Morgunblaðið - 06.11.2006, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. NÓVEMBER 2006 31
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík
Bréf til blaðsins | mbl.is
BÍLASTÆÐAVANDINN í miðbæ
Reykjavíkur er slíkur að íbúar krefj-
ast úrbóta. Vandann er hægt að
leysa með því að
flytja Mennta-
skólann í Reykja-
vík og Kvenna-
skólann úr
miðbænum, eða
byggja bíla-
stæðahús.
Fram-
kvæmdasvið
Reykjavík-
urborgar ætti
fremur að leggja
áherslu á byggingu bílastæðahúss í
Þingholtunum en að fela Bílastæða-
sjóði það miður skemmtilega verk-
efni að setja upp stöðumæla og selja
íbúum aðgang að bílastæðum fram-
an við heimili þeirra. Árgjald Bíla-
stæðasjóðs fyrir íbúakort sem gildir
fyrir einn bíl er 3.000 krónur en íbú-
ar geta mest fengið leyfi fyrir tveim-
ur bílum sem sannanlega tilheyra
fólki búsettu í hverfinu.
Helstu rök Bílastæðasjóðs fyrir
uppsetningu stöðumæla og sölu
íbúakorts eru þau að færri komi til
með að nota bílastæðin en áður og
þar af leiðandi verði fleiri laus bíla-
stæði fyrir íbúana.
En gjaldtaka á daginn leysir að-
eins helming vandans vegna þess að
það vantar einnig bílastæði í Þing-
holtunum á kvöldin og á nóttunni,
einkum um helgar. Og stefna borg-
aryfirvalda um þéttingu byggðar
gerir illt verra. Byggingarverktakar
ásælast byggingareiti og vilja
byggja háhýsi hvar sem mögulegt er
í þessu rótgróna hverfi í algerri mót-
sögn við byggingarsöguleg einkenni
þess, íbúafjölda og bílastæðaskort.
Ég mótmæli harðlega þessari
nýju skattheimtu borgarinnar sem
bílastæðagjald við heimili fólks
óneitanlega er og skora á borgaryf-
irvöld að byggja niðurgrafið bíla-
stæðahús í Þingholtunum þar sem
íbúum verður frjálst að leggja bif-
reiðum sínum gjaldfrítt en að öðrum
kosti flytja MR og Kvennaskólann
úr miðbænum.
STEFÁN HELGI VALSSON,
Grundarstíg 6, Reykjavík
Flytjum MR og Kvenna-
skólann úr miðbænum
Frá Stefáni Helga Valssyni:
Stefán Valur
Valsson
MÓTMÆLIN gegn virkj-
unarframkvæmdum við Kárahnjúka
halda enn áfram. Mér finnst að það
séu raunverulega mótmæli gegn
betri lífskjörum okkar. Hvar værum
við stödd ef við hefðum ekki virkjað
t.d. Sogið og Þjórsá? Rökstuðningur
mótmælenda er að við þurfum ekki
á virkjunum að halda og getum gert
annað. Hver bannar mönnum að
gera eitthvað annað?
Ég las Draumalandið eftir Andra
Snæ og ég fellst á að bókin er vel
skrifuð á hófsaman hátt, en mér
finnst ummæli leigubílstjórans í
upphafi bókarinnar nokkuð góð en
hann segir: „Þið skáldin eruð ekki í
neinum tengslum við raunveruleik-
ann.“ Samanburður við athafnir
Egypta við byggingu pýramídanna í
Egyptalandi fyrir 4.500 árum og
virkjanir við Kárahnjúka í dag virk-
aði ekki sannfærandi á mig.
Ég er sannfærður um að Jakob
Björnsson fer með rétt mál þegar
hann segir: „Sannleikurinn er sá að
nýting þeirrar vatnsorku sem borg-
ar sig að nýta á Íslandi leggur að-
eins hald á lítinn hluta öræfa og
óbyggða landsins.“ Er þá tekið tillit
til náttúrperla sem allir eru sam-
mála um að varðveita.
Vinstri grænir hafa gert málið
pólitískt og nota það sér til fram-
dráttar. „Fjallræða“ Steingríms for-
manns er góður vitnisburður um
hvað vel greindir þingmenn geta
flutt heimskulegar ræður og það í
sínu eigin kjördæmi. Á tímabili var
umdeild frétt varla sögð í rík-
isútvarpinu án þess að leita álits
Steingríms á undan öðrum.
Við höfum oft hlegið að góðum
brandara frá Ómari og sá síðasti er
líklega bestur: „Ég er hættur að
vera hlutlaus.“ Hefði fréttastofan
ekki átt að boða svipaða yfirlýs-
ingu?
Vinkona mín Marta Eiríksdóttir
skrifar fallega grein um málið í
Morgunblaðið í ágúst. Hún grætur
yfir landinu. En ég segi við hana:
Gráttu ekki, fagnaðu heldur þessari
stórkoslegu framkvæmd sem gerir
okkur og unga fólkinu lífið léttara í
allri framtið. Óspillt náttúra er varla
til í okkar landi. Í þúsund ár höfum
við lifað hér og notfært okkur nátt-
úruna og breytt henni á marga
vegu. Það sama gera allar þjóðir í
kring um okkur. Þær nýta sér auð-
æfi landsins.
Við erum ekki að spilla landinu.
Þú missir fallegt landslag, sanda,
holt og móa, og færð í staðinn fal-
legt heiðarvatn sem nýtist þér og
þinni þjóð um ókomna framtíð. Það
er ástæða til að óska Austfirðingum
sérstaklega til hamingju með virkj-
unina við Kárahnjúka.
GUNNAR SVEINSSON,
fyrrverandi kaupfélagsstjóri.
Mótmæli gegn
betri lífskjörum
Frá Gunnari Sveinssyni:
Í GÆR birtust í leiðara Morg-
unblaðsins hugleið-
ingar um frétt sem
fram kom í fjöl-
miðlum á föstudaginn
síðastliðinn, þar sem
ályktað var út frá
grein í vísindaritinu
Science, að við blasti
algjört hrun allra
fiskistofna í heim-
inum innan 50 ára. Í
forystugreininni er
lagt út af stuttu við-
tali blaðsins við und-
irritaðan og látið að
því liggja að sú stað-
reynd gleymist að ástand þorsk-
stofnsins á Íslandsmiðum sé ekki
viðunandi. Skýtur það nokkuð
skökku við ef haft er í huga hver
skilaboð Hafrannsóknastofnunar-
innar hafa verið mörg undanfarin
ár, í árlegum skýrslum um ástand
fiskistofna og í fjölmiðlum.
Ábyrgð vísinda- og fræðimanna
í samfélaginu er mikil. Í fyrsta
lagi eru verkefni þeirra að leita
sannleikans, varpa ljósi á eðli
hlutanna með þeim aðferðum sem
viðurkenndar eru í fræðunum.
Hins vegar hvílir sú skylda á þeim
að koma niðurstöðum rannsókna á
framfæri við notendur þekking-
arinnar, m.a. við almenning og
stjórnvöld. Það er ekki síður
vandasamt verk og varðar oft
hagsmuni samfélagsins og velferð
að það sé vel gert. Þó það kunni
að henta málstaðnum, fiskvernd-
inni, að hræða með fréttum af því
tagi sem fram komu í kjölfar um-
ræddrar greinar í Science, þá væri
það ekki í anda skyldu okkar fag-
fólks um að veita hlutlausa, öfga-
lausa sýn á viðfangsefnið.
Kjarni málsins er sá að þó erfitt
sé að spá langt fram í tímann, gef-
ur umrædd grein í
Science engan veginn
tilefni til að gefa al-
menningi þá sýn á
fiskveiðarnar í heim-
inum, hvað þá á Ís-
landsmiðum, að
ástæða sé til ætla að
þær muni líða undir
lok eftir hálfa öld.
Höfundar hennar
gerðu athugun á af-
mörkuðum þáttum
málsins og komust að
þeirri niðurstöðu, að
ofveiði og mengun
hefðu leitt til þess að gengið hefði
verið á fjölbreytileika lífríkis sjáv-
ar undanfarna áratugi. Þetta væri
ástæða þess að margir fiskistofnar
hefðu nánast hrunið. Bent var
jafnframt á að hægt væri að snúa
við þróuninni með bættri fisk-
veiðistjórnun, takmörkun veiða,
víðtækum svæðafriðunum og öfl-
ugari mengunarvörnum.
Í viðtali við blaðamann Morg-
unblaðsins, gat ég þess að vita-
skuld væri ástæða til að líta til
svona rannsóknar og draga af
henni lærdóm, en gæta þyrfti m.a.
að forsendum hennar. Enginn vafi
er á að margt hefur vel tekist
varðandi nýtingu fiskistofnanna
við Ísland á liðnum áratugum, sem
m.a. má rekja til þess að hér eru
stundaðar fiskirannsóknir og
vegna þess að skilningur er í sam-
félaginu á að veiðistjórnun miðist
við sjálfbærar veiðar. Það er hins
vegar rétt hjá leiðarahöfundi
Morgunblaðsins að spyrja má sig
þess hvort sá skilningur end-
urspeglist nægilega vel í verki,
þar sem ljóst er að með markviss-
ari aðgerðum stjórnvalda hefði
mátt ná betri árangri og fyr-
irbyggja þá lægð sem þorskstofn-
inn er nú í.
Það er trú mín að með öflugum
rannsóknum og miðlun upplýsinga
í þekkingarsamfélagi framtíð-
arinnar, þar sem stjórnvöld fylgi
ráðleggingum færustu sérfræð-
inga, þá auðnist okkur að færa
hlutina til betri vegar þannig að
heimsendaspá af þessu tagi eigi
alls ekki við rök að styðjast. Þar
reynir m.a. áfram á stuðning
Morgunblaðsins að halda úti upp-
lýstri umræðu um þessi mikilvægu
málefni. Undirritaður fagnar því
að blaðið gefi rúm fyrir þetta efni
í leiðara sínum og telur stuðning
þess til þess fallinn að auka skiln-
ing stjórnmálamanna, aðila í at-
vinnugreininni og almennings um
nauðsyn þess að efla rannsókn-
irnar og fara að tillögum um að-
gerðir sem tryggi skynsamlega
nýtingu og vernd fiskistofnanna,
ekki síst þorskstofnsins.
Umræðan um hrun
fiskistofna, fiskvernd
og miðlun upplýsinga
Jóhann Sigurjónsson svarar
leiðara Morgunblaðsins » ...gefur umræddgrein í Science eng-
an veginn tilefni til að
gefa almenningi þá sýn
á fiskveiðarnar í heim-
inum, hvað þá á Íslands-
miðum, að ástæða sé til
ætla að þær muni líða
undir lok eftir hálfa öld.
Jóhann Sigurjónsson
Höfundur er forstjóri
Hafrannsóknastofnunar.
ÞAÐ ER athyglisvert að hlusta á
framsóknarmenn allra flokka full-
yrða að nú eigi eina ferðina enn að
rústa landbúnaðinn. Það er nefni-
lega staðreynd að það er ekki hægt
vegna þess að hann er í rúst. Land-
búnaðar- og byggðastefna genginna
ríkisstjórna hefur fyrir löngu rústað
landbúnað sem atvinnuveg með
framtíð og umhverfi
hans, áratuga starf
landbúnaðarráðuneyt-
isins og Byggðastofn-
unar að svokölluðum
byggðamálum hefur
ekki orðið til neins
annars en að fækka í
sveitum og festa fá-
tækt í sessi. Það er
nöturlegt en satt að
það er ekki hægt að
benda á eina einustu
byggðaáætlun á veg-
um Byggðastofnunar
sem hefur náð settum
markmiðum, nema
auðvitað væri ef tilgangurinn var að
rústa allt saman og leggja byggð-
irnar í eyði eða undir tóm-
stundabúskap frístundaframsókn-
armanna. Sú staðreynd að
skattgreiðendur borga um það bil
65% beinna tekna íslenskra bænda
segir ekkert um íslenska bændur
en er óumdeilanleg fratyfirlýsing á
landbúnaðarstefnuna og þá sem
styðja hana. Landbúnaður kann að
vera elsta atvinnugreinin í landinu
en hvaðan honum kemur einhver
erfðaréttur og opið veiðileyfi á
sparifé allra landsmanna er erfitt
að sjá. Það má einu gilda hvort rík-
issjóður borgar sex, tólf eða sextán
milljarða á ári með landbúnaðinum,
ein króna í misheppnaðan atvinnu-
rekstur er einni krónu of mikið. Það
eina sem getur bjargað landbúnaði
sem atvinnugrein á Íslandi er að
stjórnmálamenn hætti afskiptum af
honum. Landbúnaðarstefna ís-
lenskra stjórnvalda á sér rætur í
miðöldum, stefnan hefur falið í sér
það sjálfseyðandi markmið að halda
öllum bújörðum í byggð, innan Evr-
ópusambandsins var
það orðað sem ljós í
hverjum glugga. Á
miðöldum voru bú-
jarðir á Íslandi í kring-
um 4.000, sá fjöldi
hélst óbreyttur út all-
an þann tíma sem ís-
lenskt samfélag var
fyrst og fremst sjálfs-
þurftarsamfélag. Smá-
ar einingar hentuðu
vel til þeirrar fram-
leiðslu sem stunduð
var, ullarvinnslu og
fiskverkunar til út-
flutnings þegar fóður-
öflun fyrir fénað og fólk sleppti.
Markaðsvæðingin svokallaða krefst
annarra framleiðsluhátta. Í land-
búnaði verður hagkvæmni ann-
aðhvort náð með stærri búum eða
minni fjárfestingu. Ef 3.000 bændur
eiga að brauðfæða þjóðina verða
þeir að selja vélarnar og taka allt
aftur á bakið og sennilega að end-
urvekja vistarbandið, þrjú þúsund
bújarðir geta hvorki staðið undir
nauðsynlegri hagræðingu né fjár-
festingu. Gallinn við landbún-
aðarframtíð framsóknarmanna er
sá að hún gerir ekki ráð fyrir mark-
aði eða neytendum. Bújarðir sem
urðu til á landnámsöld eru engan
veginn nægilega stórar til að bera
nútímabúskap, þær henta ágætlega
fyrir sumarbústaða- eða frí-
stundamarkaðinn. En sem alvöru
matvælaverksmiðjur eiga þær enga
framtíð. Ég held að jákvæðir menn
hafi reiknað út að 1.500 bændur á
jafnmörgum bújörðum og að sama
skapi stærri gætu séð Íslendingum
fyrir matvælum á vel samkeppn-
ishæfu verði. Það verður að gefa
bændum færi á að stækka jarðirnar
og búa til rekstrargrundvöllinn
góða. Það er þess vegna óhjá-
kvæmilegt að gera greinarmun á
landnýtingu, á sama hátt og gert er
hvað varðar atvinnuhúsnæði og lóð-
ir undir það. Slíkt er háð öðrum
skilyrðum en íbúðarhúsnæði. Brýnt
er að gera greinarmun á frí-
stundabúskap og landbúnaðarfram-
leiðslu. Þeir snillingar sem hafa
komið íslenskum landbúnaði í ein-
hverja verstu skulda- og fátækt-
arsúpu sem um getur ættu að láta
bændum sjálfum eftir súpugerðina.
Í rauninni verður ekki betur séð en
að sú staðfasta trú að utanrík-
ismálum sé best borgið hjá sjálf-
stæðismönnum og landbúnaðinum
hjá framsóknarmönnum hafi verið
hrapallegur misskilningur.
Landbúnaðurinn lagður í rúst
Kristófer Már Kristinsson
skrifar um landbúnað » Gallinn við landbún-aðarframtíð fram-
sóknarmanna er sá
að hún gerir ekki
ráð fyrir markaði
eða neytendum.
Kristófer Már
Kristinsson
Höfundur er háskólanemi.
Vöggusæn
gur
vöggusett
PÓSTSENDUM
Skólavörðustíg 21 ● sími 551 4050 ● Reykjavík
Fáðu úrslitin
send í símann þinn