Morgunblaðið - 26.01.2008, Page 41

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. JANÚAR 2008 41
Þessi litla minning-
argrein um ömmu
mína mun ekki fjalla
um hversu góð amma
hún Helga var og ekki ætla ég að
segja frá erfiðleikum hennar sem
hún stríddi oft við þó ég gæti auð-
veldlega sagt frá hvorutveggja án
vandræða. Nei, ég ætla að segja
frá því sem amma mín var hvað
þekktust fyrir, húmor. Frá því ég
man eftir mér hefur amma verið
helsti húmoristinn í fjölskyldunni
þó að um auðugan gras væriað
gresja á þeim bænum. Hún var
ekki aðeins góð í að segja gam-
ansögur, oft á dönsku, heldur kom
hún einnig með mjög fyndin tilsvör
í daglegu tali og ekki minnkaði það
með aldrinum, þvert á móti. Ég
minnist til dæmis þess er elsti
bróðir minn, Styrmir Freyr kom til
Íslands eftir árs dvöl í Rússlandi
en þá var ég einmitt í heimsókn
hjá ömmu í Mjóstrætinu. Styrmir
kíkti í heimsókn og ég tek á móti
honum með handabandi, rétt eins
og við værum kunningjar en ekki
bræður og þetta þótti ömmu ekki
sniðugt og spyr Styrmi hvort hann
vilji nú ekki kyssa bróður sinn.
Styrmir segir þá í gríni að hann sé
nú ekki hommi en þá heyrist í
gömlu konunni „þú kyssir þó
ömmu þína, ekki er ég lesbía!“ og
uppskar mikinn hlátur og hlæjum
við enn í dag að þessu svari. Þó
svo að amma hafi verið komin á
sjúkrahús í nóvember, nokkuð illa
haldin af beinbroti og lungnabólgu,
hélt hún ennþá í húmorinn. Ég og
Svetlana mín kíktum ásamt pabba
í heimsókn til hennar en það var
aðeins einn stóll í herberginu
hennar en hún bauð okkur að setj-
ast. Pabbi og Svetlana afþökkuðu
pent en ég þáði það með þökkum.
Þegar ég hafði sest lítur amma til
Svetlönu og hvíslar til hennar „nú,
svona er hann þá eftir allt saman!“
og vildi meina að ég mætti vera
meiri herramaður en ég var.
Stuttu síðar stend ég svo upp til að
draga fyrir gluggann því sólin
skein í andlit ömmu og þá segir
hún við Svetlönu „svona, gríptu
tækifærið, taktu sætið!“.
Ef það er eitthvað sem ég hef
lært af ömmu þá er það að halda
alltaf í húmorinn og góða skapið,
sama hvað gengur á. Auðvitað er
miklu meira að minnast af þeim 27
árum sem ég þekkti ömmu en hér
er tíundað enda um stutta minn-
ingargrein að ræða en ekki bók
sem þó væri auðvelt að útfylla. Ég
mun sakna ömmu minnar til
dauðadags, ég mun sakna rúss-
nesku pönnukökunnar hennar,
kjötsúpunnar, dönskuslettnanna og
frasanna. Einnig mun ég sakna
lyktarinnar, góðmennskunnar og
hressleikans sem einkenndi ömmu
en nóg um það, sofðu vært amma
mín.
Ég enda greinina með ljóði,
Siesta, eftir mann sem amma
þekkti ágætlega og lýsti sem duló
manni,
Stein Steinarr.
Í dagsins önnum dreymdi mig
þinn djúpa frið, og svo varð nótt.
Ég sagði í hljóði: Sofðu rótt,
þeim svefni enginn rænir þig.
En samt var nafn þitt nálægt mér
og nóttin full af söngvaklið
svo oft, og þetta auða svið
bar ætíð svip af þér.
Og þungur gnýr sem hrynji höf
mitt hjarta lýstur enn eitt sinn:
Mín hljóða sorg og hlátur þinn,
sem hlutu sömu gröf.
Björgvin Gunnarsson.
Helga Gunnarsdóttir
✝ Helga Gunnars-dóttir fæddist í
Reykjavík 28. des-
ember 1920. Hún
lést á líknardeild
Landakotsspítala
15. janúar síðastlið-
inn og var jarð-
sungin frá Dóm-
kirkjunni í Reykja-
vík 22. janúar.
Elsku amma.
Núna ertu farin.
Ég hefði viljað hafa
þig miklu lengur
hérna hjá okkur.
Þetta hljómar nú
kannski eins og eig-
ingirni en mér finnst
svo ótrúlegt að þú
skulir vera farin. Þú,
svona góð, besta
amma í heimi. En
svona er nú lífið bara,
og það hefur sinn
vanagang. Menn
koma og fara. Mig
langar að rifja nokkrar góðar og
skemmtilegar minningar hér upp,
elsku amma mín, en aðrar geymi
ég í hjarta mínu alla mína ævi.
Betri og umhyggjusamari ömmu
var ekki hægt að hugsa sér. Þú
varst alltaf svo góð við alla þá sem
stóðu þér næst, og ekki bara þá,
heldur alla í kringum þig. Það var
alltaf svo gott og hlýlegt að koma
til þín í Mjóstrætið, maður labbaði
alltaf rúllandi út frá þér þar sem
það var alltaf nóg á boðstólum og
ef maður fékk sér ekki nóg að
borða þá sást þú svo sannarlega
um að maður færi ekki svangur út.
Ég man að ég hlakkaði alltaf svo
til að koma í heimsókn til þín með
pabba og strákunum í sumarfríum.
Þú varst ávallt komin í dyragætt-
ina til að taka á móti okkur með
tilheyrandi brosi og hlýju. Svo að
ég tali nú ekki um það besta sem
þú gerðir handa okkur þegar við
komum, „Russian“. Ég man eitt
skiptið þegar við vorum rétt komin
inn í forstofuna til þín og þú sagð-
ir: „Hvað viljið þið margar hæðir
af Russian?“ og ég sagði „níu!“. Þú
varst ekki lengi að hafa það til.
Það hefði verið gaman að fá upp-
skriftina hjá þér en ég sem
kannski við þig að koma við hjá
mér í draumi og segja mér hana.
Við Árni vorum að rifja upp um
daginn að alltaf þegar við höfðum
kíkt í heimsókn, í kaffi og kökur,
og vorum á leið út úr dyrunum, þá
stóðstu í dyragættinni þar til við
hurfum úr sýn. Það þótti okkur svo
vænt um.
Eftir að þú fluttir á Fell, reynd-
um við Árni að kíkja eins oft og við
gátum í heimsókn til þín. Þau
skipti hefðu auðvitað orðið fleiri ef
við hefðum ekki búið á Akureyri.
Þegar við komum til þín með app-
elsín og namm var heldur betur
glatt á hjalla, en appelsín var það
besta sem þú fékkst.
Ég er mjög þakklát fyrir að hafa
fengið að þekkja þig í heil 25 ár,
því hefði ég ekki viljað missa af.
En núna ertu komin til Finns afa,
sem ég fékk því miður ekki að
kynnast, og allra systkina þinna.
Elsku amma, sofðu rótt.
Ég kveð þig á þann hátt sem þú
kvaddir alltaf, með fingurkossi.
Kolbrún.
Elsku amma mín.
Mikið er ég búin að kvíða því að
þurfa að kveðja þig. Ótal minn-
ingar koma upp í huga mér á þess-
ari stundu; þú að raula lagstúf við
uppvaskið, með þinni gullfallegu
söngrödd, sem aldrei mátti hæla
sökum hógværðar þinnar.
Skemmtilegi húmorinn þinn og all-
ar sletturnar sem urðu þess
valdandi að ókunnugir héldu gjarn-
an að þú hefðir lengi verið búsett
erlendis. Hvað þú varst ljóðelsk og
kenndir mér mörg kvæði sem ég
mun svo sannarlega kenna mínum
afkomendum. Allir bíltúrarnir okk-
ar undanfarin sumur, að Álafossi
og víðar, sem þú naust svo vel.
Hve vænt þér þótti um afa heitinn
– og hafðir alltaf blóm í vasanum
hjá myndinni af honum. Ég man að
stundum tíndi ég blóm handa þér í
Grjótaþorpinu, sem fóru gjarnan í
vasann hans afa.
Mér eru sérlega dýrmætar allar
helgarnar sem við áttum saman í
Mjóstrætinu þegar ég var barn. Á
meðan jafnöldrur mínar gistu hjá
vinkonum sínum um helgar var
aðalsportið hjá mér að gista hjá
þér. Það var svo notalegt, þú varst
alltaf svo hlý og góð og hugsaðir
vel um mig. Mér fannst afar hlý-
legt að sofa með þér í risastóra
rúminu þínu, í náttkjólnum sem þú
gafst mér og ég notaði alltaf hjá
þér. Á morgnana fékk ég svo æv-
inlega ristað brauð með Búra osti
og Nesquik meðan ég horfði á
barnaefnið. Síðan fórum við gjarn-
an langmæðgurnar – eins og þú
kallaðir okkur, í Kolaportið eða í
göngutúr um Vesturbæinn að
skoða gömlu fallegu húsin. Svo
komum við heim og þú bakaðir
kannski „Russian“. Þetta voru
ómetanlegar stundir, elsku amma
mín.
Það er skrítið að hugsa til þess
að fyrir aðeins örfáum dögum
varst þú horfandi á gömlu Holly-
wood-kvikmyndirnar þínar og
maulandi frostpinnana sem þér
fundust svo góðir – „prímavara“,
eins og þú sagðir. Ég man hvað
lifnaði yfir þér og þú brostir sætt
þegar ég sýndi þér myndir af
Clark Gable á netinu í setustofunni
á Landakoti.
Þú varst alveg einstök, amma
mín, svo blíð, góð og skemmtileg.
Öllum sem kynntust þér líkaði
samstundis vel við þig. Vinkonur
mínar dáðu þig og fannst ég öf-
undsverð að eiga þig fyrir ömmu.
Elsku gullið mitt, söknuðurinn
eftir þig er sannarlega sár. Ég er
mjög þakklát fyrir að hafa fengið
að eyða jólunum, afmælinu okkar
og síðustu jarðvistardögum þínum
með þér. Eins er ég þakklát fyrir
að þú skyldir ná að sjá mig útskrif-
ast í vor – og ég veit líka að það
var stór dagur í þínu lífi, þar sem
þú varst alltaf svo stolt af mér,
sama hversu stór eða lítil afrek
mín voru.
Skilaðu kveðju til afa og allra
sem ég þekki þarna uppi, ástin
mín. Teddi biður fyrir ástar- og
saknaðarkveðjur til þín. Ég skal
kyssa hann á nebbann frá þér.
Svo hittumst við aftur seinna,
amma mín – og þú tekur á móti
mér brosandi með hlýja faðminn
þinn útbreiddan. Þá fáum við okk-
ur nýbakað „Russian“ og rifjum
upp gömlu góðu dagana.
Ég ætla að enda þetta á ynd-
islegri vísu sem þú hélst mikið upp
á og kenndir mér „i den tid“;
Þó að kali heitur hver,
hylji dali jökull ber,
steinar tali og allt hvað er,
aldrei skal ég gleyma þér.
(Vatnsenda-Rósa)
Takk fyrir allt, elsku amma mín.
Góða nótt og Guð veri hjá þér.
Þín
Helga.
Helga frænka, föðursystir okkar,
var einn af vitum barnæskunnar í
líflegri stórfjölskyldu okkar í
hjarta miðbæjarins. Fjölskyldan
átti nokkur hús á svæðinu sem af-
markast af Hverfisgötu, Lauga-
vegi, Smiðjustíg og Klapparstíg og
við kölluðum í þá daga Vaðnes-
hringinn.
Þá voru engar hættur, maður
mátti príla uppi á þökum og eig-
inlega engir bílar á Hverfisgöt-
unni, en þó nokkuð af reiðhjólum.
Þá var ansi mikið sport að fá að
sitja á stönginni hjá pabba og
Helga frænka krossaði sig. Hún
gerði það reyndar oft yfir þessari
makalausu fjölskyldu, eins og til
dæmis þegar kviknaði í jólatrénu
hennar ömmu í þriðja skiptið og
bræðurnir skvettu bara smávatni
á, og svona rétt litu upp úr brids-
inum á meðan. Bræðrunum þótti
oft vesen í henni út af smáatriðum,
og kölluðu hana stundum heilögu
systur Helgu. Eftir á að hyggja
var þar um að ræða skynsemi
Helgu frænku.
Í stórfjölskyldunni voru flestar
konurnar að vinna á daginn, meira
að segja amma Sigríður sem vann
á skrifstofunni hjá Koli og salti.
Helga var stundum heima á daginn
og alltaf gott að heimsækja hana,
alltaf gott að spjalla. Þiggja gjarn-
an mjólkurglas og svanakex eða
skreppa í mjólkurbúðina á horninu
og fá gefins vínarbrauðsenda að
hafa með sér til frænku. Lostæti.
Helga frænka var glaðlynd og
elskuleg en gat líka verið mjög
stríðin jafnvel svo að maður fattaði
ekki neitt. Sendi okkur til dæmis
út í bakarí að kaupa drjúg vín-
arbrauð.
Helga var glæsileg heimsdama,
var um tíma söngkona með hljóm-
sveit – hefur örugglega sómt sér
vel og verið flottust af öllum, alltaf
vel til höfð. Fór aldrei óvaralituð
út úr húsi. Oftast sein í boð, því
það var svo tímafrekt að hafa sig
til, fjölskyldan þurfti að beita alls
konar klækjum til að ná henni frá
speglinum með varalitinn. Kannski
var þetta bara stríðni í henni, ekki
gott að vita núna og orðið of seint
að spyrja.
Hlátur, söngur og gleði voru að-
alsmerki fjölskyldunnar, alltaf var
sungið margraddað og endalaust
kunni fólkið af textum og lögum.
Þessi lífsgleði er ein af dýrmæt-
ustu gjöfunum sem fjölskyldan gaf
okkur. Helga frænka var sú síð-
asta af fimm börnum ömmu Sigríð-
ar og afa Gunnars og með henni
brestur hluti af keðjunni, og von-
andi tekst okkur, næstu kynslóð,
að bera neista þessarar einstöku
fjölskyldu áfram.
Við sendum frændsystkinum
okkar, Gunnari og Björgu og börn-
um þeirra samúðarkveðjur.
Sigríður Sigurðardóttir og
Ólafur Sigurðsson.
„Ég er alveg að koma, ég er í
baði,“ kallaði Helga vinkona
mömmu eitt sinn þegar mamma
beið hennar í leigubíl fyrir utan
heimili Helgu. Þær hafa líklega
verið að fara út á lífið saman og
Helga ekki alveg tilbúin á réttum
tíma. Oft hlógu þær að þessu vin-
konurnar.
Einnig því að þegar þær fóru
saman í bíó var alltaf búið að
slökkva ljósin og myndin hafin
þegar þær loksins mættu.
Helga og mamma kynntust þeg-
ar þær voru ungar konur, báðar
frá Rangárvöllum og voru vinkon-
ur meðan báðar lifðu.
Helga var tengd fjölskyldu
minni sterkum tryggðaböndum.
Nú þegar komið er að kveðju-
stund leitar hugurinn til baka.
Helga í heimsókn með nammi í
poka handa okkur systrum. Sú
yngsta sem Helga gaf nafnið Þór-
laug var svo heppin að vera lengi
„lilla baddið“ og fékk því nammi af
því hún var alltaf svo lítil.
Helga svo falleg með hatt og ný-
lakkaðar neglur.
Við systur röðum okkur við
borðið, tilbúnar að taka þátt í sam-
ræðunum og Helga full af áhuga
um það sem við höfðum til mál-
anna að leggja.
Helga var frá Selalæk á Rang-
árvöllum en fluttist ung með fjöl-
skyldu sinni í miðbæ Reykjavíkur
þar sem hún bjó allan sinn búskap.
Gott var að heimsækja Helgu þeg-
ar farnar voru ferðir í „bæinn“ og
alltaf svo umvefjandi að hitta hana.
Mér er minnisstætt þegar þær
vinkonurnar úr sveitinni, Bagga,
mamma og Helga, komu eitt sinn í
heimsókn til mín til Vestmanna-
eyja.
Þær stöllur stoppuðu í nokkra
daga. Eyjarnar skörtuðu sínu
fegursta og menningarhátíð í
gangi. Það var svo gaman að sýna
Helgu og þeim hinum allt sem í
boði var.
Ég sé þær fyrir mér ljóslifandi,
allar þrjár í appelsínugulum sjó-
stökkum með sólgleraugu, sitjandi
í bátnum sem sigldi með okkur
umhverfis Eyjar. Smá pus og öldu-
gangur og þær svo glaðar í sól-
skininu.
Nokkrar ferðir fór ég austur á
Hellu með Helgu og mömmu í
heimsókn til Böggu í Varmadal.
Það voru skemmtilegar ferðir. Þar
voru rætur þessara þriggja vin-
kvenna og þegar við keyrðum um
sveitina sögðu þær sögur og urðu
ungar aftur.
Síðasta ferð okkar Helgu var í
haust en þá keyrðum við um
miðbæinn og hún rifjaði upp lífið
þar og hafði gaman af.
Aldrei gleymi ég því hvað hún
Helga var góð henni mömmu
minni þegar hún var orðin veik og
þurfti mest á vináttu að halda.
Helga var vakin og sofin yfir vel-
ferð hennar.
Hún var sannur vinur og kveð
ég hana með þakklæti og virðingu.
Ástvinum öllum votta ég samúð.
Megi minning hennar lifa.
Guðmunda Steingrímsdóttir.
Látin er sómakonan Helga
Gunnarsdóttir frá Selalæk á Rang-
árvöllum. Mig langar að minnast
hennar í örfáum orðum.
Elsku Helga mín, ég hugsa til
bernsku minnar í Varmadal, þú og
þín systkinin öll frá Selalæk voruð
æskuvinir foreldra minna og því-
líkur kærleikur sem var á milli
ykkar alla tíð, hann var sérstakur.
Ég tengdist fjölskyldunni kannski
meira af því að ég var skírð í höf-
uðið á systur þinni og þar sem ég
þurfti á mikilli læknishjálp að
halda þegar ég var mjög ung þá
vorum við mamma oft í bænum og
að sjálfsögðu á Laugavegi 19 hjá
nöfnu minni, þér og fjölskyldu.
Þessu gleymi ég aldrei, ilmurinn í
eldhúsinu hjá þér var ómótstæði-
legur og þó að þú þyrftir að mæta
í vinnu daglega varstu alltaf búin
að elda yndislega góðan mat handa
öllum og það voru margir munnar
þá. Ég man aldrei eftir þér annars
staðar en í miðbænum, Helga mín,
enda settir þú alltaf svip á bæinn.
Steini í Vaðnesi sagði við mig þeg-
ar ég var 16 ára og var að vinna
hjá honum; „sérðu þessa, þetta er
sú flottasta“.
Nú læt ég hugann reika til
bernsku minnar, það var mikil til-
hlökkun þegar von var á þér með
rútunni, það var svo spennandi
þegar þú varst að koma í heim-
sókn, alltaf svo sæt og fín og ynd-
isleg. Það var oft gaman að hlusta
á ykkur vinkonurnar í borðkrókn-
um í Varmadal, mömmu, Öddu og
þig, það voru létt skot sem flugu á
milli ykkar en alltaf í góðu. Ég
man eftir einu góðu frá Öddu til
þín; „af hverju litar þú ekki á þér
hárið, Helga?“ og þú varst fljót að
svara, „ég ætla bara að vera með
mitt silfraða hár“ enda fór þér það
vel.
Elsku Helga mín, mér þykir
sárt að þú skulir vera sú síðasta
sem ferð af þessum góðu systk-
inum, en svona er lífið. Ég kveð
þig góða kona með virðingu og
þökk fyrir allt og allt, við Sigþór,
systkini mín og fjölskyldan öll
vottum börnum þínum og fjöl-
skyldu innilega samúð.
Guð blessi þig og varðveiti.
Gerður Óskarsdóttir.
✝
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug
við andlát elskulegrar móður okkar, tengdamóður,
ömmu og langömmu,
HALLDÓRU KR. BJÖRNSDÓTTUR,
Nónvörðu 2,
Keflavík,
Sérstakar þakkir til starfsfólks Garðvangs.
Loftur Hlöðver Jónsson,
Kristján Már Jónsson,
Ragnhildur Jónsdótttir, Kristmundur Árnason,
Ásta Margrét Jónsdóttir, Sigurður H. Jónsson,
Dóra Birna Jónsdóttir, Hermann Waldorff,
barnabörn, barnabarnabörn.