Morgunblaðið - 20.02.2007, Qupperneq 32

32 ÞRIÐJUDAGUR 20. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
SUNNUDAGINN 11. febrúar sl.
gerði ég mér ferð í Mosfellsbæ, nán-
ar tiltekið í Álafosskvosina, til að
kynna mér betur framkvæmdir við
tengiveg frá Álafosskvosinni að fyr-
irhuguðu íbúðarhverfi í
Helgafellslandi, sem
þar eru í fullum gangi.
Eftir að hafa horft á
framkvæmdarsvæðið í
dágóða stund frá ýms-
um hliðum get ég vel
skilið örvæntingu
þeirra sem vernda vilja
kvosina. Augljóslega
þolir svæðið engan
veginn þessa braut og
það sem meira er,
þetta svæði og áfram
upp með Varmánni er
eitt mest sjarmerandi
svæði á höfuðborgarsvæðinu. Gömlu
byggingarnar, áin, skógurinn og
kvosin – stemmningin sem maður
upplifir þarna er alveg rosalega
skemmtileg – maður fer á svolítið
tímaflakk. Og svo er Varmáin á nátt-
úruminjaskrá því hún er eitt fárra
varmavatna á landinu og hefur mikið
vísindalegt gildi. Á svæðinu eru því
virkilega fín tækifæri fyrir Mos-
fellsbæ að byggja upp eitthvað mjög
sérstakt, til dæmis í anda þess sem
hefur verið að vaxa þarna … en nei,
setjum tengibrautina þarna.
Formaður skipulags- og bygging-
arnefndar Mosfellsbæjar segir í
Morgunblaðinu hinn 12. febr. sl. að
núverandi lega tengibrautarinnar sé
besta leiðin. Allar leiðir inn í hverfið
hafi verið skoðaðar ítarlega af fag-
fólki og niðurstaðan sé að þetta er
besta lausnin … Ég er sammála! Þó
með þeim fyrirvara að ég gleymi
sögunni, náttúrunni, menning-
arminjunum, stemmningunni, griða-
staðnum, umferð-
argnýnum, sjónrænni
mengun, loftmengun,
árniðnum og hug-
myndum um að hlúa að
litlum framleiðendum
og listamönnum.
Að teknu tilliti til
þessara atriða … er ég
hinsvegar algjörlega
ósammála! Ég þykist
nokkuð viss um að fag-
fólkið sem vann þessa
vinnu gerði það vel en
hverjar voru forsend-
urnar? Kannski hag-
kvæmni, umferðartæknileg atriði,
stysta vegalengd milli A og B? Ekki
slæmt en alls ekki nóg. Hefði þekk-
ing annarra fagstétta breytt ein-
hverju varðandi niðurstöðu? Var til
dæmis kynnt fyrir skipulags- og
byggingarnefnd álit sálfræðinga
sem hafa skoðað áhrif umhverfis á
líðan fólks? Var blaðað í einhverjum
rannsóknaniðurstöðum um þetta
efni? Nóg er nú til af niðurstöðum, ef
áhugi er fyrir hendi. Hvers virði er
eitthvað sem kalla má „sérstök
stemmning“ – þokukennt hugtak,
ekki satt? Allir finna samt fyrir
henni. Núverandi Álafosskvosar-
stemmning hefur orðið til á löngum
tíma – núna skal henni fórnað fyrir
aðra stemmningu. Hvaða máli skipt-
ir það? Núverandi Álafosskvosar-
stemmning er óánægð með að missa
starfið og ákveður að senda bæj-
arstjórn Mosfellsbæjar reikning fyr-
ir sitt framlag. Hún tekur 2.000 kr. á
tímann og hefur unnið 24 tíma á dag,
alla daga ársins. Henni finnst sann-
gjarnt að miða upphaf sitt við það
þegar Björn Þorláksson hóf ullar-
vinnslu á svæðinu árið 1896 eða fyrir
111 árum. Reikningurinn hljóðar
upp á 1.944.720.000. Væru jarðgöng
ekki þá ódýrari kostur?
Ég hef ekki hugmynd um hvernig
á að leysa þetta mál, en að fórna
menningarminjum, stemmningu
sem á sér fáar hliðstæður á Íslandi,
fjölbreyttu listamannaumhverfi,
hljóðveri heimsþekktrar hljóm-
sveitar og fallegri náttúruperlu, fyr-
ir það að koma, að minnsta kosti,
1.000 bílum til og frá Helgafellslandi
á degi hverjum ber vott um afar
skammsýnt hugarfar, svo ekki sé
meira sagt.
Skiptir stemmning
einhverju máli?
Páll Jakob Líndal fjallar um
samgöngumál í Mosfellsbæ »Hverju er fórnaðmeð fyrirhugaðri
tengibraut milli Álafoss-
kvosar og Helgafells-
lands? Fjölmörgu, með-
al annars stemmningu!
Páll Jakob Líndal
Höfundur er líffræðingur
og BA í sálfræði.
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
STÓR orð hafa fallið í blaðagrein-
um um spildu eina við Miðskóga á
Álftanesi. Hún er við Vestri-
Skógtjörn sem er fágæt nátt-
úruperla og fuglalíf fjölbreytt.
Lóðum við þessa litlu sjávartjörn
var úthlutað fyrir áratugum.
Mennirnir nota reglustiku en nátt-
úran ekki! Þarna er tjörnin vog-
skorin og vonlaust að reisa hús án
þess að fylla upp í tjörnina að
hluta. Vilja menn það?
Ég stikaði þessa spildu að
gamni mínu og fæ ómögulega séð
að hún sé 1.470 fermetrar að
stærð eins og ég sá í einni blaða-
greininni. Hvenær var það mælt?
Þarna er flóð og fjara. Hafa sjáv-
arföll ekki áhrif á mörgum áratug-
um?
Mér blöskra blaðaskrifin og
fékk því sérfræðing með mér nið-
ur í fjöru. Hann var mér sammála
og benti mér á að ef leyfð væri
uppfylling á þessum viðkvæma
stað hefði það fordæmisgildi!
Ég er nýflutt í Miðskóga og
skipti mér ekki af kryt manna.
Hann vekur furðu mína. Þó vil ég
koma sjónarmiði mínu á framfæri í
eitt skipti fyrir öll. Náttúran á sér
of fáa talsmenn.
Vonandi gera menn sig ekki oft-
ar að athlægi með fáránlegum
staðhæfingum og ákúrum í frétta-
blöðum allra landsmanna. Ég fráb-
ið mér að þurfa að lesa fleiri slíkar
greinar. Skítkast dæmir sig sjálft.
Hvað varðar alla Íslendinga um
smáspildu á Álftanesi? Íbúar við
Skógtjörn hljóta að geta notið
þessa dýrlega umhverfis í sátt og
samlyndi.
Náttúran hér er gersemi sem
má ekki raska.
ÁSTHILDUR SVEINSDÓTTIR
Miðskógum 4, Álftanesi.
Sjávarlóð á Álftanesi
Frá Ásthildi Sveinsdóttur:
ÞAÐ er afar eðlilegt að fólk hafi mis-
munandi skoðanir um hvort eða hvar
skuli rísa álver. Það er líka afar eðli-
legt að fólk hafi mismunandi skoð-
anir um hvort eða hvar skuli virkja.
Ljóst er að það munu ekki rísa mörg
álver til viðbótar hér á landi og því
er mikilvægt að vanda valið eins og
kostur er. Undirritaður er einn
þeirra sem telja það skyldu okkar að
nýta þá orku sem við höfum. Þá tel
ég mig vera jafnmikinn unnanda ís-
lenskrar náttúru og þá sem eru
ósammála mér hvað varðar virkjanir
og álver.
Álver á Húsavík er góður kostur
af ýmsum ástæðum. Orka í formi
jarðvarma er til staðar, tiltölulega
stutt að flytja hana til Húsavíkur og
síðast en ekki síst yrði þetta gríð-
arleg lyftistöng fyrir atvinnulíf á
Norðurlandi. Menn mega nefnilega
ekki gleyma því að hluti þess sem
kallast lífsgæði er að hafa trausta at-
vinnu og blómlegt mannlíf. Atvinnu-
ástand á Norðurlandi hefur verið
frekar veikburða í nokkurn tíma og
nokkuð ljóst að það mun ekki bragg-
ast nema eitthvað nýtt komi til.
Sjávarútvegur og landbúnaður eru
greinar sem ekki munu bæta við sig
mannskap á komandi árum og því er
álver við Húsavík kjörið tækifæri til
styrkingar í atvinnumálum á Norð-
urlandi. Ef menn horfa raunsætt á
málið má segja að það sé lífs-
nauðsynlegt fyrir svæðið að þetta
verkefni komist á koppinn. Menn
eru búnir að vera það lengi í bullandi
vörn að nú er tími til kominn að fara
framar á völlinn og hefja sókn-
araðgerðir.
Allir sem vilja sjá kraftinn sem er
á Austurlandi í kjölfar þeirrar upp-
byggingar sem þar á sér stað. Fólk
sem var orðið nánast eignalaust í
óseljanlegu húsnæði á Reyðarfirði
hefur nú fengið sínar eignir aftur og
er það vel.
Því vil ég hvetja þá sem eru að
vinna að þessu máli og bæta við
einni tönn. Álver á Húsavík er okkar
besti kostur til að bæta búsetuskil-
yrði á Norðurlandi og það tækifæri
eigum við að nýta.
ANTON BENJAMÍNSSON,
Rimasíðu 5, Akureyri.
Álver á Húsavík
Frá Antoni Benjamínssyni:
EFST á baksíðu Morgunblaðsins 12.
febrúar var fjögurra dálka fyrirsögn
yfir frásögn af „fundi“ í Árnesi. Fyr-
irsögnin var „Virkjunaráformum í
Þjórsá harðlega mótmælt“. „Fund-
inn“ sóttu að sögn blaðsins um 400
manns. Hafi þessi frásögn blaðsins
átt að vera frétt þá vil ég gjarnan
koma á framfæri þeirri ábendingu að
í hana vantaði veigamiklar upplýs-
ingar um að þarna var frekar um að
ræða samkomu að hætti trúfélaga en
fund í lýðræðisríki.
Í hádegisfréttum ríkisútvarpsins
12. febrúar var frá því sagt að Lands-
virkjun óskaði eft-
ir að mega upp-
lýsa fundarmenn
um hvernig hún
hygðist standa að
verki. Því var al-
farið hafnað. Lík-
lega til að koma í
veg fyrir að „sá
svarti sjálfur“
gæti ruglað söfn-
uðinn. Að sögn útvarpsins var fund-
armönnum boðið að tjá sig í tvær
mínútur um fundarefnið, en tekið
fram að þeir einir fengju orðið, sem
væru andvígir virkjunum!
Að lokum var afgreidd ályktun frá
fundinum. Fundarstjóri tók fram
þegar hann kynnti ályktunina að
heimilt væri að afgreiða hana með
lófaklappi og hafði hann tæpast
sleppt orðinu þegar reykvísku safn-
aðarbræðurnir á fremsta bekk lyftu
höndum og lófaklappið dundi. Þan-
neginn var komið í veg fyrir hugs-
anleg mótatkvæði eða hjásetu og
meintur „einhugur fundargesta gull-
tryggður“.
Satt best að segja þá er svona
uppákoma miklu nær því að vera iðk-
un átrúnaðar en fundur frjálsborins
fólks.
BIRGIR DÝRFJÖRÐ,
í flokksstjórn Samfylkingarinnar
og áskrifandi Morgunblaðsins.
Meintur fundur í Árnesi
Frá Birgi Dýrfjörð:
Birgir Dýrfjörð
EINN er sá skattur sem allir
landsmenn greiða frá 16 ára aldri til
67 – skatturinn í Framkvæmdasjóð
aldraðra, líklega að
undanskildum þeim
sem aðeins greiða fjár-
magnstekjuskatt!
Hann var settur á með
lögum 1981 og átti að
standa undir byggingu
hjúkrunar- og dval-
arheimila fyrir aldr-
aða. Illu heilli var gerð
sú breyting upp úr
1990 að heimila fram-
lög úr sjóðnum til
rekstrar heimila aldr-
aðra. Þetta leiddi til
þess að nærri helmingi
tekna eða tæpum 5 milljörðum var
ráðstafað til annars en nýbygginga.
Afleiðingin – langir biðlistar eftir
hjúkrunarrými og hátt í eitt þúsund
manns ennþá í fjölbýli á hjúkrunar-
og dvalarheimilum.
Siv gefur út bækling – Fram-
kvæmdasjóður aldraðra borgar
Fyrir skömmu kom í ljós að sjálf-
ur heilbrigðisráðherrann, mitt í
þessu ástandi lét sjóðinn borga fyrir
sig, gerð og dreifingu bæklings, þar
sem sýn ráðherrans í öldr-
unarmálum var vegsömuð. Samtals
kostaði þetta sjóðinn 1.324.558 kr.
Þar má finna kafla um fjölgun hjúkr-
unarrýma á næstunni sem forgangs-
verkefni ráðherrans og nefnt í því
sambandi, Hafnarfjörður og Garða-
bær, Lýsislóðin í Reykjavík og heim-
ilið við Suðurlandsbraut, en það á að
taka í notkun 2008 samkvæmt fram-
tíðarsýn hans. Við úthlutun úr
Framkvæmdasjóðnum fyrir 2007 er
hins vegar ekki króna til þessara
staða. Megnið af peningunum fer
reyndar á gamalkunnar slóðir eins
og til Hrafnistu, Grundar og Eyrar
eða til verkefna, sem tengjast þess-
um stofnunum. Rifja má upp að for-
veri Sivjar í embætti, Jón Krist-
jánsson, skrifaði undir yfirlýsingu
vorið 2002 um að hjúkrunarheimilið
við Suðurlandsbraut ætti að komast
í gagnið 2005! Því miður er þessi
bæklingur ekki einu
sinni pappírsins virði,
enda helmingur hans,
myndasýnishorn af
gömlu fólki og það bita-
stæðasta í textanum,
tekið upp úr ályktunum
og stefnumálum sam-
taka eldri borgara.
Borgað og borgað
úr sjóðnum
Framkvæmdasjóður
aldraðra hefur hins
vegar borgað ýmislegt
fleira. Með harðfylgi
hafa þær, Margrét Margeirsdóttir,
stjórnarmaður í sjóðnum og Ásta
Ragnheiður Jóhannesdóttir þing-
kona, kríað út takmarkaðar upplýs-
ingar um greiðslur úr sjóðnum og
þar kemur margt fróðlegt í ljós.
Sjóðurinn virðist mjög velviljaður
söng- og tónlistarlífi í landinu og
tónleikahald var styrkt um 669 þús-
und krónur á sl. ári. Fyrr hlaut Óp-
erukórinn í Reykjavík hálfa milljón
og ýmsir þekktir tónlistarmenn hafa
notið góðs af sjóðnum. Mest fær þó
Háskóli Íslands, þar sem sjóðurinn
fjármagnar árlega heila kenn-
arastöðu og styrkir auk þess rann-
sóknarstarf. Tölvufyrirtækið Stiki
virðist vera fastur kúnni og fær tugi
milljóna árlega og einnig nýtur
Landlæknisembættið góðs af sjóðn-
um. Vinna við svokallað RAI-mat og
vistunarmat virðist og fjármagnað
með fé úr þessum sjóði. Allt kann
þetta að vera gott og gilt, en er það
hlutverk Framkvæmdasjóðs aldr-
aðra að fjármagna þessi verkefni? Á
þessu ári mun sjóðurinn t.d. verja
um 60 milljónum króna í hin ýmsu
verkefni, alls óskyld viðhaldi og
rekstri, hvað þá nýbyggingum. Fyr-
ir þá upphæð mætti margt gera í
bráðavanda Alzheimerssjúklinga.
Gögn horfin
AFA – Aðstandendafélag aldr-
aðra mun ganga stíft eftir því við
heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytið, að leggja á borðið öll gögn og
ársreikninga um greiðslur úr Fram-
kvæmdasjóðnum a.m.k. frá árinu
1992. Því er að vísu borið við að eldri
bókhaldsgögnum hafi verið eytt
vegna fyrningarreglna og annað
komið í trausta geymslu. Vonandi
eiga þó einhverjir passasamir
stjórnarmenn gögn í fórum sínum.
Kjósendur dæmi ráðherrann
Það er dapurt hvernig hinn glæsi-
legi stjórnmálamaður, Siv Friðleifs-
dóttir, hefur haldið á málum aldr-
aðra í núverandi ráðherratíð. Í stað
samráðs og sameiginlegs átaks með
samtökum eldri borgara og aðstand-
enda þeirra, hefur verið flaggað
fögrum loforðum án innihalds. Að
seilast sjálf í þennan sjóð allra lands-
manna til að fullnægja persónu-
legum metnaði sínum, ætti að vera
fullt tilefni til að biðjast afsökunar –
hið minnsta. Það hefur hún hins veg-
ar ekki gert og virðist ekkert
skammast sín. Kjósendur í hennar
kjördæmi verða því að meta það í
vor, hvort hún sé á vetur setjandi.
Framkvæmdasjóður aldraðra
– í vasa heilbrigðisráðherra
Reynir Ingibjartsson fjallar um
Framkvæmdasjóð aldraðra » Í stað samráðs ogsameiginlegs átaks
með samtökum eldri
borgara og aðstandenda
þeirra, hefur verið
flaggað fögrum lof-
orðum án innihalds.
Reynir Ingibjartsson
Höfundur er formaður AFA –
Aðstandendafélagi aldraðra.