Morgunblaðið - 08.05.2006, Blaðsíða 40

ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122 MÁNUDAGUR 8. MAÍ 2006 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Grímsey | Magnús Bjarnason skipstjóri á Sædísi EA 54 fékk heldur bet-
ur stóran feng þegar hann fór og vitjaði hákarlalóðar sem hann hafði
lagt 5 mílum sunnan við Grímsey. Þetta var 798 kg hákarl, 4,30 metrar
á lengd. Í hífingunni kom í ljós að karl var pakksaddur því upp úr hon-
um komu tveir heilir kópar ásamt ýmsu smálegu. Með Magnúsi í ferð-
inni var Monika Stefánsdóttir.
Morgunblaðið/Helga Mattína
Monika og Magnús skipstjóri ásamt forvitnum krakkaskara sem flykktist niður á bryggju til að sjá bæði hákarlinn og kópana tvo.
Hákarlinn gubbaði tveimur kópum
ÞRJÁR bifreiðar eru gjörónýtar eftir
íkveikju í Salahverfi í Kópavogi á þriðja tím-
anum aðfaranótt sunnudags. Þegar lögregl-
an í Kópavogi kom á vettvang var jeppa-
bifreið alelda og áður en slökkvilið kom á
staðinn hafði eldurinn breiðst út í tvo nær-
liggjandi bíla. Miklar sprengingar fylgdu
brunanum þannig að hætta stafaði af en
slökkvistarf gekk greiðlega.
Fljótlega vöknuðu grunsemdir um að
ákveðinn maður hefði kveikt í bílunum og
var hann handtekinn í heimahúsi í Reykja-
vík og færður til yfirheyrslu þar sem hann
játaði verknaðinn. Ekki liggur fyrir hvaða
hvatir bjuggu að baki íkveikjunni.
Morgunblaðið/Ómar
Þrír bílar
brunnu
VÍSINDAMENN Íslenskrar erfðagreiningar
hafa fundið erfðabreytileika sem tengist aukn-
um líkum á algengu formi krabbameins í blöðru-
hálskirtli. Uppgötvunin var gerð í erfðarann-
sóknum hér á landi og hefur verið staðfest af
samstarfsaðilum í Bandaríkjunum og Svíþjóð.
Niðurstöðurnar eru birtar í dag í grein eftir
vísindamenn ÍE og íslenska, bandaríska og
sænska samstarfsaðila þeirra í vísindatímarit-
inu Nature genetics. Greint var frá þessari upp-
götvun og þýðingu hennar í krabbameinsrann-
sóknum í ítarlegri grein sem birtist í New York
Times í gær.
„Um 19% karla af evrópskum uppruna sem
greinst hafa með krabbamein í blöðruhálskirtli
eru með þennan breytileika sem virðist auka lík-
ur á þessu tiltekna krabbameini um 60% og vera
ábyrgur fyrir um 8% tilfella. Breytileikinn hefur
sambærileg áhrif meðal svartra Bandaríkja-
manna en vegna mun hærri tíðni er hann talinn
ábyrgur fyrir um 16% tilfella meðal þeirra og
skýrir að hluta hærri tíðni þessa krabbameins í
svörtum Bandaríkjamönnum,“ segir í fréttatil-
kynningu Íslenskrar erfðagreiningar þar sem
greint er frá niðurstöðunum í gær.
Breytileikinn fannst á svæði á litningi 8 sem
mjög oft er afbrigðilegt í æxlum í blöðruháls-
kirtli og hefur mögulega að geyma erfðavísi með
óþekkt hlutverk.
svonefndri CAPS1 rannsókn á blöðruhálskirt-
ilskrabbameini í Svíþjóð og úr erfðarannsókn-
um á blöðruhálskirtilskrabbameini við North-
western og Michigan háskólana í Banda-
ríkjunum.
Skv. upplýsingum ÍE voru alls greind sýni úr
3.430 sjúklingum og 2.675 einstaklingum í við-
miðunarhópi í rannsókninni. Upplýsingar um
sjúklinga á Íslandi komu úr Íslensku krabba-
meinsskránni en erlend sýni og greiningar úr
Vísindamenn ÍE finna áhættuþátt krabbameins í blöðruhálskirtli
Virðist auka líkur á
krabbameininu um 60%
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
„ÞAÐ er mjög áhugavert að
þetta er í fyrsta skipti sem
það finnst breytanleiki sem
eykur líkurnar á blöðruháls-
kirtilskrabbameini. Einu
[áhættuþættirnir] sem menn
hafa fundið hingað til sem
tengjast auknum líkum á
þessu krabbameini eru fjöl-
skyldusaga og aldur,“ segir
Kári Stefánsson, forstjóri Ís-
lenskrar erfðagreiningar, við Morgunblaðið.
Að mati Kára er hér um að ræða mjög mik-
ilvæga uppgötvun frá læknisfræðilegu sjón-
arhorni. Kári segir það einnig mikilvægt að
þessi breytileiki virðist hafa sterkari tengsl við
alvarlegri tilfelli krabbameins í blöðruháls-
kirtli. Einnig er þýðingarmikið, að sögn hans,
að þrátt fyrir að sú áhætta sem felst í þessum
breytileika sé hin sama fyrir hvíta og svarta,
þá finnst þessi erfðabreytileiki oftar hjá svört-
um en hvítum. „Svartir Bandaríkjamenn hafa
mun hærri tíðni blöðruhálskirtilskrabbameins
en hvítir, þeir fá 1,6 sinnum oftar blöðruháls-
kirtilskrabbamein en hvítir og þeir deyja 2,5
sinnum oftar úr þessu krabbameini en hvítir.
Þessi breytileiki skýrir því að hluta til hvort
tveggja; þeir fá oftar krabbamein vegna þess
að þessi breytileiki er algengari hjá þeim og
hann skýrir hærri dánartíðni vegna þess að
þegar svartir fá svona krabbamein þá er lík-
legra að þeir hafi þennan breytileika, sem
tengist illkynjaðri tegundum þessara æxla.“
ÍE vinnur nú að þróun greiningarprófs sem
byggist á þessari uppgötvun. „Eitt af vanda-
málunum sem blasa við þegar menn greinast
með svona æxli er að meta hversu líklegt er að
það verði illkynja. Meðferðin er ekki þægileg
og því væri mjög gott að hafa próf sem hjálpar
til að meta líkurnar á því hvort æxli sem
sprettur upp verði illkynja eða ekki,“ segir
Kári.
Mikilvæg uppgötvun
Kári Stefánsson
VÍSINDAMENN hjá Náttúrufræðistofnun
Íslands eru að leggja lokahönd á rannsókn-
aráætlun vegna sinubrunans á Mýrum í vor.
Áætlunin miðast við að rannsóknirnar
standi í fimm ár.
Guðmundur A. Guðmundsson fuglafræð-
ingur á Náttúrufræðistofnun segir að þarna
gefist einstakt tækifæri til að rannsaka
áhrif sinubruna á lífríkið.
Rannsóknaráætlunin gerir ráð fyrir að
jurtalíf, fuglalíf og smádýralíf á brunasvæð-
inu verði rannsakað. Miðað er við að ítarleg
rannsókn verði gerð fyrsta árið. Fylgst
verður með fuglalífi árlega en sjaldnar með
sumum öðrum þáttum. 12-15 vísindamenn
hafa komið nálægt því að setja saman rann-
sóknaráætlunina á Mýrunum.
Guðmundur sagðist hafa orðið var við
mikinn áhuga á verkefninu. Svæðið væri
mjög stórt og því væri hægt að gera mjög
forvitnilega rannsókn á áhrifum brunans.
Svona rannsókn hefur aldrei verið gerð hér-
lendis áður. „Þetta er mjög áhugavert og
spennandi verkefni,“ sagði Guðmundur.
Rannsóknin verður mjög víðtæk, t.d. er
áformað að rannsaka áhrif brunans á mýs á
svæðinu.
5 ára rann-
sókn gerð á
brunanum
á Mýrum
KARLMAÐUR á fimmtugsaldri lést í um-
ferðarslysi á Kjósarskarðsvegi á tólfta tím-
anum í gærmorgun. Maðurinn ók bifhjóli
sínu norðvestur Kjósarskarðsveg og var á
móts við Valdastaði þegar hjólið fór út af veg-
inum og niður í skurð. Líklegt þykir að mað-
urinn hafi misst stjórn á bifhjólinu í lausamöl.
Tilkynning barst til lögreglunnar kl. 11:17
og voru þrjár sjúkrabifreiðar sendar á vett-
vang, tvær frá Reykjavík og ein frá Akra-
nesi, auk þess sem þyrla Landhelgisgæsl-
unnar var ræst út. Var maðurinn
úrskurðaður látinn þegar sjúkralið kom á
staðinn og er talið að hann hafi látist sam-
stundis af áverkum sínum. Hann var ekki
með öryggishjálm á höfði og klæddur æf-
ingabuxum og bol.
Ekki er unnt að greina frá nafni hins látna
að svo stöddu.
Banaslys á Kjós-
arskarðsvegi
♦♦♦