Morgunblaðið - 26.01.2008, Side 1

STOFNAÐ 1913 25. TBL. 96. ÁRG. LAUGARDAGUR 26. JANÚAR 2008 LANDSPRENT EHF. mbl.is
Íslenska óperan >> 56
La Traviata í febrúar
Leikhúsin í landinu
TÆLANDI TÍSKA
TÍSKUSÝNINGARNAR Í PARÍS ERU MIKIL
VEISLA EN KJÓLARNIR KOSTA SITT >> 24
FRÉTTASKÝRING
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
SKÝRUM stöfum segir í lögum um kosn-
ingar til sveitarstjórna að kosningarnar
skuli fara fram á fjögurra ára fresti. Í lög-
unum er aðeins veitt heimild til undanþágu
frá þessu í tveimur til-
vikum, að sögn Sesselju
Árnadóttur, fyrrverandi
skrifstofustjóra í félags-
málaráðuneytinu, sem
unnið hefur skýringar
við núgildandi sveitar-
stjórnarlög. Heimilt er
að boða til nýrra kosn-
inga þótt kjörtímabili sé
ekki lokið ef sveitarfélög
eru sameinuð á miðju
kjörtímabili eða ef kosn-
ing hefur verið úrskurðuð eða dæmd ógild.
Núgildandi lög um kosningar til sveit-
arstjórna eru frá árinu 1998. Áður var
fjallað um kosningar í sveitarstjórnarlög-
um. Sesselja segir að rétt hafi verið talið að
vera með sérlög um hvernig kosningar fara
fram og aðskilja þau frá heildarlögunum,
sem fjalla um starfsemi sveitarfélaga.
Rætt hefur verið undanfarið um fyrir-
komulag kosninga í Reykjavík, eftir tvenn
meirihlutaskipti á þremur mánuðum. Sess-
elja segir að aldrei hafi komið til álita af
hálfu stjórnmálamanna að breyta lögunum
í þá veru að heimila kosningar með styttra
millibili en á fjögurra ára fresti. Menn hafi
ekki talið næg rök til þessara breytinga og
að betra væri að hafa festu í sveitarstjórn-
armálunum. Þá sé haft í huga samræmi í
kjörtímabilum milli sveitarfélaga. Sesselja
segir að víðast í Evrópu séu í lögum ákvæði
um fjögurra ára kjörtímabil í sveitarstjórn-
arkosningum. Hún segist ekki hafa rann-
sakað hvort þar séu almennt leiðir til þess
að halda kosningar inni á milli.
Í kosningum til Alþingis er kjörtímabilið
fjögur ár, líkt og í sveitarstjórnarkosning-
um. Þar er sá möguleiki þó fyrir hendi ef
stjórnarkreppa kemur upp, að rjúfa þing
og boða til nýrra kosninga, sem skulu fara
fram innan 45 daga frá þingrofi.. Undan-
farna hálfa öld hefur slíkt gerst þrisvar
sinnum; 1956, 1974 og 1979. Þá hefur það
gerst að nýjar ríkisstjórnir hafi verið
myndaðar á miðju kjörtímabili án þess að
boðað hafi verið til kosninga. Slíkt gerðist
síðast árið 1988. Þá féll ríkisstjórn Þor-
steins Pálssonar og ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar tók við.
Kostar rúmar 40 milljónir
Ýmiss konar kostnaður fellur til vegna
kosninga til sveitarstjórna, ekki síst vegna
launa kjörstjórna, kostnaðar við kjördeildir
og útgjalda við tölvuvinnslu. Að sögn Gunn-
ars Eydal, fyrrverandi skrifstofustjóra
Reykjavíkurborgar, er kostnaður við
hverjar kosningar í borginni rúmlega 40
milljónir króna. Áður hafi sveitarstjórnir
sjálfar staðið straum af lunganum af kostn-
aðinum. Frá og með síðustu kosningum
endurgreiðir ríkið hann eftir ákveðnum
reglum.
Aðeins
tvær und-
anþágur
Ekki rætt að breyta
lögum um kosningar
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
„ÞETTA verður sem betur fer gott
ár,“ sagði Árni Jóhannsson, tals-
maður verktaka hjá Samtökum
iðnaðarins, en samtökin stóðu fyrir
Útboðsþingi í gær. Hann sagði að
þegar árið í ár væri borið saman
við árið í fyrra væri ljóst að fram-
kvæmdafé opinberra aðila á þessu
ári ykist þegar allt er talið um 25
milljarða króna. Þar vegi þungt
aukning hjá Vegagerðinni, Fram-
kvæmdasýslu ríkisins og Orku-
veitu Reykjavíkur. Árni kvaðst
telja að þessi innspýting yrði til
þess að ekki yrði kollsteypa í
mannvirkjagerð og stórfram-
kvæmdum þótt ýmsum stórum
verkefnum sé nú að ljúka. Í ljósi
þess hve þessi atvinnugrein er orð-
in stór skipti miklu hvernig henni
farnaðist.
Miklar framkvæmdir verða hjá
sveitarfélögunum og verður árið í
ár t.d. mesta framkvæmdaár í 100
ára sögu Hafnarfjarðar. Fram-
kvæmt verður í Reykjavík fyrir 16
milljarða, 6,5 milljarða í Kópavogi
og svipað í Hafnarfirði. Fram-
kvæmdasýslan lét vinna verk fyrir
1,6 milljarða í fyrra, en ráðist verð-
ur í fjárfestingar í ár fyrir 11 millj-
arða. Gríðarleg aukning verður
einnig hjá Vegagerðinni. Fram-
kvæmdir hennar fara úr 18 millj-
örðum í fyrra í 30,7 milljarða í ár.
Þá áformar Orkuveita Reykjavík-
ur einnig að auka framkvæmdir
verulega. Þær voru 20 milljarðar í
fyrra en verða 32,5 milljarðar á
þessu ári.
Bæði Landsvirkjun og Landsnet
ætla að ráðast í minni framkvæmd-
ir í ár en í fyrra, en Landsvirkjun
ætlar engu að síður að fjárfesta
fyrir 14,5 milljarða í ár. | Miðopna
„Þetta verður gott ár“
Útlit er fyrir að framkvæmdir opinberra aðila aukist um 25 milljarða á þessu
ári og verði í kringum 130 milljarðar þrátt fyrir samdrátt hjá Landsvirkjun
Morgunblaðið/RAX
Vegir Miklar framkvæmdir verða
á vegum opinberra aðila í ár.
SAMGÖNGURfóru úr skorðum í gærmorg-
un vegna suðvestanhríðar og skafrennings.
Tvær þotur í Ameríkuflugi urðu að lenda á
Reykjavíkurflugvelli þegar bremsuskilyrði
var líka lokuð um tíma en Vegagerðin lagði
áherslu á að reyna að halda Þrengslum opn-
um. Björgunarsveitir voru kallaðar út til að
aðstoða ökumenn sem áttu í vandræðum. |6
og hliðarvindur hindraði lendingu á Kefla-
víkurflugvelli. Loka varð Reykjanesbraut
um tíma en mjög blint var á brautinni og
lentu margir bílar í vandræðum. Hellisheiði
Árvakur/Frikki
Þoturnar þurftu að lenda í Reykjavík
ÓLAFUR F.
Magnússon, ný-
kjörinn borgar-
stjóri, segist hafa
litið svo á að per-
sónulegt líf og
heilsufar sitt væri
einkamál. Hann
þekki engin önnur
dæmi um stjórn-
málamann sem hafi nánast verið lagð-
ur í einelti vegna veikinda.
„Ég lenti í miklu mótlæti og veik-
indum á síðastliðnu ári og var frá
vinnu um skeið. En hef nú um nokk-
urra mánaða tíma sinnt störfum á ný.
Ég hef verið niðurdreginn og leitað
mér hjálpar við því. En ég vænti þess
að ég og fjölskylda mín þurfum ekki
að finna meir fyrir þeim rætnu árás-
um, lygum og fordómum sem við höf-
um setið undir.“
Hann segir að á undanförnum dög-
um hafi allt í senn gerst, að vegið hafi
verið að heiðri sínum sem einstak-
lings, læknis og stjórnmálamanns.
„Aðstandendum mínum hefur ekki
verið hlíft í þessari aðför. Þeim finnst
illskan í þessu máli keyra um þverbak
og ótrúleg ósannindi borin á borð fyr-
ir fólk. Mér finnst tími til kominn að
ég njóti skilnings og fordómaleysis
vegna veikinda minna. Læknar og
stjórnmálamenn þurfa að vera mann-
legir. Aðalatriðið er að ég sinni störf-
um mínum af alúð og heilindum og láti
hagsmuni almennings ganga fyrir
mínum eigin.“ | 28
Aðalatriði að ég
starfi af heilindum
Ólafur F.
Magnússon
ÚRVALSVÍSITALA Kauphallar OMX á Íslandi hækkaði um 4,82% í
gær og stendur í 5.451 stigi. Er þetta næst mesta hækkun vísitölunnar
á einum degi, en sú mesta var í október 2001, þegar hún hækkaði um
6,11%. Undanfarna tvo daga hefur vísitalan hækkað um 7,93% og hef-
ur markaðsvirði félaga í henni aukist um 139 milljarða króna.
Hlutabréf Atlantic Petroleum hækkuðu um 17,89% í gær, bréf
SPRON um 9,67%, Exista um 7,38% og FL Group um 5,94%.
Svo virðist sem fjárfestar hafi haldið að sér höndum undanfarna
daga en komið nú inn á markaðinn að nýju þegar útlit var fyrir að
botninum hefði verið náð, í bili að minnsta kosti.
Norrænar vísitölur hækkuðu einnig í gær, þótt engin hafi náð þeirri
íslensku í þeim efnum. Samnorræna vísitalan hækkaði um 1,03%, sú
danska um 1,27% og sú norska um 3,7%. Japanska Nikkei-vísitalan
hækkaði um 4,1%, en breska FTSE lækkaði um 0,12% og þýska DAX
um 0,06%. Bandarískir fjárfestar eru í frétt Wall Street Journal sagðir
varkárir ennþá, en búist er við frekari slæmum fréttum af efnahags-
málum þar í landi á næstu dögum og vikum. Dow Jones-vísitalan lækk-
aði um 1,38% og Nasdaq um 1,47%.
Skuldatryggingarálag bankanna lækkaði lítillega í gær. Álag á bréf-
um Kaupþings fór úr 590 punktum í 570, Glitnis úr 445 punktum í 415
og Landsbanka úr 320 punktum í 315. | 16
Aukning markaðs-
virðis 139 milljarðar