Morgunblaðið - 23.06.2007, Blaðsíða 52

52 LAUGARDAGUR 23. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Alþjóðlegt
orgelsumar í
Hallgrímskirkju
23. júní kl. 12.00
Björn Steinar Sólbergsson,
orgel
24. júní kl. 20.00
Björn Steinar Sólbergsson,
organisti Hallgrímskirkju,
leikur verk eftir Buxtehude,
Langlais og Guilmant.
www.listvinafelag.is
SÝNINGAR Á
SÖGULOFTI
MR. SKALLAGRIMSSON
- höf. og leikari Benedikt Erlingsson
29/6 kl 20 uppselt, 1/7 kl 15, 1/7 kl 20,
5/7 kl 20, 13/7 kl. 20 uppselt, 14/7 kl 15,
14/7 kl. 20, 11/8 kl. 20, 12/8 kl. 20,
18/8 kl. 20, 19/8 kl. 20, 25/8 kl. 20,
26/8 kl. 20, 30/8 kl. 20, 31/8 kl. 20
Miðaverð kr. 2900 - ATH! Staðfesta þarf
miða með greiðslu viku fyrir sýningu
Leikhústilboð í mat:
Súpa, fiskréttur og kaffi kr. 2600
Súpa, kjötréttur og kaffi kr. 3200
Miða- og borðapantanir í síma 437 1600
Nánari upplýsinar www.landnamssetur.is
BYGGÐASAFN HAFNARFJARÐAR
Á Byggðasafninu eru sex sýningar opnar í sumar:
Saga Egyptalands, Þannig var... Saga Hafnarfjarðar,
Leikfangasýning, Sívertsens-húsið, Siggubær og Álfasýning.
Opið alla daga kl. 11:00—17:00 og til 21:00 á fimmtudögum.
HAFNARBORG, MENNINGAR- OG LISTASTOFNUN HAFNARFJARÐAR
Til 24. júní 2007
Salur I, Temma Bell “Ný málverk”
Salir II og III, Louisa Matthíasdóttir og Leland Bell,
“Sameiginlegt líf, uppstillingar”
Bogaskáli, Ruth Boerefijn, “Innra landslag” Innsetning
Opið: kl. 11:00—17:00 alla daga nema þriðjudaga, á fimmtu-
dögum er opið til kl. 21:00.
„ÞAÐ ELSKA ALLAR KONUR HEIMSFRÆGA MENN“
GRETTIR
LADDI 6-TUGUR
Í kvöld kl. 20 UPPS. Sun 24/6 kl. 20 UPPS. Fim 28/6 kl. 20 UPPS. Síðustu sýningar
LJÓTU HÁLFVITARNIR ÚTGÁFUTÓNLEIKAR LAU 30/6 KL. 21 MIÐAVERÐ KR. 1.800
Miðasala 568 8000
www.borgarleikhús.is
grettir.blog. is
Í Breiðavík við Látrabjarg var á ár-
unum 1952-1972 rekið vistheimili
fyrir drengi, sem lent höfðu í vand-
ræðum. Árið 1972 var rekstri heim-
ilisins breytt í skólaheimili fyrir bæði
drengi og stúlkur og þannig var það
rekið fram undir lok 8. áratugar lið-
innar aldar, er starfsemi þess lagðist
af. Starfsemi þessa heimilis var oft
umdeild, margir töldu hana byggjast
á röngum forsendum, heimilið væri
illa staðsett og í raun unglinga- eða
barnafangelsi fremur en uppeld-
isstofnun. Langt er síðan rannsóknir
sýndu að margir þeirra sem dvalist
höfðu í Breiðavík um lengri eða
skemmri tíma lentu í ýmiss konar af-
brotum og erfiðleikum eftir að þeir
sneru aftur og var það stundum haft
til marks um að starfsemin skilaði
litlum sem engum árangri. Þá tóku
og að berast af því fregnir, óljósar að
vísu í fyrstu, að drengir í Breiðavík
ættu þar illa vist og sættu harðræði
af hendi forstöðumanns. Lengi vel
létu flestir þetta sem vind um eyru
þjóta. Annaðhvort vildi þjóðin ekki af
þessu vita eða hún taldi heimild-
armenn kannski ekki nógu trúverð-
uga.
Á næstliðnum þorra upphófust
skyndilega í fjölmiðlum miklar og til-
finningaþrungnar umræður um
Breiðavíkurheimilið. Fyrrverandi
vistmenn komu hver á fætur öðrum
fram í sjónvarpi og fleiri fjölmiðlum
og lýstu skelfilegri meðferð, sem
þeir höfðu orðið fyrir og sumir
brustu í grát. Allt í einu var þjóðin
tilbúin að heyra af þessu máli, flest-
um brá illa, forsætisráðherra skipaði
nefnd til að kanna málefni vistheim-
ila, rætt var um að fyrrverandi vist-
menn í Breiðavík ættu að fá bætur.
Svo var eins og fjölmiðlar misstu
áhuga á málinu og umræðunni lauk
jafn óvænt og skyndilega og hún
hófst.
Umfjöllunin var með þeim hætti
að allir, sem störfuðu í Breiðavík og
réðu þar húsum á árunum frá 1952
og fram yfir 1970 voru hafðir fyrir
sök. Við nánari athugun kom þó í ljós
að forstöðumaður heimilisins á ár-
unum 1964-1972 var hinn eiginlegi
sökudólgur, fyrri forstöðumenn virt-
ust hafa staðið sig vel, annast dreng-
ina af þeirri kostgæfni sem þeir gátu
og rekið heimilið af góðri forsjá.
Einn þessara manna var Hallgrímur
Sveinsson, síðar kennari og bókaút-
gefandi í Dýrafirði. Hann var for-
stöðumaður í Breiðavík á árunum
1962-1964. Í þessari bók birtir hann
ýmsar heimildir og frásagnir af lífi
og starfi í Breiðavík frá 1952 og þar
til hann lét sjálfur af störfum. Eng-
um getur dulist að tilgangurinn með
útgáfunni er að sýna fram á að fyrir
haustið 1964 hafi hlutirnir gengið
bærilega fyrir sig í Breiðavík. Það
má kallast eðlilegt og ýmsar heim-
ildir sem hér eru birtar eru fróðlegar
og sýna, að á þessum árum var vistin
í Breiðavík á allan hátt betri og bæri-
legri en síðar varð. Hversu mikið
gagn heimilið gerði er hins vegar
önnur saga.
Varnarrit
Breiðvíkings
BÆKUR
Þjóðfræði
Sérefni: Breiðavíkurheimilið 1952-1964.
Útgefandi Vestfirska forlagið, Brekku í
Dýrafirði 2007.
90 bls., myndir.
Mannlíf og saga fyrir vestan
Jón Þ. Þór
HUGMYNDIN að [box] var sú að
leiða saman framsækna tónlist-
armenn í fremstu röð, sem þekkj-
ast ekki fyrir, í þeim tilgangi að
spila sig saman á stuttum tíma og
fremja tónlist fyrir áhorfendur og í
hljóðveri. Fjórmenningarnir sem
völdust til verkefnisins eru af fer-
ilskránum að dæma allt miklir
þungavigtarmenn á sínu sviði og
máttu áhorfendur því búast við
miklu af hinu nýstofnaða bandi.
Fyrri hlutinn einkenndist af
nokkuð samfelldri keyrslu hjá öll-
um spilurum. Frasarnir voru hrað-
ir, atónal og var sjaldan staldrað
við nokkurt stef svo allt rann sam-
an í eina brjálaða belg og biðu sem
endaði jafn snögglega og hún upp-
hófst. Samspilið og hlustunin var
engu að síður góð og í raun var
mjög áhugavert að heyra svo þétt
band í spuna, þótt hluttekning í
tónlistinni hefði verið illmöguleg
vegna þess hve algjör síbreytileiki
hennar var. Eftir hlé varð breyting
á þessu. Hljóðfærasamsetningin
varð breytilegri, lagræna og end-
urtekningar urðu meira áberandi
og gullfallegir hljóðlátir bútar fóru
að skjóta upp kollinum. Lokasyrp-
an var löng og sívaxandi keyrsla og
virtist úthald trommuleikarans
Morgan Agren vera ótæmandi, en
margslunginn leikur hans og
óvenjulegt taktskyn var á margan
hátt þungamiðja tónleikanna. Frá-
bært samspil hans og bassaleik-
arans Raoul Björkenheim var líka
eftirtektarvert. Gítarleikarinn Tre-
vor Dunn átti skemmtilega spretti,
sérstaklega í seinni hlutanum þar
sem einfaldleikinn varð fim-
leikastrófunum yfirsterkari og
spennandi grúv fóru að fæðast hjá
honum, sem breiddust yfir restina
af bandinu. Framlag hljómborðs-
leikarinn Ståle Storløkken var hóg-
vært og lúmskt og hafði mikið að
segja um fjölbreytileika hljóð-
heimsins sem borinn var á borð
þetta kvöld.
Af tónleikunum að dæma hefur
[box] hugmyndin heppnast vel.
Tónlistin fær einfaldlega að vera
eins og hún er, hvernig sem hún er
í hvert sinn og má með sanni segja
að hér heima á Gauknum hafi hún
verið bara góð.
Kraftur og úthald
TÓNLIST
Gaukur á Stöng
Samsteypusveitina [box] skipa Trevor
Dunn á gítar, Morgan Agren á
trommur, Raoul Björkenheim á bassa og
Ståle Storløkken á hljómborð.Mánudag-
inn 18. júní.
[box]  Ólöf Helga Einarsdóttir
Morgunblaðið/Sverrir
[box] „Tónlistin fær einfaldlega að vera eins og hún er...“
Eftir Jóhann Bjarna Kolbeinsson
jbk@mbl.is
LÍTIÐ hefur heyrst frá Ný danskri,
einni ástsælustu hljómsveit landsins
að undanförnu. Trúlega er það þó að-
eins lognið á undan storminum því
margt er á döfinni hjá þeim félögum
á þessu ári. „Sveitin er tuttugu ára á
árinu og í tilefni af því verða allar
plötur hennar endurútgefnar í einum
kassa,“ segir Björn Jörundur Frið-
björnsson, forsprakki sveitarinnar,
en líklega verður um átta plötu safn
að ræða sem kemur út með haustinu.
„Svo er í farvatninu að gefa út eitt-
hvað smáræði af nýju efni líka,“ seg-
ir Björn sem telur þó ólíklegt að um
heila plötu verði að ræða þótt þeir fé-
lagar hafi verið duglegir við að semja
nýtt efni. „Það er alltaf eitthvað verið
að garfa,“ segir Björn.
Furðuleg tilhugsun
Þegar Ný dönsk fagnaði tíu ára af-
mæli sínu árið 1997 sendu þeir fé-
lagar frá sér veglega tvöfalda safn-
plötu og héldu eftirminnilega
tónleika í Háskólabíói. Aðspurður
segir Björn undarlegt að hugsa til
þess að tíu ár séu liðin frá því, og að
Ný dönsk sé orðin 20 ára gömul
hljómsveit. „Mér finnst það mjög
furðulegt, að maður sé búinn að vera
svona lengi í sveitinni. Við vorum 16
til 17 ára gamlir þegar við stofnuðum
hana, þannig að maður er búinn að
vera 16 ár ævinnar ekki í bandinu,“
segir Björn og hlær.
Þeir félagar munu taka forskot á
sæluna með tónleikum á Gauknum í
kvöld, og að sögn Björns mætti segja
að þeir séu að marka upphafið á af-
mælisári sveitarinnar. „Við ætlum að
spila okkar tónlist fyrir þá sem vilja
á hlýða,“ segir hann, og bætir við að
sveitin hafi ekki spilað á tónleikum í
þrjá til fjóra mánuði. „Við komum til
með að spila eitthvað í sumar, en
ekki mikið þannig að þetta er gott
tækifæri fyrir þá sem vilja koma og
berja hljómsveitina augum.“
Leiklistin á hakanum
Líkt og áður er Ný dönsk skipuð
þeim Jóni Ólafssyni, Stefáni Hjör-
leifssyni, Ólafi Hólm og Birni Jör-
undi, en þeim til halds og trausts á
tónleikunum í kvöld verður Ingi
Snær Skúlason, bassaleikari úr
Jagúar. „Eftir að ég þurfti að taka
við því að syngja fyrir hljómsveitina
fengum við Inga til að spila á bass-
ann þegar við komum fram,“ segir
Björn sem sjálfur er bassaleikari, en
hefur verið aðalsöngvari sveit-
arinnar frá því Daníel Ágúst Har-
aldsson sagði skilið við hana árið
1997.
Auk þess að fást við tónlist vinnur
Björn um þessar mundir sem hug-
mynda- og textasmiður á auglýs-
ingastofunni Pipar. Eins og margir
eflaust muna lærði hann leiklist í
Liverpool og hefur farið með eft-
irminnileg hlutverk í kvikmyndum á
borð við Sódómu Reykjavík og
Engla alheimsins. Lítið hefur þó far-
ið fyrir leiklistinni hjá Birni að und-
anförnu. „Hún hefur nú bara setið á
hakanum. En ég er alltaf til ef ein-
hver vill nota mig.“
Djammað fram á nótt
Ný dönsk markar upphaf afmælisárs með tónleikum í kvöld
Morgunblaðið/Kristinn
Ný dönsk Sveitin fagnar 20 ára afmæli sínu á þessu ári.
Ný dönsk spilar á Gauknum í kvöld
og stígur á svið um kl. 1 eftir mið-
nætti. Aðgangur er ókeypis til
miðnættis en miðaverð er 1.500 kr
eftir það.
Fréttir
í tölvupósti