Morgunblaðið - 22.03.2007, Page 30

30 FIMMTUDAGUR 22. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
FORDÓMANA BURT
Það getur verið grunnt á for-dómunum í íslensku sam-félagi. Í Morgunblaðinu í gær
var sagt frá niðurstöðum rannsókn-
ar dr. Tinnu Laufeyjar Ásgeirsdótt-
ur, doktors í heilsuhagfræði. Þar
kemur í ljós að holdafar getur haft
áhrif á atvinnuþátttöku kvenna.
Tinna Laufey kannaði annars vegar
áhrif líkamsþyngdar á atvinnuþátt-
töku og hins vegar áhrif ofneyslu
áfengis. Að sögn Tinnu Laufeyjar er
sterkt samband milli líkamsþyngd-
ar og atvinnuþátttöku kvenna, en
það á ekki við um karla. Ekki var
sterkt samband að finna á milli
áfengisneyslu og atvinnuþátttöku
og Íslendingar með áfengisvanda
líklegir til að vera í vinnu og vinna
mikið.
Ef atvinnurekendur létu hags-
muni sína ráða för myndu þeir ráða
starfsfólk eftir verðleikum, en ekki
útliti. Hægt er að velta fyrir sér
hvort þessi mismunun beri því vitni
að enn sé það svo að meiri kröfur séu
gerðar til kvenna heldur en karla.
En í raun gildir einu hver ástæðan
er, niðurstöðurnar segja skammar-
lega sögu.
Baráttan gegn fordómum hefur
verið löng og ströng. Mörg dæmi er
hægt að finna um að hópar hafi orðið
fyrir barðinu á fordómum, sem hafa
leitt til einangrunar þeirra í sam-
félaginu. Nærtækt er að benda á
baráttu kvenna fyrir jafnrétti. Kon-
ur sitja enn ekki við sama borð og
karlar á vinnumarkaði hvað sem líð-
ur jafnréttislögum og öðrum að-
gerðum til að jafna hlut kynjanna.
Engin efnisleg rök eru fyrir þessari
mismunun, en engu að síður hefur
ekki tekist að kveða hana niður
þrátt fyrir baráttu um árabil. Rann-
sóknir hafa hins vegar sýnt að það
er hægara sagt en gert að uppræta
fordóma. Kynningarherferðir
kunna að hafa áhrif á afstöðu sumra,
en sjaldnast allra.
Hvað veldur þessari tregðu? Ýms-
ar ástæður er hægt að nefna til sög-
unnar, en enga réttlætingu. Enda er
raunin sú að á meðan mismunun –
hvaða nafni sem hún nefnist – þrífst
og fólk fær ekki að njóta sín að verð-
leikum fer samfélagið einfaldlega á
mis við krafta þess og er fátækara
fyrir vikið.
Mismunun vegna kyns, kynþátt-
ar, kynhneigðar, fötlunar, útlits eða
annarra þátta á engan rétt á sér í
nútímasamfélagi. Niðurstöður
rannsókna Tinnu Laufeyjar Ás-
geirsdóttur eru sláandi. Atvinnu-
möguleikar eiga ekki að velta á
holdafari og gildir einu hver á í hlut.
Það er stéttarfélaga og atvinnurek-
enda að vinna gegn þeim fordómum
sem það ber vitni. En það er líka
hvers og eins að losa hugarfar sitt úr
hlekkjum fordómanna.
FJÁRFESTING Í HEKLUSKÓGUM
– ALLT AÐ VINNA
Stórhuga áform um ræktunHekluskóga eru allrar athygli
verð. Í Morgunblaðinu í fyrradag
segir Guðmundur Halldórsson,
rannsóknarstjóri hjá Landgræðsl-
unni, frá því hvernig hægt sé á hálfri
öld að rækta upp 62.000 hektara
skóg, sem þekti 1% af flatarmáli Ís-
lands og yrði langstærsti birkiskóg-
ur landsins. Raunar þyrfti ekki að
planta öllum þeim skógi, að sögn
Guðmundar, heldur yrði byrjað á
birki- og víðilundum, sem myndu
síðan sá sér sjálfir eftir nokkur ár,
þannig að skógurinn stækkaði um
11% á ári.
Helzti tilgangurinn með Heklu-
skógum er að stöðva landeyðingu af
völdum öskugosa í Heklu. Áður en
skógurinn sem fyrir var á svæðinu
eyddist stóðu trén af sér öskufall og
komu í veg fyrir að askan fyki og or-
sakaði enn meiri land- og gróður-
eyðingu.
Gert er ráð fyrir að Hekluskóga-
verkefnið fari af stað á næsta ári.
Ríkissjóður leggi til a.m.k. helming
þeirra sex milljarða, sem talið er að
verkefnið muni kosta, en að einka-
aðilum verði boðið að taka að sér
uppgræðslu á afmörkuðum svæðum.
Tækifærin fyrir einkaframtakið á
þessu sviði eru gífurleg. Guðmund-
ur Halldórsson bendir á að einka-
fyrirtæki gætu með þátttöku í verk-
efninu bætt stórlega ímynd sína, til
dæmis með því að rækta skóg, sem
myndi binda jafnmikið af koltvísýr-
ingi og yrði til vegna starfsemi fyr-
irtækisins.
Ef komið yrði á kerfi viðskipta
með kolefniskvóta, eins og mikið
hefur verið rætt vegna skuldbind-
inga Íslands um að draga úr út-
blæstri gróðurhúsalofttegunda,
gætu fyrirtæki jafnvel fengið með
þessu móti kvóta, sem dygði starf-
semi þeirra.
Þá eru auðvitað ótalin öll önnur
not af stærsta birkiskógi á Íslandi.
Hann myndi auka lífsgæði almenn-
ings, efla útivist og ferðamennsku á
svæðinu, styrkja sveitirnar í kring-
um Heklu, stuðla að fjölbreyttara
fugla- og dýralífi á svæðinu og
vernda grunnvatn, svo eitthvað sé
nefnt.
Á tímum, þegar æ meira er rætt
um samfélagslega ábyrgð fyrir-
tækja, virðist blasa við að ótal fyr-
irtæki á Íslandi eigi að sjá sér hag í
að taka þátt í að rækta upp Heklu-
skóga. Þessi fyrirtæki gætu fengið
merkingu á vörur sínar, sem stað-
festi þátttöku þeirra í verkefninu.
Þau myndu stuðla að auknum lífs-
gæðum viðskiptavina sinna með því
að taka þátt í að vinna gegn gróður-
húsaáhrifum og gera Ísland byggi-
legra.
Betri fjárfesting er vandfundin –
á henni er allt að vinna.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Stjórn Faxaflóahafna sf. hef-ur sent forsætisráðherraog samgönguráðherra bréfþar sem lýst er eindregn-
um áhuga og vilja til að koma að
framkvæmdum við Sundabraut og
leiða þær til lykta. Björn Ingi
Hrafnsson, formaður stjórnar Faxa-
flóahafna, segir það mikið hags-
munamál Reykvíkinga að fara út í
þessa mikilvægu framkvæmd sem
fyrst og ljúka henni í einum áfanga,
þ.e. frá Kollafirði að Sæbraut.
Björn Ingi sagði að það væru
mörg fordæmi fyrir því erlendis að
aðili eins og Faxaflóahafnir tæki að
sér stór samgönguverkefni. Við
stofnun Faxaflóahafna á sínum tíma
hefði það verið m.a. eitt af markmið-
um eigenda fyrirtækisins að hraða
gerð Sundabrautar. Hann sagði það
vera skoðun stjórnar Faxaflóahafna
að það þyldi ekki frekari bið að hefja
þessa framkvæmd.
Mál ríkisins að ákveða
hugsanlega gjaldtöku
Stjórn Faxaflóahafna átt fund
með Halldóri Ásgrímssyni, fyrrver-
andi forsætisráðherra, fyrir einu og
hálfu ári. Þar var m.a. rætt um mál-
efni Sundabrautar og nauðsyn þess
að vinna að framgangi verkefnisins í
heild og þar með talið að vinna að
tvöföldun Hvalfjarðarganga. Fyrir
rúmu ári var samþykkt að fela for-
manni hafnarstjórnar og hafnar-
stjóra að koma sjónarmiðum Faxa-
flóahafna sf. á
framfæri og óska
eftir viðræðum
við stjórnvöld
um málið. Áttu
þessir aðilar í
framhaldi fund
með Vegagerð-
inni um málið.
Björn Ingi
benti á að Faxa-
flóahafnir væru
stærsti einstaki eigandinn að Speli
með 23,5% hlutafjár. Spölur og
Vegagerðin hefðu snemma á þessu
ári gert með sér samkomulag um
niðurstöður viðræðna Vegagerðar-
innar og Spalar ehf. vegna tvöföld-
unar Hringvegar á Kjalarnesi og
tvöföldunar Hvalfjarðarganga. Þar
er m.a. kveðið á um fjármögnun
nauðsynlegra undirbúningsfram-
kvæmda, s.s. vegna skipulagsmála,
umhverfismats og landakaupa.
Líklegast að gerð
verði jarðgöng
Björn Ingi sagði að stjórnvöld
hefðu lýst því yfir að Sundabraut
væri forgangsverkefni, en jafnframt
tekið fram að fjármögnun þess væri
sérstakt verkefni. Búið væri að
tryggja 8–9 milljarða til verkefnis-
ins af Símapeningunum, en það ætti
síðan eftir að koma í ljós í viðræðum
stjórnvalda og Faxaflóahafna
hvernig staðið yrði að fjármögnun
að öðru leyti. Hann sagði aðspurður
að það væri alfarið mál rí
ákveða hvort lögð yrðu gj
sem fara um Sundabrau
Faxaflóahafna gæti ek
ákvörðun um það.
Samkvæmt lögum á rí
að fjármagna gerð þjóðveg
býli, en Sundabraut fellur
Faxaflóahafnir bjó
um byggingu Sund















 








Stjórn Faxaflóahafna hefur sent bréf til forsætisráð-
herra og samgönguráðherra þar sem Faxaflóahafnir
bjóðast til að taka að sér að leggja Sundabraut í ein-
um áfanga. Egill Ólafsson ræddi við Björn Inga
Hrafnsson, formann stjórnar.
Björn Ingi
Hrafnsson
FRÉTTASKÝRING
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
Þegar kemur að ráðningu fólks erhorft á alla manneskjuna. Þaðþýðir að útlit skiptir máli ásama hátt og þættir eins og
menntun, hæfni, frumkvæði, persónu-
leiki, jákvæði, framkoma, samskipta-
hæfni, reglusemi, sjálfstraust og snyrti-
mennska skipta máli. Í framhaldi af frétt
Morgunblaðsins í gær um tengsl offitu
og vinnumarkaðarins, þar sem offita
kvenna virðist hafa neikvæð áhrif á at-
vinnuþátttöku þeirra, leitaði blaðamaður
álits hjá framkvæmdastjórum nokkurra
ráðningarfyrirtækja. Í rannsókninni sem
vísað var til í gær var offita skilgreind
sem líkamsþyngdarstuðull (BMI) yfir
30.
Álitsgjafar voru allir á einu máli um
að væri einstaklingur of feitur gæti það
vissulega haft þau áhrif að hann kæmi
ekki til greina í ákveðin störf, t.a.m. af
því að offita samrýmdist ekki ímynd fyr-
irtækisins, t.d. þegar um væri að ræða
tískubúðir eða fyrirtæki í heilsurækt-
argeiranum. Einnig kæmi of feit mann-
eskja varla til greina í störf á borð við
sölumennsku eða sendlastarf þar sem
máli skipti að viðkomandi væri mikið á
ferðinni og frár á fæti.
Fremur horft til hæfni og reynslu
„Sem betur fer horfa flestir vinnuveit-
endur aðallega til hæfni fólks og reynslu,
en á því eru þó undantekningar. Þannig
geta verið tilvik þar sem of feit mann-
eskja fengi ekki starfið heldur önnur
sem hefði alla sömu eiginleika en væri
ekki of feit,“ segir Guðný Harðardóttir,
framkvæmdastjóri STRÁ MRÍ. Tekur
hún fram að góðir starfsmenn séu ávallt
eftirsóttir, hvert svo sem holdafar þeirra
sé. Aðspurð hvort útlit sé almennt ráð-
andi þáttur þegar komi að atvinnuráðn-
stofu- eða þjónu
farið ekki haml
aði, ef viðmót h
snyrtileg.“
Tengsl offitu
lítið sem ekkert
eftir því sem bl
Rannsókn Tinn
dóttur, sem gre
gær, byggist m
ingu svarar Guðný því neitandi og tekur
fram að þar vegi snyrtimennska og góð
framkoma mun þyngra. „Hér áður fyrr
var meiri krafa gerð um útlit fólks, en í
dag horfa menn aðallega á hæfni,
reynslu og burði til starfans. Svo lengi
sem einstaklingurinn er snyrtilegur og
kemur vel fyrir og vinnur starf sitt vel er
ekki horft til holdafars eða útlits.“
Að sögn Guðnýjar hefur eðli starfsins
og staðsetning þess innan fyrirtækisins
þó mikið að segja við ráðningu. Þannig
geti í sumum störfum skipt miklu máli í
hvernig holdum starfskrafturinn sé.
Nefnir Guðný í því samhengi að sölu-
maður, sendill eða starfsmaður í mót-
töku sem öll þurfa að vera mikið á ferð-
inni þurfi að vera í góðu líkamlegu formi.
„Störf sem heimta meiri hreyfanleika
heimta „hreyfanlegra“ fólk og mann-
eskja sem er grönn er líklegri til að vera
fljótari í förum en einhver sem er of
feit,“ segir Guðný.
Sum störf krefjast ákveðins útlits
Hjá Maríu Jónasdóttur, framkvæmda-
stjóra Ráðningarþjónustunnar ehf.,
fengust þau svör að holdafar gæti haft
áhrif í ráðningarferli, en að það færi al-
gjörlega eftir eðli starfsins. „Það fer eft-
ir því hvort hreysti og þreks er krafist,“
segir María og tekur fram að snyrti-
mennska og jákvætt viðmót vegi yfirleitt
mun þyngra en kílóafjöldi umsækjanda
sem glímir við offitu.
„Ég hef ekki orðið vör við að það
hamli of feitum konum að fá vinnu, ef
ekki er talið að það hafi áhrif á starfið
sem slíkt. En ef talið er að bein áhrif séu
milli þreks og viðkomandi starfs hefur
það vissulega hamlandi áhrif,“ segir
María. Spurð í hvaða störfum offita
myndi skipta máli nefnir María störf
sem í eðli sínu krefjist ákveðins útlits,
þols eða líkamshreysti. „Ef of þung
manneskja býr yfir hæfni, annaðhvort í
formi menntunar eða reynslu t.d. í skrif-
Góðir starfsmenn
Hæfni „Sem be