Morgunblaðið - 16.09.2006, Blaðsíða 14

HLUTAFÉLAGIÐ Matís ohf. hefur
verið stofnað. Það er að öllu leyti í
eigu ríkisins og fór stofnfundurinn
fram í sjávarútvegsráðuneytinu sl.
fimmtudag. Samþykkt var í upphafi
fundar sú tillaga Einars K. Guð-
finnssonar sjávarútvegsráðherra að
nafni félagsins yrði breytt í Matís
ohf. (í stað Matvælarannsóknir hf.)
Í Matís ohf. sameinast starfsemi
Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins,
Matvælarannsókna Keldnaholti,
sbr. samstarfssamning milli Iðn-
tæknistofnunar og Landbúnaðarhá-
skólans, og Rannsóknastofu Um-
hverfisstofnunar.
Breytingarnar munu taka gildi
um næstu áramót og eru í samræmi
við 1. grein nýrra laga um stofnun
Matvælarannsókna hf.
Andri Árnason hæstarétt-
arlögmaður stýrði stofnfundinum og
kynnti hann í upphafi fundar stofn-
skrá félagsins sem sjávarútvegs-
ráðherra undirritaði. Þá voru sam-
þykktir félagsins kynntar og skrifaði
sjávarútvegsráðherra einnig undir
þær.
Eignir og skuldir metnar
Félagið er stofnað með hlutafé,
sem er að fjárhæð fimm milljónir
kr., og verður það greitt úr sjóðum
Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins.
Endanlegt stofnfé verður ákveðið
þegar fyrir liggur mat á eignum og
skuldum sem tengjast rekstri þeirra
stofnana og deilda sem eiga að sam-
einast í Matís ohf. Í stjórn félagsins
voru skipuð: Friðrik Friðriksson,
Guðrún Elsa Gunnarsdóttir, Jón Eð-
vald Friðriksson, Sigríður Sía Jóns-
dóttir, Einar Matthíasson, Arnar
Sigurmundsson og Ágústa Guð-
mundsdóttir.
Stofnanir sameinaðar
Morgunblaðið/Ásdís
Einar K. Guðfinnsson sjávarútvegs-
ráðherra undirritaði stofnskrána.
Matís tekur við af þremur rannsóknastofnunum um áramót
14 LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
VIÐAMIKIL rannsókn á heilbrigði, lifnaðarhátt-
um og félagslegum aðstæðum Íslendinga er í þann
mund að hefjast, en að sögn Rúnars Vilhjálms-
sonar, prófessors í heilsufélagsfræði og stjórn-
anda könnunarinnar, verður í henni tekið á ýms-
um þáttum sem tengjast heilbrigði og aðstæðum í
daglegu lífi meðal þjóðarinnar. Könnunin á sér
ákveðnar fyrirmyndir erlendis, en þetta er í
fimmta sinn frá árinu 1987 sem Rúnar leggur fyrir
stóra könnun af þessu tagi. Síðustu kannanir á
þessum málum, sem Rúnar framkvæmdi, voru
gerðar 1998 og 1999.
Rúnar segir að í könnuninni verði bæði skoðað
mat fólks á eigin heilbrigði og líðan en einnig lifn-
aðarhættir og félagslegar aðstæður. Þátttakendur
verði til að mynda spurðir um álag í daglegum að-
stæðum og þann stuðning sem þeir fái.
Þá verði rannsakað hvernig fólk nýti sér þjón-
ustu í heilbrigðiskerfinu, til að mynda hvert það
leiti. „Einnig verður lagt mat á það hvort fólk telji
sig hafa þörf fyrir þjónustu og hvort henni sé
mætt við núverandi aðstæður,“ segir Rúnar.
Verulegur misbrestur hafi verið á því í könnunun-
um 1998 og 1999. „Umtalsverður hópur fólks taldi
sig ekki fá þá heilbrigðisþjónustu sem það taldi sig
hafa þörf fyrir.“ Rúnar segir að verulegur aldurs-
munur hafi komið í ljós í þessum efnum, staðan
hafi verið best í elsta aldurshópnum, en lökust hjá
fólki á aldrinum 18–24 ára. „Þar virðist aðgengi að
þjónustunni vera minnst,“ segir hann. Það hafi
líka komið í ljós í fyrri könnunum að karlar leituðu
seinna eða síður eftir aðstoð og sömuleiðis fólk
sem var í fullri vinnu.
„Okkur langar að skoða hvort það sé að verða
breyting til hins verra eða hvort ástandið sé að
batna,“ segir Rúnar. Vitað sé að vissar hækkanir
hafi orðið, bæði á lyfjum og öðrum þjónustugjöld-
um sjúklinga og vissar vísbendingar séu um að að-
gengisvandi gæti hafa aukist. „En á móti er meiri
notkun á afsláttarkortum og lyfjaskírteinum sem
gæti vegið upp á móti þessu. En við vitum ekki
hver heildaráhrifin eru,“ segir Rúnar. Hann segir
að ekki liggi fyrir jafnóðum nægar upplýsingar
um afleiðingar ýmissa stjórnvaldsákvarðana er
lúta að heilbrigðismálum. Nefna megi sem dæmi
ákvarðanir um að hækka kostnaðarhlutdeild sjúk-
linga í lyfjum. „Við gefum okkur t.d. að sjúklingar
geti vel borið ákveðna hækkun en svo kemur það
kannski í ljós nokkrum árum seinna að það hafi
haft ákveðin áhrif,“ segir Rúnar.
Stuðningskerfi vina og
vandamanna að rýrna?
Skoða eigi í könnuninni hvort hið óformlega
stuðningskerfi samfélagsins hafi breyst. „Við er-
um með erlendar rannsóknir sem benda til að það
sé að draga úr samskiptum fólks við nána vini og
að stuðningskerfi vina og vandamanna sé að
rýrna. Það er spurning hvort þetta eigi við um
okkar samfélag,“ segir Rúnar. Reynist þetta rétt
kunni þetta að verða til þess að fólk fái ekki aðstoð
þegar þess þurfi, eða það leiti meira til hins form-
lega kerfis.
3.000 manns á aldrinum 18–75 ára eru í úrtaki
vegna könnunarinnar en Háskóli Íslands fram-
kvæmir hana í samstarfi við Landlæknisembættið
og Lýðheilsustöð sem munu nýta hluta niður-
staðnanna í starfi sínu.
Rannsakar daglegt líf
og aðstæður Í́slendinga
Morgunblaðið/Ásdís
Könnun Rúnar Vilhjálmsson prófessor stýrir
viðamikilli athugun á aðstæðum í daglegu lífi.
efla samstarf ríkjanna á sviði
mennta- og vísindamála. Chen Zhili
og Zhou Ji lýstu yfir áhuga Kín-
verja á að starfrækja s.k. Konfúsí-
usar-miðstöð á Íslandi. Um 100 slík-
ar miðstöðvar eru starfræktar í
heiminum, þar af um tuttugu í Evr-
ópu en markmið þeirra er að miðla
kennslu í kínverskri tungu og efla
þekkingu á kínverskri menningu.
Menntamálaráðherra Kína hvatti
jafnframt til eflingar samskipta á
sviði vísindarannsókna m.a. með
ÞORGERÐUR Katrín Gunn-
arsdóttir menntamálaráðherra er
ásamt Kristjáni Arasyni eiginmanni
sínum í opinberri heimsókn í Kína
dagana 14.-19. september í boði Sun
Jiazheng menningarmálaráðherra
Kína. Er með heimsókninni verið að
endurgjalda heimsókn kínverska
ráðherrans til Íslands árið 2003.
Menntamálaráðherra átti fund
með Sun Jiazhengt í gær, föstudag-
inn 15. september. Ræddu ráðherr-
arnir samstarf ríkjanna á sviði
menningarmála, m.a. á vettvangi
UNESCO. Einnig var undirritað
samkomulag um menningar-
samskipti Íslands og Kína árin
2007-2010. Hyggjast stjórnvöld
beggja ríkja stuðla að og greiða
fyrir beinum tengslum og skipti-
heimsóknum listamanna og stjórn-
enda á listasviðinu sem og háskóla-
kennara og námsmanna milli Kína
og Íslands.
Menntamálaráðherra átti jafn-
framt fund með Chen Zhili, fyrrum
menntamálaráðherra og fulltrúa í
kínverska ríkisráðinu. Chen er önn-
ur valdamesta kona Kína og er
æðsti yfirmaður mennta- og vís-
indamála í Kína. Hún er væntanleg
til Íslands í heimsókn í næstu viku
og mun þá m.a. kynna sér starfemi
íslenskra háskóla.
Einnig átti ráðherra fund með
Zhou Ji, menntamálaráðherra
Kína, og Shang Jong, ráðherra vís-
inda- og tæknimála.
Á fundum með kínverskum ráð-
herrum kom í ljós mikill áhugi á að
sameiginlegum rannsóknarverk-
efnum íslenskra og kínverskra vís-
indamanna og háskóla. Þá hafa
Kínverjar hug á að kínverskir há-
skólar geti boðið upp á sameig-
inlegar námsgráður í samvinnu við
íslenska háskóla.
Kennsla hafin í íslensku
Fimmtudaginn 14. september var
haldin athöfn í Beijing Foreign Stu-
dies University. Nú í haust hófst
þar kennsla í íslensku í fyrsta skipti
og af því tilefni afhenti mennta-
málaráðherra fyrir hönd íslensku
þjóðarinnar bókagjöf til handa há-
skólanum. Alls er um 1.600 bækur
að ræða, sem flestar eru gefnar af
íslenskum bókaútgefendum, og
munu að stofni til mynda eitt
stærsta íslenska bókasafn Asíu. Tók
Hao Ping rektor BFSU á móti bóka-
gjöfinni í athöfninni.
Samskipti Íslands og Kína í
menntamálum hafa aukist hröðum
skrefum undanfarin ár, ekki síst
vegna stóraukinna viðskipta
ríkjanna sem kallar á sérhæft
starfsfólk er hefur þekkingu á
menningu og tungu Kína. Íslenskir
háskólar eiga í margvíslegum sam-
skiptum við kínverska háskóla og
stunda nú tugir íslenskra náms-
manna nám í Kína.
Menntamálaráðherra mun í
heimsókn sinni heimsækja Háskól-
ann í Shanghai en þar mun dr.
Tryggvi Þór Herbertsson flytja fyr-
irlestur um íslenskt efnahagslíf. Þá
mun ráðherra funda með ráða-
mönnum Shanghai-borgar.
Í fylgdarliði ráðherra eru Guð-
mundur Árnason ráðuneytisstjóri,
Steingrímur Sigurgeirsson, aðstoð-
armaður ráðherra, Karitas H.
Gunnarsdóttir skrifstofustjóri
menningarskrifstofu og Hellen
Gunnarsdóttir deildarstjóri há-
skólamála í menntamálaráðuneyt-
inu.
Tugir Íslendinga
stunda nám í
háskólum í Kína
Menntamálaráðherra í heimsókn
Aukið samstarf Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra
með Chen Zhili, fyrrv. menntamálaráðherra og fulltrúa í ríkisráðinu Kína.
HERDÍS Á. Sæmundardóttir sæk-
ist eftir að skipa 2. sæti á lista Fram-
sóknarflokksins í Norðvesturkjör-
dæmi.
Í tilkynningu um framboð Herdís-
ar kemur fram að
sem formaður
stjórnar Byggða-
stofnunar telur
Herdís sig þekkja
vel aðstæður at-
vinnulífs og skil-
yrði til búsetu og
þróunar byggðar
á landsbyggðinni.
Herdís hefur
jafnframt verið
sveitarstjórnar-
maður til fjölda ára í Skagafirði og er
nú formaður ráðgjafarnefndar Jöfn-
unarsjóðs sveitarfélaga. Við síðustu
alþingiskosningar skipaði hún 3.
sæti á lista flokksins og er því 1.
varaþingmaður Framsóknarflokks-
ins í Norðvesturkjördæmi. Á vett-
vangi Alþingis og landsmála hefur
Herdís beitt sér fyrir atvinnu- og
byggðamálum. Uppbygging
menntastofnana á landsbyggðinni og
betra aðgengi að menntun á öllum
skólastigum er Herdísi hugleikið
sem og greiðari samgöngur og bætt
fjarskipti á landsbyggðinni, sam-
kvæmt upplýsingum um framboð
Herdísar.
Gefur kost á
sér í 2. sæti
Herdís Á.
Sæmundardóttir
LOKSINS
FÁANLEG
AFTUR Á
ÍSLANDI
BÓKIN SEM BREYTT HEFUR
LÍFI MARGRA TIL HINS BETRA