Morgunblaðið - 09.11.2007, Qupperneq 14

14 FÖSTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
AFLAVERÐMÆTI íslenzkra frysti-
skipa úr Barentshafi gæti orðið um
1,7 milljarðar króna á þessu ári. Það
eru fimm skip sem stunda veiðarnar
og aflaheimildir færast að miklu leyti
á færri fyrirtæki. Mörg skip fá úthlut-
að svo litlum heimildum að ekki borg-
ar sig að sækja þær. Þessa vegna eru
þær fluttar milli skipanna, bæði var-
anlega og í skiptum fyrir heimildir
heima fyrir.
Íslendingar hafa á þessu ári um
3.200 tonna þorskkvóta, miðað við
slægt, innan lögsögu Noregs og 2.000
tonn innan rússnesku lögsögunnar.
Auk þess hafa útgerðarmenn keypt
heimildir sem nema 1.205 tonnum
innan rússnesku lögsögunnar auk
30% aukaafla. Þetta er í fyrsta sinn
sem heimildir til leigu við Rússland
eru nýttar. Til þessa hefur gengið
seint og illa af fá þessar heimildir,
sem fyrir vikið hafa ekki verið nýttar.
Á móti þessu fá Norðmenn heimildir
til að veiða 16.000 tonn af loðnu og 500
tonn af löngu og keilu innan íslenzku
lögsögunnar.
Reikna má með því að aflaverð-
mæti um 3.400 tonna af slægðum
þorski upp úr sjó geti verið um 1,5
milljarðar króna, þegar búið er að
vinna fiskinn um borð. Verðmæti
aukategunda er óljóst en hugsanlega
gæti það verið um 200 milljónir króna.
Á móti kemur svo að greiða þarf fyrir
leigukvótann, en með aukategundum
gæti sú upphæð verið um 90 milljónir
króna. Leiga fyrir hvert kíló af þorski
er tæpar 70 krónur. Hér heima er
kvótaleiga fyrir þorsk 235 krónur.
Friðrik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LÍÚ, segir að auðvitað
skipti þessi veiði og tekjurnar af
henni máli. Hins vegar sé dýrt að
sækja svona langt. Það taki um 10 sól-
arhringa að sigla fram og til baka og
því fylgi mikill olíukostnaður og frá-
tafir frá veiðum. Þessar veiðar skili
því mun minni tekjum en veiðarnar á
heimaslóðinni og segja megi að mjög
lítið sé að hafa upp úr veiðum með því
að leigja kvótann.
Skipin sem eru að stunda þessar
veiðar eru Víðir og Málmey frá Fisk
Seafood, Víðir frá Samherja, Venus
frá HB Granda, Sigurbjörg frá
Ramma og Brimnes frá Brimi.
Milljarðar úr Barentshafi
Morgunblaðið/Kristján
Fiskveiðar Landað úr Víði EA á Akureyri. Hann er einn þeirra togara sem
stunda veiðar í Barentshafi innan lögsagna Noregs og Rússlands.
Í HNOTSKURN
»Íslendingar hafa á þessu árium 3.200 tonna þorskkvóta,
miðað við slægt, innan lögsögu
Noregs og 2.000 tonn innan
rússnesku lögsögunnar. Auk
þess hafa útgerðarmenn keypt
heimildir upp á 1.205 tonn.
»Leiga fyrir hvert kíló afþorski eru tæpar 70 krónur.
Hér heima er kvótaleiga fyrir
þorsk 235 krónur.
»Þessar veiðar skila munminni tekjum en veiðarnar á
heimaslóðinni og segja má að
mjög lítið sé að hafa upp úr veið-
um með því að leigja kvótann.
Íslenzkir togarar veiða þar um 3.400 tonn af þorski í ár miðað við slægðan fisk
RANNSÓKNASKIPIÐ Árni Frið-
riksson hefur lagt af stað í loðnu-
og sjórannsóknaleiðangur. Rann-
sóknasvæðið mun spanna allt frá
Vesturlandi að Norðausturlandi og
djúpmið (Grænlandssund og Ís-
landshaf). Markmið leiðangursins
eru að leita ungloðnu og einnig
kynþroska loðnu sem verður uppi-
staða veiða á komandi ári. Jafn-
framt verður ársfjórðungslegum
sjórannsóknum vestur og norður af
landinu sinnt. Gert er ráð fyrir að
leiðangurinn standi yfir í allt að
einn mánuð.
Árni Friðriks-
son í loðnu-
rannsóknir
Morgunblaðið/Þorkell
Rannsóknir Árni Friðriksson RE
er nú byrjaður að leita loðnunnar.
ÚR VERINU
ÞAÐ vantar skilgreiningu á varnarþörf Ís-
lands, sagði Jón Magnússon, Frjálslyndum
í umræðunum í gær og spurði um tilgang
erlendra flugsveita hér á landi. „Hvar er
ógnin? Ég sé það ekki að hefðbundinn her
hafi nokkra þýðingu eða tilgang fyrir okkur
eins og staðan er í dag.“ Jón lagði áherslu á
að Ísland væri vopnlaus þjóð og frið-
argæslan ætti því að vera innan borg-
aralegra marka. „Ég tel að Ísland verði að
leggja sitt lóð á vogarskálina í baráttunni
fyrir mannréttindum, gegn mansali og
þrælahaldi, baráttu gegn glæpum, fyrir frjálsum heims-
viðskiptum og gegn hungri og örbirgð í heiminum,“ sagði Jón
og vildi jafnframt að Ísland fordæmi aðskilnaðarstefnu Ísraela
gagnvart Palestínumönnum.
Vantar skilgreiningu
á varnarþörf Íslands
Jón
Magnússon
Aðskilnaðarstefna Ísraels gagnrýnd
ÁKVÖRÐUNIN að kalla íslenska frið-
argæsluliðann heim frá starfi NATO í Írak
var röng og þá ekki síst í miðju framboði til
Öryggisráðs SÞ. Þetta kom fram í máli Sivj-
ar Friðleifsdóttur, Framsókn, í umræðum
um skýrslu utanríkisráðherra á þingi í gær.
„Þetta eru alls ekki hernaðarverkefni,“ sagði
Siv og vill ekki tala um stríðsrekstur.
Siv gagnrýndi ríkisstjórnina fyrir að tala
ekki einu máli varðandi „íslenskt ákvæði“ í
næstu loftslagssamningaviðræðum og taldi
það skaða samningsstöðu Íslands. „Ég tel að
það sé alvarleg staða komin upp í ríkisstjórninni varðandi lofts-
lagsmálin,“ sagði Siv sem einnig kom inn á mikilvægi þess að
Ísland taki ekki þátt í því að lokka heilbrigðisstarfsmenn frá
þróunarlöndum til starfa á Vesturlöndum.
Verkefnin í Írak voru alls
ekki hernaðarverkefni
Siv
Friðleifsdóttir
Alvarleg staða varðandi loftslagsmálin
Á EINU og hálfu ári eiga að renna úr rík-
issjóði 2,1-2,5 milljarðar króna í hernaðarleg
verkefni, að undanskildum útgjöldum sem
borgaralegar stofnanir þurfa að bera, t.d.
vegna heræfinga hér á landi. Þetta kom
fram í máli Steingríms J. Sigfússonar, VG, á
Alþingi í gær. „Allt er þetta brölt undir þeim
formerkjum að það sé á svokölluðum frið-
artímum,“ sagði Steingrímur og taldi Ísland
vera að glata „sorglega góðu tækifæri til að
brjóta blað í utanríkismálum“. Í stað þess að
skilgreina landið sem herlaust, afvopnað og
kjarnorkuvopnalaust svæði væri allt fast í gamla fari hern-
aðarhyggjunnar. Þá spurði Steingrímur hvers vegna ekki væri
búið að skipa hina þverpólitísku öryggismálanefnd sem var lof-
að þegar Bandaríkjaher hvarf af landi brott.
Milljarðaútgjöld til
hernaðarlegra verkefna
Steingrímur J.
Sigfússon
Ekkert bólar á öryggismálanefndinni
Hefðbundin þrætuepli
Venjubundin þrætuepli voru í um-
ræðum á Alþingi í gær um skýrslu
utanríkisráðherra , s.s. íslenska frið-
argæslan, NATO, staða mála í Afgan-
istan og framboð Íslands til Örygg-
isráðsins. Frjálslyndir gagnrýndu of
mikinn kostnað við utanríkisþjón-
ustuna og Vinstri græn lögðu
áherslu á að Ísland ætti ekkert erindi
í NATO, sem ýmist var kallað varn-
arbandalag, öryggisbandalag, hern-
aðarbandalag eða árásarbandalag
eftir því hver átti í hlut.
Á staðinn
Bjarni Benedikts-
son, formaður ut-
anríkismála-
nefndar þingsins,
viðraði þá skoðun
sína að Alþingi
hefði ekki fylgt
þróunaraðstoð Ís-
lendinga sér-
staklega eftir.
Taldi hann mik-
ilvægt að þing-
menn færu í auknari mæli í vett-
vangsheimsóknir, og þá sérstaklega
utanríkismálanefnd.
Hættumat fyrir Ísland
Utanríkisráðherra greindi frá því í
ræðu sinni að hún hefði skipað 12
manna starfshóp til að gera faglegt
hættumat fyrir Ísland sem væri und-
irstaða haldgóðrar varnarstefnu til
framtíðar. Formaður nefndarinnar
verður Valur Ingimundarson en Aly-
son Bailes verður sérstakur ráðgjafi.
Bjarni
Benediktsson
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
MÖGULEG þróunarverkefni í sam-
vinnu við eyjar í Karíba- og Kyrra-
hafi eru í skoðun en markmiðið yrði
að stuðla að sjálfbærri þróun og þá
einkum á sviði fiskveiða og sjávar-
útvegs og í nýtingu endurnýjanlegra
auðlinda. Þetta kom fram í máli
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
utanríkisráðherra en hún flutti
munnlega skýrslu um utanríkismál
á Alþingi í gær. Ingibjörg lagði
þunga áherslu á þróunarsamvinnu
og sagði þekkingu Íslendinga á nýt-
ingu endurnýjanlegra orkugjafa
hafa nýst fátækum þjóðum vel. Hún
sagði að með auknum framlögum til
þróunaraðstoðar ykjust jafnframt
kröfur til fagmennsku og að þess
vegna hefði verið ákveðið að Ísland
gerðist aðili að DAC, þróunarsam-
vinnunefnd OECD, sem aftur
tryggði faglegt aðhald að íslenskri
þróunaraðstoð.
Aðgang að fundargerð NATO
Ingibjörg sagðist jafnframt hafa
ákveðið að tvöfalda framlög sem
ráðstafað er til þróunaraðstoðar í
gegnum íslensk, frjáls félagasam-
tök, þannig að þau hækki úr 60
milljónum króna í 120 milljónir.
„Hagsmunir okkar felast ekki síst í
því að virkja þann kraft sem þau búa
yfir og styrkja það frumkvöðlastarf
sem fram fer á þeirra vegum.“
Í ræðu Ingibjargar kom fram að
utanríkismálanefnd Alþingis fái að-
gang að fundargerð NATO-ráðsins
frá 4. október 2001. „Geta nefnd-
armenn því gengið úr skugga um
það, eins og ég hef þegar gert sjálf,
að NATO veitti ekki heimildir til
fangaflugs, leynifangelsa eða pynt-
inga,“ sagði Ingibjörg en hún ræddi
jafnframt mikilvægi þessi að þrýsta
á stjórnvöld í Íran um að gera fulla
grein fyrir kjarnorkuáætlun sinni.
Hins vegar væri ekki síður mikil-
vægt að varast „hættulegt ofmat
sem einkenndi svipaða umræðu um
málefni Íraks í aðdraganda innrás-
arinnar 2003“.
Ingibjörg sagði Norðurslóðir vera
nýtt kjarnamál í íslenskri utanrík-
isstefnu og að öryggi á Norður-Atl-
antshafinu væri eitt mest áríðandi
öryggismál Íslands. „Við Íslending-
ar hljótum að leggja áherslu á góða
samvinnu þeirra ríkja sem eiga
hagsmuna að gæta á norðurslóðum
en vara við kapphlaupi um auðlindir
norðursins og einhliða aðgerðir,“
sagði Ingibjörg.
Þróunarverkefni í Karíba-
og Kyrrahafi í skoðun
Morgunblaðið/Frikki
Leyniskjöl Utanríkismálanefnd fær aðgang að fundargerð NATO-ráðsins
frá 2001 en Ingibjörg leggur áherslu á bætt samstarf ráðuneytis og þings.
Í HNOTSKURN
» Utanríkisráðherra flyturmunnlega skýrslu um utan-
ríkismál tvisvar á hverjum þing-
vetri.
» Ingibjörg Sólrún Gísladóttirer fimmti ráðherrann á jafn-
mörgum árum til að flytja
skýrslu um utanríkismál.
ÞETTA HELST …