Morgunblaðið - 23.06.2007, Blaðsíða 14

14 LAUGARDAGUR 23. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
„ÞAÐ er mjög skrítið ástandið á
Hampiðjutorginu núna. Skipin eru að
fá mikið af þorski á miklu dýpi, niður
á 500 faðma og allt út í 35 mílur frá
kantinum út af Víkurálnum. Þetta er
ástand sem maður hefur ekki séð áð-
ur. Við vorum að reyna við grálúðuna
og forðast þorskinn, en hans vegna
urðum við að flýja upp á Látragrunn-
ið og fara þar í ufsa,“ segir Hilmar
Helgason, skipstjóri á Hrafni Svein-
bjarnarsyni GK.
Hilmar segir að það verði að fá
skýringar á þessari breyttu hegðun
þorskins. „Undanfarin þrjú til fjögur
ár hefur fengizt þorskur þarna en þá
bara nyrst á slóðinni svona niður á
350 faðma, en nú er alltaf að bera
meira á þessu að það sé þorskur með
á lúðuslóðinni. Í vor verðum við meira
varir við hann dýpra og ufsa líka.
Heyrzt hefur um þorsk upp í tvö tonn
á togtíma á 330 til 400 faðma dýpi.
Við vorum með eitt tog á 650 upp í
480 faðma dýpi og aflinn var 1,5 tonn
grálúða og 0,9 tonn þorskur, þar sem
við hífðum vorum við 35 sjómílur frá
200 faðma kantinum út af Víkurál.
Annað tog tókum við frá 400 upp á
320 faðma dýpi og fengum 13 tonn
eftir 5 tíma tog sem skiptist þannig að
grálúða var eitt tonn, karfi þrjú tonn
og þorskur níu tonn.
Er hann að koma frá
Grænlandi?
Þessi þorskur er ekki neitt illa
haldinn og holdið ekkert glært og
skvapkennt eins og maður sér oft á
fiski sem flýr í kalda sjóinn á djúpslóð
til þess að hægja á líkamsstarfsem-
inni,“ segir Hilmar.
Og hann spyr: „Hvað er að gerast?
Er þetta fiskur sem er að fara yfir
Sundið í ætisleit eða er hann að koma
frá Grænlandi? Sumt af þorskinum
hefur þau einkenni. Mér skilst að það
sé mjög góð þorskveiði við Austur-
Grænland núna, til dæmis á Jónsmið-
um og Grænlendingar ætli nú í fyrsta
sinn í mörg ár að gefa út þorskkvóta
við Austur-Grænland.
Þarna á Hampiðjutorginu hafa
verið sex til átta skip og allir lent í
sama vandamálinu ef togað er
grynnra en á 500 faðma dýpi. Það er
nú fokið í flest skjól þegar maður þarf
að flýja þorsk á Hampiðjutorginu,“
segir Hilmar, sem frá árinu 1990 hef-
ur stundað veiðar á þessari slóð á
sumrin.
„Ég hef sent fyrirspurn til fiski-
fræðings en ekki fengið nein við-
brögð. Mér finnst umræðan orðin
svolítið út í hött. Það er eins og að-
stæður geti ekki breytzt neitt við
landið. Það er alltaf verið að skoða
sömu gömlu togslóðirnar. Við höfum
einmitt verið að tala um þetta. Ef
engin loðna hefði fundizt eða verið
mjög lítið um hana, hefði orðið uppi
fótur og fit að líklega komið þrjú
rannsóknarskip á slóðina. En nú er
þetta þorskur og þá er þetta að rugla
„teoríuna“ þeirra og þeir vilja ekkert
af þessu vita. Það er þorskur í öllum
kantinum frá Víkurál og norður á
Hala og upp í góða veiði. Reyndar er
ís yfir því svæði núna. Þorskurinn
virðist halda sig í mjög köldum sjó.
Maður hefur ekki séð svona ástand
áður. Það hafa á undanförnum árum
komið dagar þegar karfi veiðist
grynnra á Torginu á þessum tíma.
Núna er bara uppistaðan þorskur í
stað karfa.“
Skýrt dæmi um breytingar
„Mín tilfinning er sú, að á veiðislóð-
inni sem ég hef verið að stunda fyrir
Suðurlandinu, sé nú minna af þorski
en áður. Þó mikið af honum hafi verið
á grunnslóðinni hefur hann ekki verið
á slóð okkar togaranna. Það eru
breyttar aðstæður. Þegar maður sér
þorskinn fara svona norðureftir eins
og bæði núna og í fyrra, norður af
landgrunninu, hlýtur það að vera
skýrt dæmi um breytingar. Menn eru
að fá góðan þorsk fyrir norðan
Kögurgrunn. Þessar breytingar eru
ekkert inni í reiknilíkönum og tog-
araralli fiskifræðinganna. Þessa
vegna koma þær ekkert fram hjá
þeim og skekkja alla myndina,“ segir
Hilmar Helgason.
Flýja af Hampiðjutorginu
vegna þorskgengdar
Í HNOTSKURN
»Hvað er að gerast? Erþetta fiskur sem er að fara
yfir Sundið í ætisleit eða er
hann að koma frá Grænlandi?
Sumt af þorskinum hefur þau
einkenni.
»Mér finnst umræðan orðinsvolítið út í hött. Það er
eins og aðstæður geti ekki
breytzt neitt við landið. Það er
alltaf verið að skoða sömu
gömlu togslóðirnar.
»Þessar breytingar eruekkert inni í reiknilíkön-
um og togararalli fiskifræð-
inganna. Þessa vegna koma
þær ekkert fram hjá þeim og
skekkja alla myndina.
Morgunblaðið/Kristinn Benediktsson
Fiskveiðar Hilmar Helgason, skipstjóri á Hrafni Sveinbjarnarsyni, vill fá
skýringar á mikilli þorskgengd á Hampiðjutorginu.
Togararnir eru að fá mikið af þorski allt niður á 500 faðma dýpi
MEÐALALDUR birkitrjáa í Ás-
byrgi er 72 ár og meðalaldur reyni-
trjáa er 55 ár, samkvæmt rannsókn
Skógræktar ríkisins á Mógilsá. Dr.
Ólafur Eggertsson, jarðfræðingur
og sérfræðingur á rannsóknarstöð-
inni á Mógilsá, segir þetta ekki
koma á óvart. Skógurinn hafi verið
friðaður í nær heila öld og á svæð-
inu séu tré sem séu meira en 100
ára gömul.
Í fyrrasumar hóf rannsóknastöð
Skógræktar ríkisins á Mógilsá
rannsóknir á vexti birkis og reynis í
Ásbyrgi og var markmiðið að
kanna áhrif veðurfars á vöxt þeirra
með aðferð árhringjagreininga.
Rannsóknin er liður í verkefni sem
hefur það að markmiði að kort-
leggja árlegan vöxt trjágróðurs á
landinu undanfarin 150 ár.
Sumarið 2006 voru tekin bor-
kjarnasýni úr birki og reyni í botni
Ásbyrgis og hæð þeirra mæld. Með-
alhæð reynitrjánna var 8,7 metrar
og meðalhæð birkitrjánna 6,5 metr-
ar. Hæsta reynitréð var 11,5 m og
hæsta birkið 8,5 m.
Ólafur segir athyglisvert að
reynirinn sé yngri, hærri og meiri
en birkið. Hann hafi komið upp eft-
ir að beit hafi minnkað og svæðið
meira friðað.
Fylgni árhringjabreidda í reyni-
trjám var hæst fyrir hitafar í júlí og
águst en fyrir birki var fylgnin
hæst fyrir júní og júlí. Hlýr júní og
júlí gefur því góðan vöxt í birki-
trjám en hitinn í júlí og ágúst gefur
góðan vöxt fyrir reynivið.
Meðalaldur
birkis í Ás-
byrgi 72 ár
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Aldur Meðalaldur birkitrjáa í Ás-
byrgi er 72 ár og reynitrjáa 55 ár.
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
„MÉR dettur helst í hug að hann
hafi lagst til sunds, tekið stefnuna í
austur og ætlað heim í Mosfellsdal,“
segir ljósmyndarinn Björn Torfi
Hauksson, Bonni, um sund hestsins
Birtings frá Álftárósi að Straumfirði
á Mýrum.
Birtingur er 13 vetra og hefur
Björn Torfi átt hann í fjögur ár, en
Morgunblaðið sagði frá miklu þrek-
sundi hestsins í gær. „Þegar við
bjuggum í Mosfellsdal var Birtingur
vanur að vera á eldhúsglugganum
hjá okkur en hann hefur verið í haga-
beit hjá fjölskyldunni á Álftarósi síð-
an við fluttum á Seltjarnarnes í
fyrrahaust,“ segir Björn Torfi og
bætir við að heimilisfólkið á Álftárósi
sé með hesta sína í Hjörsey á sumr-
in. „Þetta er skemmtilegur hestur
með skemmtilega lund og eins og
maður nær sambandi við hesta þá
hef ég náð ágætu sambandi við þenn-
an og get illmögulega verið án hans.“
Hann segir að sambandið hafi verið
lítið í vetur og því hafi örugglega
fylgt söknuður á báða bóga. Það
skýri þá sundið.
Björn Torfi fékk Birting hjá Þór-
arni Jónassyni, Póra í Laxnesi, úr
Bakkakoti. Hann bendir á að fólkið í
Bakkakoti sé skylt fólkinu frá Hjörs-
ey og hugsanlega hafi hesturinn
fundið tenginguna. „Þetta er í fyrsta
sinn sem hann leggst í svona mara-
þonsund en hestarnir í Hjörsey eru
allir flugsyndir og synda á milli eyja
og lands þegar þeim dettur í hug.
Þeir eru miklir sundhestar en Birt-
ingur er ekki af sama kyni og ég vissi
ekki af þessum sundhæfileikum.
Samt kemur þetta mér ekki á óvart.
Núna er Jónsmessan og við Íslend-
ingar erum af keltneskum uppruna,
en margar keltneskar sögur eru til af
sæskrímslum og öðrum furðum á
Jónsmessunni.“
Hesturinn vanur að vera
á eldhúsglugganum heima
Ljósmynd/Bonni
Í heimahögum Vitringur með bræðrunun Platon og Birtingi (grái hestur-
inn). Fyrir framan eru börn eigandans, Birkir Thor og María Elísabet.
    

 
 

    



  




HAMPIÐJUTORGIÐ er nafn á grálúðumiðum út af Vestfjörðum. Nafnið
fengu þessi mið á milli 1970 og 1980 vegna þess hve mikið veiðarfæratjónið
við veiðarnar var. Það var algengt að menn færu með upp í 15 undirbyrði í
viku túr. Skipun voru að veiða á mjúkum botni og misstu trollið oft niður í
drulluna og rifu þau. Þetta var því eins konar gullnáma fyrir Hampiðjuna.
Nú eru skipin með miklu betri búnað og mælitæki. Þótt verið sé að veiða á
allt að 700 faðma dýpi geta skipstjórarnir stillt víralengdina þannig að
trollið komi aldrei í botn og það gera hlerarnir ekki heldur. Því er ekkert
teljandi veiðarfæratjón lengur, en nafnið bera miðin engu að síður áfram.
Mikið netatjón
Bjóðum nú frábært tilboð í 2 vikur 30. júní eða 1 eða 2 vikur 7. júlí á
allra síðustu sætunum til Rhodos, eyju sólarinnar. Þú bókar flugsæti
og 4 dögum fyrir brottför færðu að vita hvar þú gistir. Gríptu tæki-
færið og njóttu lífsins á þessum vinsæla áfangastað.
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Stökktu til
Rhodos
30. júní eða 7. júlí
frá kr. 39.990
Allra síðustu sætin
Verð kr. 39.990 í viku / 49.990 í 2 vikur
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn, 2-11 ára, í íbúð í 1 eða 2 vikur.
Stökktu tilboð 30. júní og 7. júlí.
Verð kr. 49.990 í viku / 59.990 í 2 vikur
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna í herbergi/stúdíói/íbúð í 1 eða 2 vikur.
Stökktu tilboð 30. júní og 7. júlí.
Munið Mastercard
ferðaávísunina