Morgunblaðið - 07.11.2006, Qupperneq 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 7. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
AKUREYRI
SJALLINN á Akureyri er líklega einn þekkt-
asti skemmtistaður landsins, en ef hugmyndir
verktaka í bænum ganga eftir gæti farið svo að
húsið yrði rifið og nýtt byggt á lóðinni. Rétt er
þó að geta þess að alls er óvíst hvort af því
verður.
Samkvæmt nýlega samþykktu aðalskipulagi
Akureyrar er fyrirhuguð uppbygging í fimm
reitum í miðbænum og eru hugmyndir verktaka
nú til skoðunar í bæjarkerfinu. Sjallareitur, svo-
kallaður, er einn þessara fimm, en hann afmark-
ast af Gránufélagsgötu, Glerárgötu, Strandgötu
og Geislagötu.
Ljóst er að þar verða rifin nokkuð mörg hús
en á svæðinu er gert ráð fyrir íbúðabyggð, auk
verslunar og þjónustu. Sjallahúsið er ekki á lista
yfir hús, sem hugsanlega verða rifin, en SS-
byggir, verktakinn sem sýndi reitnum áhuga,
þegar auglýst var eftir því í sumar, hefur skv.
heimildum Morgunblaðsins fengið leyfi eigenda
hússins til þess að láta teikna nýja byggingu á
lóðinni, sem hluta af heildarmynd Sjallareitsins.
Verður Sjallahúsið rifið?
Verktaki fékk leyfi eig-
enda hússins til þess að
teikna nýtt hús á lóðinni
MIKILL reykur gaus upp í íbúð í fjöl-
býlishúsi í Síðuhverfi síðdegis í gær.
Reykkafarar leituðu að fólki en íbúðin
var mannlaus. Húsráðendur voru
reyndar ekki langt undan; þeir höfðu
brugðið sér í heimsókn á hæðina fyrir
ofan en urðu þessa áskynja þegar
reykskynjari lét í sér heyra. Engum
varð meint af, en mjög þykkur reykur
var í íbúðinni þegar reykkafarar
komu inn og talsverðar skemmdir
urðu á innréttingu í eldhúsi af völdum
elds og nokkrar skemmdir urðu af
völdum reyks og sóts.
Morgunblaðið/Skapti
Reykur Slökkviliðsmenn að störf-
um fyrir utan húsið síðdegis í gær.
Þykkur
reykur
fyllti íbúð
Reykskynjari gerði
íbúunum viðvart
Náttúrulækningafélag Akureyrar tók um helgina í notkun nýtt félags-
heimili í fögru umhverfi norðan Kjarnalundar. Ásdís Árnadóttir formaður
segir að það verði notað til námskeiðahalda og málþinga og „alls kyns upp-
fræðslu í sambandi við holla lifnaðarhætti“. Húsið sem er 170 fm verður
einnig leigt út til funda og veisluhalda. Það var Stefán Jóhannesson, smið-
ur og varaformaður félagsins, sem sá um byggingu hússins.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Glæsilegt hús NLFA
HELGI Vilberg, skólastjóri Mynd-
listarskólans á Akureyri og ritstjóri
vefrits fulltrúaráðs sjálfstæðisfélag-
anna í bænum, segir í pistli á síðunni
nýverið að það sé synd og skömm að
listaverk sem prýddi vesturgafl
gamla íþróttahússins við Laugar-
götu skuli hafa verið eyðilegt.
„Margir Akureyringar hafa veitt
því athygli að veggmálverkið á
íþróttahúsinu við Laugargötu hefur
verið afmáð. Þegar húsið var málað í
haust þarfnaðist múrklæðningin lag-
færingar og án umræðu var sú
ákvörðun tekin að mála yfir lista-
verkið,“ skrifar Helgi.
Síðan segir hann: „Það var
íþróttaráð Akureyrar sem átti frum-
kvæði að því að efnt var til sam-
keppni meðal nemenda í framhalds-
flokki í málun við Myndlistaskólann
á Akureyri í byrjun árs 1979. Tillög-
urnar voru kynntar á vorsýningu
skólans þar sem sýningargestum
gafst kostur á að greiða atkvæði um
tillögurnar. Flest atkvæði hlaut til-
laga Kolbrúnar Ólafsdóttur og veitti
íþróttaráð verðlaun og viðurkenn-
ingu þeim sem best þóttu standa
sig.“ Helgi segir að vandað hafi verið
til verksins og verkfræðingar Efna-
verksmiðjunnar Sjafnar blandað
sérstaka málningu og veitt tækni-
lega ráðgjöf. Meðal þeirra sem þátt
tóku í að mála listaverkið voru, auk
Kolbrúnar, Birta Einarsdóttir, Guð-
rún Leonardsdóttir, Jónas Viðar
Sveinsson, Ruth Hansen, Sigurður
Randversson, Soffía Árnadóttir og
Þorvaldur Þorsteinsson.
„Það er synd og skömm að þetta
líflega listaverk sem prýtt hefur gafl
íþróttahússins við Laugargötu í 27
ár skuli hafa verið eyðilagt. Það er
afleitur vitnisburður um skeytingar-
leysi og valdhroka bæjaryfirvalda að
brjóta gegn höfundalögum með
þessum hætti. Slíkt má ekki henda
aftur,“ segir Helgi Vilberg.
Skömm að lista-
verk var eyðilagt
Í HNOTSKURN
»Nemendur í framhaldsflokkií málun við Myndlistaskólann
á Akureyri máluðu myndina í
vegg íþróttahússins 1979.
»Sú ákvörðun var tekin án umræðu að mála yfir lista-
verkið, að sögn Helga Vilberg.
Myndin Unnið að listaverkinu 1979.
Egilsstaðir | „Við Austfirðingar eig-
um ýmislegt sameiginlegt með
frændum okkar í Norður-Noregi,“
segir Arndís Þorvaldsdóttir á Egils-
stöðum, sem fyrir skömmu vitjaði
ásamt sendinefnd menningar- og
ferðaþjónustuaðila á Austurlandi
Vesturáls í Norður-Noregi. Samstarf
hefur verið á milli Austfirðinga og
Vesturálsbúa í menningar- og ferða-
málum um hríð.
Segist Arndísi svo frá: „Í bænum
Lødingen á Hinney er símaminjasafn
líkt og á Seyðisfirði, en ritsíma-
strengur kom á land í Lødingen árið
1875. Fyrir stuttu hafði þá verið opn-
uð verslun og pósthús í þessu litla fá-
menna þorpi sem lá vel við sam-
göngum á sjó með góða höfn frá
náttúrunnar hendi svo skip og bátar
leituðu þar vars í vondum veðrum.
Símstöð á hjara veraldar
Ekki voru menn á eitt sáttir um
staðsetningu stöðvarinnar í upphafi,
þótti staðurinn eyðilegur og ekki lík-
legur til að freista ungra símritara til
búsetu. Þær spár gengu ekki eftir,
Lødingen óx fljótlega fiskur um
hrygg, varð ritsímastöðin ein sú
stærsta í Noregi, þar sem tekið var á
móti skeytum og þau send í þrjár
höfuðáttir, í norður, suður og vestur
til Lofoten. Mikill uppgangur var þá
á þessu svæði vegna góðrar síldveiði
og var eitt af hlutverkum stöðv-
arinnar að senda út veðurfréttir sem
síðan voru prentaðar og festar upp á
veggi símstöðvanna svo að sjómenn
og íbúar viðkomandi þorpa gætu
fylgst með hvers mátti vænta af
veðrinu.
Þegar flest var störfuðu 17 símrit-
arar á ritsímastöðinni í Lødingen og
voru starfsmenn í allt á fjórða tuginn.
Frá Lødingen voru lagðar símalín-
ur norður um Noreg til Finnmerkur.
Það hefur tekið tímann sinn því sag-
an segir að flokkar norskra síma-
manna sem lögðu línuna frá Seyð-
isfirði til Reykjavíkur sumarið 1906,
30 árum eftir að ritsímastrengur
kom til Lødingen, hafi verið vanir
erfiðum aðstæðum eftir að hafa unn-
ið við símalagningu í Finnmörku.
Allir sem komið hafa til Noregs,
eða ferðast þangað í huganum með
hjálp landakorts, hafa sjálfsagt veitt
hinni löngu strandlengju landsins
eftirtekt með sínum þröngu fjörðum,
víkum og vogum, eyjum og skerjum.
Saga símans og hafnsögumanna
Safnið í Lødingen segir ekki bara
sögu símans, þar er líka safn um sögu
hafnsögumanna sem höfðu það starf
að koma skipum sem voru í áætl-
unarferðum meðfram ströndinni, eða
áttu önnur erindi á hafnir í Norður-
Noregi, áfallalaust á áfangastað.
Sagt er að þrátt fyrir þá miklu
ábyrgð að lóðsa skip á hættulegum
siglingaleiðum meðfram ströndum
Noregs hafi starfið oftast gengið frá
föður til sonar og dæmi séu um fjöl-
skyldur þar sem heimilisfeðurnir hafi
haft þetta starf á hendi í margar kyn-
slóðir. Starf lóðsins er enn í fullu gildi
og enn hafa hafnsögumenn bæki-
stöðvar sínar í Lødingen.“
Sömu línugengin við símalagnir á
Seyðisfirði 1906 og í Finnmörku
Ljósmynd/Arndís Þorvaldsdóttir
Símaminjar Þau Soffía Lárusdóttir og Ólafur Sigurðsson, sveitarstjórnarmenn af Austurlandi, skoða símasafn.
Í HNOTSKURN
»Austfirsk ferðaþjónusta ogmenningarráð hefur und-
anfarin misseri kynnt sér
verkefni og hugmyndir
norskra kollega sinna í Norð-
ur-Noregi, sem aftur hafa
skoðað málin hjá Austfirð-
ingum.
»Heimsótt var símaminja-safn í Vesturáli og kom í
ljós að norskir línumenn sem
lögðu ritsímastreng í Finn-
mörku við erfiðar aðstæður
lögðu einnig strenginn frá
Seyðisfirði til Reykjavíkur
1906.
AUSTURLAND
BÆJARSTJÓRN Akureyrar fund-
ar í dag, skv. dagskrá, en fundurinn
fer að þessu sinni fram í Hrísey.
Meðal þess sem er á dagskrá fund-
arins er að staðfesta samþykkt bæj-
arráðs um að ráða Karl Guðmunds-
son í nýtt embætti bæjarritara.
♦♦♦
Karl verður ráðinn
bæjarritari í Hrísey