Morgunblaðið - 22.09.2007, Blaðsíða 18

18 LAUGARDAGUR 22. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
BANDARÍSKA helfararsafnið fékk
nýlega að gjöf myndaalbúm Karls
Höckers, aðstoðarmanns æðsta
stjórnanda Auschwitz-Birkenau út-
rýmingarbúðanna. Mjög fáar
myndir hafa varðveist úr búðunum
á meðan þær voru starfandi og
þykir því mikill fengur að þessum
áður óþekktu myndum.
Þær sýna SS-foringjana sem
stjórnuðu búðunum við ýmiskonar
skemmtanir og tómstundir. Meðal
annars má sjá þá í fjöldasöng undir
stjórn harmonikkuleikara, að njóta
lífsins á verönd sumarbústaðar
skammt frá Auschwitz og nokkrar
sýna Höcker kveikja á kertum á
jólunum 1944.
„Myndirnar minna okkur á að
gerendur helfararinnar voru mann-
eskjur, karlar og konur sem áttu
börn og gæludýr, héldu upp á há-
tíðir og fóru í ferðalög,“ segir Re-
becca Erbelding, skjalavörður á
Bandaríska helfararsafninu.
Karl Höcker fór huldu höfðu
fram til ársins 1961, en var þá
handtekinn og dreginn fyrir dóm.
Hann sat í fangelsi til ársins 1970
og starfaði síðan í banka í heimabæ
sínum í Þýskalandi til æviloka árið
2000.
Ljósmyndirnar eru til sýnis á
vefsíðu Bandaríska helfararsafns-
ins, www.ushmm.org.
Jólin í
Auschwitz
Áður óþekktar
ljósmyndir finnast
Jólatré Karl Höcker kveikir á kerti.
FRANSKI píanómeistarinn
Désiré N’Kaoua flytur píanó-
verk Ravels í heild sinni á
tvennum tónleikum í Salnum í
Kópavogi í dag og á morgun.
Tónleikarnir eru haldnir til
þess að minnast þess að um
þessar mundir eru 70 ár liðin
frá dauða tónskáldsins. Báða
dagana hefjast tónleikarnir
klukkan 17.
N’Kaoua er einn fárra sér-
fræðinga í tónlist Ravels og stundaði nám hjá
Marguerite Long, sem aftur var nemandi Ravels.
N’Kaoua leikur nú á sínum öðrum tónleikum í
Salnum, en árið 1999 flutti hann verk eftir Chopin.
N’Kaoua kemur aftur til Íslands
Ravel í heild sinni í
Salnum um helgina
Maurice
Ravel
TÓNLEIKARÖÐIN
15:15 hefur göngu
sína á sunnudaginn í
Norræna húsinu og
stendur í allan vetur.
Camerarctica hefur
leikinn með klass-
ískum norrænum
kammerverkum eftir
Franz Berwald, Bernhard Crusell og Carl Niel-
sen og bera tónleikarnir yfirskriftina Norrænir
hausttónar. Hópinn skipa þau Ármann Helgason,
Rúnar Vilbergsson, Emil Friðfinnsson, Hildi-
gunnur Halldórsdóttir, Jónína Auður Hilmars-
dóttir, Sigurgeir Agnarsson og Hávarður
Tryggvason.
Tónleikaröðin 15:15 að hefjast
Hausttónar í
Norræna húsinu
Camerarctica
HIÐ nýstofnaða Listafélag
Langholtskirkju kynnir menn-
ingarstarfið í kirkjunni á
morgun. Dagskráin hefst með
fjölskyldumessu klukkan 11,
en síðan verður tónlistin í aðal-
hlutverki til klukkan 14.
Hryggjarstykkið í starfsemi
félagsins er kórastarfið en
virkir þátttakendur í því eru
um 300 talsins.
Það sem ber hæst á dagskrá vetrarins er flutn-
ingur Kórs Langholtskirkju á Magnificat eftir
Bach hinn 18. nóvember. Meðal nýjunga er tón-
leikaröðin Kirkjujazz þar sem þekktir tónlistar-
menn leika djass fyrir kirkjugesti.
Fjölbreytt tónlistarlíf í vetur
Menningarárið í
Langholtskirkju
Langholtskirkja
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
NÝTT barnaleikrit, Gott kvöld, eftir
barnabókahöfundinn Áslaugu Jóns-
dóttur, verður frumsýnt í Kúlunni í
Þjóðleikhúsinu á morgun.
Áslaug byggir leikritið á sam-
nefndri bók sinni sem kom út fyrir
tveimur árum, en hún hefur unnið
verkið að nýju fyrir leikhús og meðal
annars samið nýja söngtexta fyrir
sýninguna.
„Þórhallur Sigurðsson, leikstjóri
sýningarinnar, leitaði til mín síðast-
liðið haust og spurði hvort ég sæi
ekki möguleika á því að gera barna-
leikrit upp úr einhverjum af bókum
mínum og Gott kvöld varð fyrir val-
inu,“ segir Áslaug spurð hvers vegna
hún hafi litið upp úr bókunum og inn
í leikhúsið.
„Fyrir mér hefur þetta verið
spennandi og skemmtilegt verkefni
enda dálítið ólíkt að raða persónum
inn á leiksvið eða inn í myndabók.
Ég sá ekki fyrir mér þegar ég
skrifaði bókina að hún gæti orðið að
leiksýningu. Þegar ég skrifa sé ég
stundum fyrir mér lifandi senur en
það var mjög gott að fá pressuna frá
Þórhalli til að láta verða af því að
prófa leikhúsformið. Það er síðan
annarra að dæma hvort þetta geng-
ur upp hjá mér. Uppfærslan er auð-
vitað eitt stórt hópvinnuverkefni og
þar á ég aðeins hlut að máli.“
Einn í myrkrinu
Í Góðu kvöldi segir frá litlum
strák sem þarf að vera einn heima í
smástund þegar pabbi skreppur frá
til að sækja mömmu.
„Við vitum auðvitað að það reynir
á kjark og þor að vera aleinn heima
en stráksi hefur náttúrlega bangsa
sér til halds og trausts. En það er
hægara sagt en gert að hughreysta
bangsa sem óttast óboðna gesti eins
og Hrekkjusvínið, Hræðslupúkann,
Tímaþjófinn, Frekjuhundinn og ótal
fleiri furðuskepnur. Það kemur í
hlut stráksins að sjá um að taka á
móti þessum skrýtnu verum sem
birtast í hugarheimi þeirra tveggja,
bangsa og stráksins, og hann býður
þeim inn í stofu.
Verkið fjallar um óttann og það
sem kemur upp þegar maður er
aleinn og það er myrkur úti. Þetta er
heimur sem öll börn þekkja, ég hef
ekki enn hitt þá mannveru sem hef-
ur verið fullkomlega óhrædd í lífinu
og ekki velt fyrir sér sem börn hvað
sé undir rúminu,“ segir Áslaug og
tekur fram að verkið sé ekki alveg
fyrir yngstu börnin því þau sem eru
ekki alveg örugg geti orðið smá-
skelkuð.
„Þetta er samt mjög fjörug sýn-
ing, það er mikið sungið og dansað
og gengur á ýmsu svo engum ætti að
leiðast. Foreldrar hafa vonandi gam-
an af henni líka, um leið og þeir rifja
upp þá tíma þegar ímyndunaraflið
var ómengað.“
Allir í leikhús
Þrír leikarar koma fram í sýning-
unni, Vignir Rafn Valþórsson fer
með hlutverk stráksins, Þórunn
Erna Clausen leikur bangsann og
mömmuna og Baldur Trausti
Hreinsson fer í hin ýmsu gervi auk
þess að leika pabbann. Helga Arn-
alds gerir brúður af ýmsu tagi fyrir
sýninguna. Söngtextar eru eftir Ás-
laugu og Sigurður Bjóla samdi nýja
tónlist við þá. „Sigurður Bjóla var
snillingur að semja lögin við vís-
urnar og gera þær áheyrilegar. Við
vonum að tónlistin í verkinu komi út
á geisladisk en núna má heyra tvö
lög á netinu á síðunni leikhús-
id.blog.is,“ segir Áslaug sem vonast
til að allir foreldrar fari með börnin
sín í leikhús enda leikhúsheimurinn
upplifun fyrir börnin sem þau muna
eftir alla tíð.
Kúlan í Þjóðleikhúsinu er til-
einkuð barnaleiksýningum og er
Gott kvöld fyrsta sýningin sem er
frumsýnd þar í haust.
Hvað er undir rúminu?
 Barnaleikritið Gott kvöld verður frumsýnt í Kúlunni á morgun
 Leikritið byggir á samnefndri bók Áslaugar Jónsdóttur
Gott kvöld Í leikritinu koma fram margir óboðnir og furðulegir gestir sem
strákurinn og bangsinn þurfa að taka á móti.
www.leikhusid.blog.is
ÞJÓÐMINJASAFNIÐ blæs til mál-
stofu um aðgang að menningararf-
inum klukkan 15 á morgun í Bogasal
safnsins. Þátttakendur verða Ágústa
Kristófersdóttir, Lilja Árnadóttir,
Ólafur Engilbertsson, Viðar Hreins-
son og Þórarinn Eldjárn.
Málstofan er skipulögð í framhaldi
af sýningunni Leiðin á milli sem
þrjár myndlistarkonur, þær Guð-
björg Lind, Guðrún Kristjánsdóttir
og Kristín Jónsdóttir, settu upp í
samvinnu við safnið. Þær taka einnig
þátt í málstofunni á morgun.
Engar hefðbundnar framsögur
verða, heldur ætla þátttakendur að
ræða frjálslega saman um spurn-
ingar sem vöknuðu við gerð sýning-
arinnar og hvetja alla áhugasama til
að koma og taka þátt. Rætt verður
um hvernig aðgangur að menningar-
arfinum og varðveisla hans geta ver-
ið andstæð sjónarmið.
Heimspekingurinn Oddný Eir
Ævarsdóttir stýrir umræðum. Hún
segir að við undirbúning sýning-
arinnar hefðu listakonurnar fengið
að skoða ýmsa gripi safnsins sem eru
ekki aðgengilegir almenningi. Mál-
stofan verður nokkurs konar uppgjör
við þá vinnu. „Þetta gæti jafnvel orð-
ið hálfsársaukafullt,“ segir Oddný.
Leiðin á milli safns-
ins og almennings
Morgunblaðið/RAX
Bollastell Sýningin Leiðin á milli var unnin í samvinnu Þjóðminjasafns og
þriggja listakvenna. Gripir safnsins spila stóra rullu í listaverkunum.
Höfundur: Áslaug Jónsdóttir.
Leikstjóri: Þórhallur Sigurðs-
son.
Leikmynd, búningar og
brúðugerð: Helga Arnalds.
Tónlist: Sigurður Bjóla.
Lýsing: Páll Ragnarsson.
Leikarar: Baldur Trausti
Hreinsson, Vignir Rafn Val-
þórsson og Þórunn Erna Clau-
sen.
Gott kvöld
ÞAÐ er ekki bara
á Íslandi sem
aðdáendur bók-
anna um Harry
Potter eru of
óþreyjufullir eftir
sögulokum til
þess að bíða eftir
þýðingu síðustu
bókarinnar. Börn
víða um lönd stauta sig fram úr
fyrstu setningunum á ensku útgáf-
unni og eru undir lok bókarinnar bú-
in að bæta lesskilning sinn á ensku
talsvert. Orðaforði bókanna er um
margt sérstakur, en orð á borð við
„muggle“ og „quidditch“ eru nú hluti
af enskukunnáttu barna til dæmis í
Kína og Þýskalandi þar sem bókin
hefur selst með eindæmum vel.
Bókaútgáfan Bloomsbury upp-
lýsti það í vikunni að jafnmörg ein-
tök hefðu selst af bresku útgáfunni
af Harry Potter and the Deathly
Hallows fyrir utan landsteinana og
innan þeirra. Útgáfan vonast til að
halda áfram að græða á ritröðinni
um galdrastrákinn um ókomin ár.
Nigel Newton hjá Bloomsbury
bendir á að sögurnar af Bangsímon
og Narníu-bækurnar seljist enn vel
þó langt sé um liðið frá því þær
komu út. „Allur heimurinn elskar
klassískar, breskar barnabók-
menntir og þær endast áratugum
saman.“
Læra ensku
af Harry
Potter
♦♦♦