Morgunblaðið - 06.11.2006, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. NÓVEMBER 2006 19
STÚDENTARÁÐ Háskóla Íslands
hefur óskað eftir birtingu eftirfar-
andi greinar sem er opið bréf til
menntamálaráðherra:
„Í síðustu viku fór fram ráðstefna
á vegum menntamálaráðuneytisins
sem bar yfirskriftina „Menntun í
mótun: Þróun menntastefnu á Ís-
landi í evrópsku samhengi“. Á ráð-
stefnunni voru kynntar niðurstöður
nokkurra umræðuhópa sem ræddu
m.a. umbætur í málefnum háskól-
anna. Í kjölfar ráðstefnunnar birtist
frétt í Fréttablaðinu þar sem
menntamálaráðherra tjáði sig um
framtíð háskólastigsins hér á landi.
Stúdentaráð Háskóla Íslands vill
með þessu bréfi fá að spyrja mennta-
málaráðherra út í nokkra punkta
sem fram komu í máli hennar.
„Um leið og við setjum aukið fjár-
magn í háskólana þá viljum við að sú
kennsla sem þar fer fram standist al-
þjóðakröfur og samanburð. Það
verður ekki gert nema með auknum
fjárframlögum,“ sagði Þorgerður
Katrín.
Það er sjálfsagt að menntamála-
ráðherra vilji að fjárfesting ríkisins í
háskólunum skili sér í betra námi.
Því er mikilvægt að öflugu gæða-
matskerfi verði komið á svo unnt sé
að mæla árangur háskólanna. Betra
nám og leiðir til að meta námið eru
þjóðfélaginu til hagsbóta en kosta
vissulega peninga. Menntamálaráð-
herra talar í þessu samhengi um
„aukin fjárframlög“ og bætir við:
„Vilji okkar er að auka fjárframlög
til háskólanna því þeir þurfa á auknu
fé að halda því kröfurnar til þeirra
hafa aukist svo mikið.“ Ástæða er til
að fagna þessum ummælum.
En ráðherra segir enn fremur:
„Við þurfum að finna fleiri leiðir til
að fjármagna þá [háskólana]. […] Ég
tel að fjármagnið til háskólanna eigi
að koma úr þremur áttum: frá rík-
isvaldinu, atvinnulífinu og mögulega
með skólagjöldum.“
Það er skoðun Stúdentaráðs að
ríkisvaldið eigi að bera ábyrgð á fjár-
mögnun Háskóla Íslands í stað þess
að velta þeirri byrði yfir á stúdenta
með upptöku skólagjalda. Það hefur
sýnt sig hjá nágrannaþjóðum okkar
að skólagjöld eru ekki forsenda
góðrar menntastefnu, og fjöldi há-
skóla í hópi 100 bestu háskóla heims
er ríkisrekinn.
Spurningin um skólagjöld á að
vera raunveruleg umræða, bæði í
fjölmiðlum og inni á Alþingi. Ákvörð-
un um upptöku slíkra gjalda á ekki
að vera í höndum skólanna sjálfra
því hér er um að ræða stóra spurn-
ingu sem varðar samfélagsgerðina í
heild: Ætla Íslendingar að hafa
menntun gjaldfrjálsa og aðgengilega
öllum áfram, eða á að víkja frá þessu
gamalgróna grunngildi? Þessari
spurningu verður þjóðfélagið að
svara, því við ríkjandi aðstæður er
háskólum þröngvað til þess að inn-
heimta skólagjöld vegna bágra fram-
laga ríkisins.
Hér ber einnig að nefna að meðan
einkareknir háskólar fá sama fram-
lag og ríkisreknu skólarnir eru há-
skólarnir í landinu að keppa á skökk-
um samkeppnisgrundvelli. Það
getur ekki talist eðlilegt. Einkarekn-
ir háskólar kosta ríkið raunar enn
meira en hinir því LÍN niðurgreiðir
lán nemenda fyrir skólagjöldum.
Í kjölfar þessara frétta og um-
mæla menntamálaráðherra spyr
Stúdentaráð:
1. Er það rétt skilið að með orð-
unum „vilji okkar er að auka fjár-
framlög til háskólanna“ sé fram
komið löngu tímabært loforð
menntamálaráðuneytisins um að rík-
ið verji meiri peningum til Háskóla
Íslands?
2. Hvað á menntamálaráðherra
við með því að „mögulega“ standi til
að taka upp skólagjöld hér á landi?
Skólagjöld hafa þegar verið innleidd
– fjöldi svonefndra einkarekinna há-
skóla innheimtir nú þegar slík gjöld!
Hvers vegna fór ekki fram upplýst
umræða um kosti og galla skóla-
gjalda hér á landi áður en þau voru
tekin upp?
3. Stendur til að leiðrétta hlut Há-
skóla Íslands sem hefur ekki heimild
til að taka upp skólagjöld, t.d. með
auknum framlögum á kostnað fram-
laga til einkareknu skólanna?
4. Stendur til að taka upp skóla-
gjöld í grunn- og/eða framhaldsnámi
við Háskóla Íslands?
Þegar styttist í kosningar er sjálf-
sagt að kjósendur fái að þekkja af-
stöðu menntamálaráðherra.
Við óskum eftir skjótum og grein-
argóðum svörum.
Með kveðju,
Stúdentaráð Háskóla Íslands.“
Stúdentaráð Háskóla Íslands
Opið bréf til mennta-
málaráðherra
 SKÚLI Guðmundsson varði dokt-
orsritgerð sína, „Studies of Lightcone
Worldsheet Dynamics in Pert-
urbation Theory and with Monte
Carlo Simulations“, 12. október sl. frá
eðlisfræðideild University of Florida.
Andmælendur voru prófessorarnir
Charles B. Thorn, Pierre Ramond,
Richard P. Wood-
ard úr kennilegri
háorkueðlisfræði,
Gena Mits-
elmakher úr til-
raunaöreinda-
fræði og
Alexander N.
Dranishnikov og
dr. Sergei Shab-
anov úr stærð-
fræði. Prófessor Charles B. Thorn
var leiðbeinandi Skúla í doktorsnám-
inu og rannsóknum því tengdu við
University of Florida.
Doktorsritgerðin fjallar um lausn-
araðferðir fyrir sérstaka gerð heims-
flatarfræði (e. world-sheet theory).
Venjulega eru strengjafræðilíkön
sett fram sem heimsflatarkenningar
en Skúli hefur unnið með leiðbein-
anda sínum að því að setja hefð-
bundnar skammtasviðsfræðikenn-
ingar (e. quantum field theories) fram
í þessu tungumáli. Þetta gerir fræði-
mönnum kleift að nota aðferðir
strengjafræðinnar á þessar sviðs-
fræðikenningar. Ritgerðin inniheldur
tvenn ólík efnistök. Þessar heimsflat-
arkenningar eru skoðaðar í hefð-
bundnum hnikunarreikningi (e. pert-
urbation theory) og Monte Carlo-
reikniriti beitt með hjálp öflugs tölvu-
búnaðar til að kanna lausnir kenning-
arinnar.
Fyrra efni ritgerðarinnar, beitingu
hefðbundins hnikunarreiknings, hef-
ur verið fjallað um í grein sem Skúli
og leiðbeinandi hans birtu árið 2002
(Phys. Rev. D66:076001, 2002). Einn-
ig birti Skúli ásamt samstarfs-
mönnum árið 2003 grein í tímaritinu
Nuclear Physics B sem fjallar um
umritun ofursamhverfra kvarða-
kenninga (e. super-symmetric gauge
theories) yfir í heimsflatarfræði
(Nucl. Phys. B649:3–38, 2003), en það
er bakgrunnur efnisins í ritgerðinni.
Seinna efni ritgerðarinnar fjallar
um hvernig flatar Feynmanmyndir
sem koma upp í fylkjalíkönum (e.
matrix field theory) og kvarðakenn-
ingum (e. gauge theories) eru settar
fram í tungumáli strengjafræði þar
sem rúmvídd heimsflatarins svarar
til ljóskeilubreytunnar p+ en tíma-
víddin til x+. Með þessum hætti
koma rúmvíddir skammtasviðsfræði
fram sem svið á heimsfletinum sem
verður áfram tvívíður fyrir öll áhuga-
verð líkön. Í verkefninu er notast við
þessa staðreynd til að setja upp
Monte Carlo-hermun fyrir heimsflöt-
inn í strjálli (e. discrete) framsetn-
ingu. Þrátt fyrir að hugsanlega séu
mörg skammtasvið á heimsfletinum
þá hefur verið hönnuð og notuð al-
menn útgáfa af Metropolis-
reikniritinu á svipaðan hátt og gert er
með tvívíð Ising-líkön.
Rannsóknirnar hafa veitt nýja inn-
sýn í skammtasviðsfræði, sérstaklega
þar sem með þessari aðferð er hægt
að sjá áhrif Feynman-rita af mjög
hárri gráðu. Skoðuð voru líkön í
skammtasviðsfræði með háu gildi á
víxlverkunarstuðli. Þannig eru þessar
rannsóknir vonandi skref í áttina að
auknum skilningi á innilokun kvarka.
Doktorsritgerðina og aðrar birtar
greinar er að finna á slóðinni:
http://www.slac.stanford.edu/
spires/find/hep/www?AUT-
HOR=gudmundsson,s.
Skúli Guðmundsson fæddist í
Reykjavík árið 1975. Hann lauk stúd-
entsprófi frá MR 1995 og tveimur
BS-prófum, í eðlisfræði og stærð-
fræði, frá HÍ á haustönn 1998. Hann
hóf framhaldsnám við University of
Florida haustið 1999. Hann lauk
rannsóknum sínum 2004 og hóf störf
við áhættustýringu Landsbankans en
skrifaði doktorsritgerðina „in ab-
sentia“ og sneri aftur til Flórída til að
verja hana í október 2006. Hann vinn-
ur áfram við Landsbankann.
Skúli hlaut styrk Fulbright-stofn-
unar til náms í Bandaríkjunum. Hann
hlaut Thors Thors-styrk úr sjóði Am-
erísk-skandinavíska félagsins auk
rannsóknarverðlauna hjá Institute of
Fundamental Theory við University
of Florida. Hann hefur sótt viðbót-
arnám við Niels Bohr-stofnunina í
Kaupmannahöfn og við Princeton
Institute of Advanced Study í Prince-
ton.
Skúli er sonur Guðmundar Karls-
sonar og Sigrúnar Ólafsdóttur.
Hann á tvö börn, Ísar Adíel og Lísu
Gabríellu, og stjúpson, Daníel Andra
Pétursson.
Doktorsritgerð í eðlisfræði