Morgunblaðið - 24.11.2006, Síða 14

14 FÖSTUDAGUR 24. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
SÆVAR Gunnarsson, formaður Sjó-
mannasambands Íslands, telur að
Íslendingar eigi að vinna að upp-
byggingu markaða fyrir hvalaafurð-
ir og stefna að því að veiða nokkur
hundruð stórhvali á ári, auk hrefnu,
undir eftirliti sérfræðinga.
Þing Sjómannasambands Íslands,
það 25. í röðinni, hófst í Reykjavík í
gær með ávarpi Sævars Gunnars-
sonar, sjávarútvegsráðherra og
fleiri gesta. Á þinginu er fjallað um
atvinnu- og kjaramál, lögskráningu
sjómanna og öryggismál. Þinginu
lýkur í dag með afgreiðslu ályktana.
Á ræðu sinni fagnaði Sævar því að
Íslendingar hefðu hafið hvalveiðar í
atvinnuskyni að nýju og bar sérstakt
lof á Einar K. Guðfinnsson sjávarút-
vegsráðherra fyrir skynsemi og hug-
rekki í málinu. Tók Sævar fram að
þeir sem teldu það lausn frá hval-
veiðum að bjóða út hvalveiðikvótann
þannig að þeir sem best byðu gætu
ákveðið hvort hvalurinn yrði veiddur
eða ekki, væru ekki að hlusta á meg-
inrök þeirra sem teldu nauðsynlegt
að stunda hvalveiðar. „Okkur ber
skylda til að gera allt sem í okkar
valdi stendur til að stuðla, sem mest
við getum, að jafnvægi í náttúrunni.
Það sjá allir sem vilja, að það getur
ekki gengið til frambúðar að við
veiðum og veiðum allt kvikt í sjón-
um, nema sjávarspendýr. […] Við
þurfum á næstu árum að byggja upp
að nýju markaðinn fyrir hvalaafurð-
ir sem tapast hefur meðan ekkert
var veitt, allt þar til við erum farin
að veiða nokkuð hundruð stórhvali á
ári, auk hrefnu, að sjálfsögðu undir
eftirliti okkar hæfustu sérfræðinga.
Við skulum gæta að því að stórir
hvalastofnar sem eru langt frá því að
vera í útrýmingarhættu, eins og
hrefna og langreyður, eru ekki að-
eins í samkeppni um fæðuna við
helstu fiskistofna okkar, ekki síður
eru þeir að taka fæðu frá öðrum
hvalastofnum sem hugsanlega eru í
útrýmingarhættu,“ sagði Sævar og
lagði áherslu á mikilvægi þess að
nýta allar auðlindir hafsins með
sjálfbærum hætti.
Má ekki skerða lífeyri
Í umfjöllun um kjaramál kom
Sævar inn á umræðu um örorkubæt-
ur lífeyrissjóðanna sem hann sagði
að væri á afar lágu plani. Hann sagði
að ekki yrði við það búið að örorku-
greiðslur skertu sífellt meira eftir-
laun þeirra lífeyrissjóðsfélaga sem
oft af lágum launum hafi lagt fyrir
með greiðslum í lífeyrissjóð, til að
búa í haginn til efri áranna. „Það má
enginn skilja orð mín svo að öryrkj-
ar séu ofsaddir af sínu, þvert á móti
þá verður að búa þeim eins og öðrum
mannsæmandi viðurværi, og eiga
þeir peningar sem til þess þarf að
koma úr sameiginlegum sjóði okkar
allra,“ sagði Sævar.
Formaður Sjómannasambandsins
sagði frá óformlegum viðræðum sem
samtök sjómanna hefðu átt við
Landssambands smábátaeigenda
um gerð kjarasamnings fyrir sjó-
menn á bátum sem ekki falla undir
samninga við LÍÚ. „Efnislega tel ég
að viðræðurnar séu komnar það vel
á veg að ekki ætti að taka marga
mánuði að ljúka málinu sem er löngu
tímabært.“
Þá sagði Sævar óviðunandi að
ekki skuli vera skylt að lögskrá á þá
báta eins og önnur skip. Nauðsyn-
legt væri að setja sem allra fyrst lög
um að skylt verði að lögskrá á öll
skip og báta sem gerð eru út í at-
vinnuskyni.
Stefnum að veiðum
hundraða stórhvala
Morgunblaðið/ÞÖK
Samtal Sævar Gunnarsson leggur áherslu á mál sitt í samtali við Einar K.
Guðfinnsson og Guðmund Hallvarðsson við upphaf þingsins í gær.
Sjómenn ræða
atvinnu- og kjara-
mál og öryggismál
á þingi sínu
ÚR VERINU
FRAMLÖG sjávarútvegsráðuneyt-
isins til rannsókna hafa liðlega tvö-
faldast frá árinu 1999, reiknað á
verðlagi hvers árs. Kom það fram í
ávarpi Einars K. Guðfinnssonar
sjávarútvegsráðherra við setningu
þings Sjómannasambands Íslands.
Sjávarútvegsráðherra fjallaði
sérstaklega um mikilvægi rann-
sókna í ávarpi sínu. Sagði hann að
framlag ráðuneytisins til Hafrann-
sóknastofnunarinnar hefði hækkað
úr 816 milljónum árið 1999 í 1420
milljónir á yfirstandandi ári, eða
um rúm 74%, á meðan vísitala
neysluverðs hefði hækkað um 37%.
„Því er þó ekki að leyna að við þurf-
um að gera enn betur. Vitaskuld er
það ekki viðunandi að við séum í
þeirri stöðu að hafrannsóknaskipin
nýtist ekki betur til hafrannsókna
en þau gera. Þetta er einfaldlega
kostnaðarsöm útgerð, en þessi
starfsemi er þó ómetanleg.“
Síðar í ræðu sinni lagði Einar
áherslu á mikilvægi verkefna Haf-
rannsóknastofnunarinnar og um-
ræðna um fiskveiðiráðgjöf. „For-
senda árangurs er þekking og að
við stjórnmálamenn nýtum hana til
góðs. Okkur er það áhyggjuefni
hve illa hefur gengið að byggja upp
þorskstofninn. Þar er úr vöndu að
ráða. Þetta er verkefni sem við
verðum að sinna og getum ekki
skotið okkur undan. Það er því
ástæða til að hvetja til umræðu um
fiskveiðiráðgjöfina og ég held að
það sé mikilvæg forsenda þess að
komast að skynsamlegri nið-
urstöðu. Sú umræða þarf að fara
fram undir þeim formerkjum að
glæða almennan skilning á við-
fangsefninu. Vísindamenn innan og
utan Hafrannsóknastofnunarinnar,
hagsmunaaðilar í greininni og fleiri
eiga að leggja þar til málanna.“ Þá
rifjaði hann upp að hann hefði falið
Hagfræðistofnun Háskóla Íslands
að gera úttekt á þjóðhagslegum
áhrifum af breyttri aflareglu til að
efla forsendur umræðunnar.
Ráðherra greindi líka frá hækk-
unum framlaga til Rannsóknastofn-
unar fiskiðnaðarins og stofnun AVS
rannsóknasjóðsins. Þá vakti hann
athygli á nýjum möguleikum sem
vísindamönnum bjóðast á sam-
keppnissviði. Næstu þrjú árin verð-
ur 25 milljónum króna varið árlega
til að styrkja verkefni einstaklinga,
fyrirtækja, rannsókna- og há-
skólastofnana sem miða að því að
efla rannsóknar- og þróunarverk-
efni um lífríki sjávar. Auglýst var
eftir umsóknum um þessa styrki í
október og bárust 33 umsóknir sem
nú er unnið úr. „Ég vænti mikils af
þessari nýbreytni og geri ráð fyrir
að hún verði til að styrkja enn frek-
ar grundvöll þess öfluga rann-
sóknastarfs sem fram fer hér á
landi. Þarna er verið að feta nýja
slóð. Skrefið er að sönnu ekki stórt,
en það er þó mikilvægt. Við erum
að opna fleirum leið inn til hafrann-
sókna og teljum einfaldlega skyn-
samlegt að svo sé gert og að það
stuðli að auknum og bættum haf-
rannsóknum í landinu. Það er aðal-
atriðið,“ sagði Einar.
Framlög ráðuneytisins til rann-
sókna hafa tvöfaldast á sjö árum
Morgunblaðið/ÞÖK
Fulltrúar Konráð Alfreðsson, varaformaður Sjómannasambandsins,
gluggar í plögg ásamt félögum sínum úr Sjómannafélagi Eyjafjarðar.
ARNÓR Sighvatsson, aðalhagfræð-
ingur Seðlabanka Íslands, sagði í við-
tali við fréttaveitu Bloomberg í gær
að líkur væru á að herða þyrfti á pen-
ingalegu aðhaldi til að ná verðbólgu-
markmiði bankans innan ásættanlegs
tíma.
Gengi krónunnar hækkaði um
0,5% í gær eftir að hafa lækkað um
3% síðustu fjóra viðskiptadaga og
7,6% það sem af er nóvembermánuði.
Greining Kaupþings banka leiðir lík-
ur að því að styrkingu krónunnar í
gær megi rekja til ummæla Arnórs.
Lars Christensen, hagfræðingur
Danske Bank, segir í viðtali við
Bloomberg að enginn vafi sé á að
krónan hafi styrkst vegna ummæl-
anna.
Arnór sagði verðbólguhorfur til
skemmri tíma hafa versnað frá síð-
asta vaxtaákvörðunardegi þann 2.
nóvember sl. en þá hafi bankinn gefið
sterklega til kynna að frekari vaxta-
hækkana væri þörf. Hann sagði jafn-
framt að mögulegt væri að ná verð-
bólgumarkmiðinu með núverandi
stýrivaxtastigi en slík þróun myndi
taka lengri tíma en ella.
Hagfræðingar og bankaráð
Seðlabankans deila
Björn Rúnar Guðmundsson, hag-
fræðingur í greiningardeild Lands-
bankans, segir í viðtali við Bloomberg
að það sé engum vafa undirorpið að
síðasta ákvörðun Seðlabankans um
að hækka ekki vexti bankans hafi
verið málamiðlun milli hagfræðinga
og bankaráðs Seðlabankans. Segir
Björn að greiningadeildin veðji á að
bankaráðið muni aftur hafa yfirhönd-
ina í næsta mánuði, en í Vegvísi
Landsbankans í gær spáir deildin því
að stýrivextir verði áfram óbreyttir í
desember.
Þóra Helgadóttir, hagfræðingur
hjá Greiningu Kaupþings banka, seg-
ir sömuleiðis í viðtali við Bloomberg
að skoðanir hagfræðinga og banka-
ráðs Seðlabankans séu skiptar, en
samkvæmt stýrivaxtaspá Kaupþings
hafa stýrivextir náð hámarki.
Morgunblaðið/ÞÖK
Ber á milli Greiningardeildir telja skoðanir skiptar á milli bankaráðs og
hagfræðinga Seðlabankans um nauðsyn á frekari hækkun stýrivaxta.
Segir líkur á
auknu aðhaldi
Gengishækkun krónu rakin til ummæla
aðalhagfræðings Seðlabankans
Eftir Kristján Torfa Einarsson
kte@mbl.is
KAUPÞING banki hefur aukið hlut
sinn í norska tryggingafélaginu
Storebrand og á nú um 9% hlut að
því er kemur fram í frétt á vefnum
Näringsliv24. Greint er frá því að
Kaupþing banki hafi smám saman
aukið hlut sinn í félaginu og hafi átt
um 7,8% í byrjun október. Í Vegvísi
Landsbankans kemur fram að verð-
mæti hlutar Kaupþings banka í
Storebrand sé um 20 milljarðar ís-
lenskra króna og hafi aukist um hátt
í sex milljarða, bæði vegna kaupa á
bréfum en eins vegna hækkunar á
gengi bréfa Storebrand og hækkun-
ar norsku krónunnar gagnvart þeirri
íslensku. „Kaupþing hefur bent á að
eign félagsins í Storebrand sé hugs-
uð sem fjárfesting. Norræn fjár-
málafyrirtæki séu hagstætt verðlögð
í samanburði við önnur evrópsk fjár-
málafyrirtæki og afkoman sterk. Þá
sé líklegt að samrunaferli norrænna
fjármálafyrirtækja muni halda
áfram og líklegt sé að Storebrand
verði yfirtekið,“ segir í Vegvísi
Landsbankans.
Näringsliv24 ræðir við Hreiðar
Má Sigurðsson, forstjóra Kaupþings
banka, m.a. um nýlega hlutafjár-
aukningu. Hreiðar Már segir að ekki
hafi verið gert ráð fyrir kaupum á
öðrum fjármálastofnunum á yfir-
standandi ári en að hann vilji ekki
útiloka að til þess geti komið á því
næsta. Kaupþing banki vilji helst
vaxa á þeim svæðum þar sem hann
sé þegar með starfsemi, þ.e.a.s. á
Norðurlöndunum og á Bretlandi.
Kaupþing komið með
9% hlut í Storebrand
WYNDEHAM Press Group, breska
prentsmiðjufyrirtækið sem hefur ver-
ið í eigu Dagsbrúnar, og síðar 365, frá
því að það var keypt fyrr á árinu, hef-
ur gefið út endanlegar afkomutölur
fyrir fjárhagsárið sem lauk 31. mars
síðastliðinn.
Rekstrarhagnaður fyrirtækisins
dróst saman um þriðjung á árinu og
fór úr 9,5 milljónum punda (um 1,3
milljörðum íslenskra króna) í 5,9
milljónir punda þrátt fyrir 4% veltu-
aukningu, úr 141,3 milljónum punda í
146,9 milljónir. Fyrirtækið segir auk-
inn kostnað, einkum orkukostnað, og
lægra söluverð helstu ástæður
minnkandi hagnaðar. Samkeppnin á
markaðnum sé hörð og hefði það áhrif
á afkomu fyrirtækisins.
Hagnaður eftir skatta dróst mjög
saman á tímabilinu, eða úr 4,4 millj-
ónum punda í 18,2 milljóna punda tap,
en talsmaður fyrirtækisins segir
ástæðuna liggja að mestu leyti í
breyttum reikningsskilareglum, en
fyrirtækið hætti að nota breskar regl-
ur (svokallaðar GAAP-reglur) og tók
upp hinar alþjóðlegu IFRS-reglur.
Eins og fram hefur komið hefur
365 ákveðið að selja Wyndeham, en
það var keypt fyrir um sex mánuðum
fyrir rúmar 80 milljónir punda.
Versnandi afkoma
hjá Wyndeham