
til Hólmsheiðar og Lönguskerja.
Þeir valkostir og fleiri eru hins veg-
ar enn til skoðunar af samráðsnefnd
undir forystu Helga Hallgrímssonar
fv. vegamálastjóra sem hefur nú birt
hlutaniðurstöður og er lokaniður-
stöðu að vænta í haust. Kostnaður
hefur nú verið metinn en eftir er að
gera hagræna þjóðhagslega heildar-
úttekt. En þótt margir sérfræðingar
komi að slíkum málum er endanleg
niðurstaða alltaf háð bæði faglegu
og pólitísku mati. Hvers kyns lausn
getur náðst sátt um og hvað hentar
best þegar á allt er litið? Lítum bet-
ur á nokkrar hliðar málsins.
Hugmyndin um flugvöll á Löngu-
skerjum var fyrst sett fram af
Trausta Valssyni prófessor á ár-
unum 1974/75. Hún er einstök og
heillandi að ýmsu leyti, flugvöllur er
færður á áður ónýtt „svæði“, þ.e.
með landfyllingum „út í sjó“, en er
jafnframt nátengdur kjarna byggð-
ar. Nýtt „miðborgarsvæði“ myndast
í staðinn sem samt er nátengt flug-
velli. Getur þessi nálægð gefið höf-
uðborgarsvæðinu og landinu öllu
tækifæri sem annars fengist ekki,
reynist þessi kostur raunhæfur og
hagkvæmur? En hvað kostar flug-
völlur „úti í sjó“ og þær landfyllingar
sem nauðsynlegar eru? Þessu er nú
búið að svara að hluta með bráða-
birgðaniðurstöðum samráðsnefnd-
arinnar með samanburði við hinn
meginkostinn, Hólmsheiði. Sá kost-
ur virðist hins vegar síðri út frá flug-
tæknilegu og öryggissjónarmiði og
er í allt annarri fjarlægð frá borg-
arkjarnanum. Þótt samráðsnefndin
hafi nú metið Hólmsheiðina verulega
ódýrari í byggingu, eða 11–13 millj-
arða á móti 20–22 milljörðum miðað
flugvöll við Löngusker, á eftir að
meta allan ávinning af hinni sam-
tengdu lausn sem felst í áður nefndri
nálægð, svo sem vegna ferðakostn-
aðar og tíma til og frá flugvelli, flug-
öryggissjónarmið o.s.frv. Vonandi
mun hin hagræna úttekt nefnd-
arinnar varpa ljósi á sem flest atriði.
Fjölmörg fleiri rök eru hluti
myndarinnar.
Nefna má að á nýj-
um flugvelli geta
skapast nýir mögu-
leikar til millilanda-
flugs umfram Kefla-
víkurflugið. Hvers
virði er slíkt í heimi
sem skreppur sam-
an þegar nánast má
líta á flug til ná-
grannalandanna
sem nútíma innan-
landsflug? Hvers
virði eru tengingar við athafnalíf
þegar flogið er í viðskiptaferðum svo
að segja beint inn í miðborg Reykja-
víkur? Með staðsetningu flugvallar á
Lönguskerjum fæst einnig eðlileg
umferðartenging með aðkomubraut-
um bæði inn í miðborg og einnig í
framhaldinu til suðurs yfir Álftanes-
ið við Garðabæ, Hafnarfjörð o.s.frv.
Þar með fjölgar umferðartengingum
til miðbæjarsvæðisins sem of mikið
eru nú bundnar við Miklubraut/
Hringbraut. Þetta eykur sveigjan-
leika til viðbótar við Öskjuhlíðar-
göng og Sæbraut/Sundabraut og
byggð á Álftanesi mun styrkjast.
Þannig hangir flugvöllurinn sem val-
kostur saman við lausnir varðandi
framtíðar umferðartengingar að
miðborgarsvæði í þróun. Fjölmörg
fleiri rök koma að þessu máli sem
ekki er rúm til að útlista hér.
Úttektir og útreikningar í al-
mannahagsmunamáli sem þessu eru
alltaf nauðsynlegar og góðra gjalda
verðar en endanleg niðurstaða er og
verður háð mati er byggist á breiðri
yfirsýn yfir málið; bæði pólitísku og
faglegu mati.
Útreikningar sérfræðinga skila
okkur aðeins áleiðis. Hvaða lausn
viljum við? Höfum við efni á henni? Í
framhaldinu þarf að taka afstöðu og
vinna út frá henni með forystu,
frumkvæði og kjark að leiðarljósi.
Frumkvæði Framsóknarflokksins í
Reykjavík undir forystu Björns
Inga Hrafnsonar um að taka slíka
afstöðu í þessu máli fyrir komandi
borgarstjórnarkosningar, í stað þess
að bíða, er einmitt til þess fallin að
skapa þá sátt og samhæfingu og um
áður nefnd sjónarmið sem nauðsyn-
leg er til að leiða málið farsællega til
lykta.
Flugvöllur, tengsl og vöxtur
í framtíðarhöfuðborg
Egill B. Hreinsson
fjallar um Reykja-
víkurflugvöll
’… þótt margir sérfræð-ingar komi að slíkum mál-
um er endanleg niður-
staða alltaf háð bæði
faglegu og pólitísku mati.‘
Egill B. Hreinsson
Höfundur er prófessor við
verkfræðideild Háskóla Íslands.