Morgunblaðið - 09.03.2008, Blaðsíða 29

gagnrýnt að í þýðingunni væru orð
og hugtök sem ekki væru í frumtext-
anum og segir nefndina hafa „skotið
inn sérstöku ávarpi til kvenna“ þar
sem Páll ávarpi bræður. Séra Geir er
þarna að vísa til viðtals í 24 stundum
23. október 2007 þar sem haft var
eftir honum um nýja biblíuþýðingu:
„Ég mun aldrei nota hana“. Það
verður séra Geir að eiga við sjálfan
sig og sína kirkju.
Löng hefð er fyrir því í íslensku
máli að ávarpa bæði kynin í kirkju-
legu máli með góð systkin. Í Ís-
lensku hómilíubókinni, texta frá því
um 1200, stendur í kaflanum „In pas-
sione Domini“: „Góð systkin, virðið
ér, fratres carissimi, hógværi Guðs“
en alls er þetta ávarp notað 25 sinn-
um. Ávarpsorðin bræður og góðir
bræður eru vissulega algengari eða
koma fyrir 57 sinnum og fjórum
sinnum er notað fratres carissimi.
Rétt er að geta að latneska fleirtölu-
myndin fratres ‘bræður’ getur merkt
‘systkin’ eins og adelphoi í grísku
getur merkt ‘bræður’ en einnig
‘bræður og systur’ eða ‘systkin’.
eingetinn – einkasonur
Í nýju þýðingunni er orðinu ein-
getinn breytt í einkasonur í Jóhann-
esarguðspjalli 3.16. Í útgáfunni frá
1981 var eingetinn látið halda sér
þótt því væri breytt í einkasonur
annars staðar en neðanmáls var sett
skýring á orðinu monogenes og
merkingu þess. Illugi Jökulsson tók
sterkt til orða þegar hann skrifaði í
24 stundir: „hið gríska hugtak sem
notað er í frumtextanum getur
EKKI alveg eins þýtt „einkasonur“.
Það þýðir „eingetinn“ og ekkert ann-
að.“ Gott er að vera viss í sinni sök!
Einar Sigurbjörnsson prófessor
og séra Sigurður Pálsson hafa báðir
gert góða grein fyrir breytingunni á
eingetinn í einkasonur, Einar á vef-
síðunni www.trú.is og Sigurður í
Morgunblaðinu 8. nóvember. Einar
skrifaði: „Þrátt fyrir hina guðfræði-
legu merkingu orðsins monogenes
eða eingetinn fór fólk að skilja orðið
eingetinn sem tilvísun til meyjar-
fæðingarinnar. Ég held jafnvel að
það hafi stundum í viðræðum fólks
verið talinn frekari prófsteinn á rétt-
trúnað hvort einhver tryði á meyjar-
fæðinguna en að hann tryði á eilífan
guðdóm Jesú Krists. Það er hins
vegar frá fornu fari höfuðjátning
kristinna manna að Jesús Kristur er
annars vegar einkasonur Guðs,
fæddur af honum frá eilífð, og hins
vegar sannur maður, fæddur af Mar-
íu mey.“
Sigurður Pálsson benti á í grein
sinni að orðið monogenes væri í Nýja
testamentinu ekki eingöngu notað
um Jesú, son Guðs, heldur einnig um
Ísak, son Abrahams í Heb 11.17, um
son ekkjunnar frá Nain í Lúk 7.12 og
síðan um dóttur Jairusar í Lúk 8.42.
Oddur Gottskálksson þýddi Heb
11.17 „fram gaf hinn eingetna“, Lúk
7.12 „einkasonur sinnar mæður“,
Lúk 8.42 „hann átti sér einkadóttur“.
Oddur fylgdi Lúther sem notar í Lúk
einziger Sohn, einzige Tochter en í
Heb eingeborener. Í Viðeyjarbiblíu
1841 er í Heb 11.17 breytt í einkason
og einbirni notað í báðum versum
Lúkasarguðspjalls. Í þýðingunum
1866-2007 er í Lúkasartextunum
fylgt orðalagi Odds. Monogenes vís-
ar því ekki til meyjarfæðingarinnar
heldur til einingar Guðs föður og
Guðs sonar. Fæðing Jesú af Maríu
mey vísar til annars trúaratriðis sem
á sér rætur í frásögunni af því að
hann hafi í lífi móður sinnar verið
getinn af heilögum anda.
Kynvillingar eða
eitthvað annað
Snúum okkur að deilunni um orðin
malakoi og arsenokoites. Þegar eftir
að kynningarheftið með textum Nýja
testamentisins kom út 2005 birtust
athugasemdir frá Jóni Axel Harð-
arsyni í Lesbók Morgunblaðsins þar
sem hann gagnrýndi harðlega tillögu
þýðingarnefndar á 1Kor 6.9: „þeir
sem leita á drengi eða eru í slagtogi
við þá“ og taldi ranglega þýtt. Jón
Sveinbjörnsson svaraði í sama blaði
nokkru síðar og hrakti röksemda-
færslu Jóns Axels sem aftur svaraði
með nýrri grein. Enn kemur Jón Ax-
el að þessu í Lesbókargrein 2008 og
sömuleiðs Clarence Glad guðfræð-
ingur. Auk þeirra Jóns Axels og Cla-
rencar Glad má lesa um sama efni í
grein eftir Gunnar Þorsteinsson í
Krossinum í Morgunblaðinu 2005.
Bent er á þessar greinar ef ein-
hverjir skyldu hafa áhuga á þeim
skoðanaskiptum.
Merking grísku orðanna malakoi
og arsenokoites hefur lengi vafist
fyrir mönnum eins og m.a. kom fram
í grein Clarencar Glad. Í íslenskum
biblíuþýðingum hefur arsenokoites
verið þýtt: 1747 þeir sem Skømm
drygia med Karlmønnum, 1841/
1859/1866 þeir, sem leggjast med
karlmønnum, 1912 mannhórar, 1981
kynvillingar. Malakoi hefur aftur á
móti verið þýtt: 1540/1747 sælgæt-
ingar, 1841/1859/1866/1912 mann-
bleyður,1981: kynvillingar. Nefna
má að danska þýðingin frá 1993 hef-
ur hér „ mænd, der ligger i med
mænd“ og nýja sænska þýðingin frá
2000 „män som ligger med andra
män“.
Þýðingarnefndin kaus að hafa á
þessum vandmeðfarna stað: „enginn
karlaður sem lætur nota sig eða not-
ar aðra til ólifnaðar“. Þessu hafa
sumir tekið illa, aðrir eru glaðir og
þakklátir en þetta viðkvæma vers er
erfitt að þýða. Eins og skýrt kemur
fram hjá Clarenci Glad er ekkert
augljóst við þýðingu þessara hug-
taka, sem Jón Axel gefur í þó skyn í
sínum greinum, og þýðingin 2007 því
ekki fráleitari en aðrar.
þrælar og þjónar
Illugi Jökulsson skrifaði pistil í
24stundir og kvartaði undan því að
orðinu þræll hefði verið breytt í þjón
og skrifaði: „Sama má segja um allar
þær dæmisögur og aðra ritning-
arstaði þar sem Jesúa frá Nasaret
talar fyrirvaralaust og án þess að
fordæma það um „þræla“. Það er
víst búið að breyta því öllu í „þjóna“
af því að núna erum við á móti
þrælahaldi og finnst að Jesúa hefði
átt að vera það líka.“ Ef nýja þýð-
ingin er borin saman við útgáfuna
frá 1981, þá sem líklega er átt við,
sést að þræli var hvergi í nýju þýð-
ingunni breytt í þjón. Þræll kemur
fyrir á 32 stöðum í Nýja testament-
inu samkvæmt Biblíulyklinum að út-
gáfunni 1981. En í þýðingarsögunni
má benda á dæmi þess að þjóni hafi
aftur á móti verið breytt í þræl.
Gagnrýni Jóns G.
Friðjónssonar
Sá sem ötulastur hefur verið að
gagnrýna nýja biblíuþýðingu og
kasta rýrð á starf þýðingarnefnd-
anna er Jón G. Friðjónsson prófess-
or. Hann las fjögur af fimm fyrstu
heftunum sem út komu á árunum
1993–1997 og gerði ýmsar athuga-
semdir. Haustið 2000 sendi hann
nefndinni samantekt af athuga-
semdum sem byggðust á heftunum
sem hann hafði lesið. Jón var hvatt-
ur til að lesa fleiri hefti en hann taldi
sig ekki hafa tíma til þess sakir ann-
arra verkefna. Í janúar 2002 flutti
hann fyrirlestur um þýðinguna og
dreifði athugasemdum. Jóni var boð-
ið að koma á fund þýðingarnefndar
25. október 2004 og sat biskup einn-
ig þann fund ásamt framkvæmda-
stjóra Hins íslenska biblíufélags.
Nefndin hafði þá farið rækilega yfir
allar athugasemdir Jóns og annarra
og gert fjölmargar breytingar. Á
fundinum lagði Jón fram minnis-
atriði sem nefndin fór einnig ræki-
lega yfir. Hann sendi engar athuga
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. MARS 2008 29
Meistaranám við viðskiptadeild Háskólans í Reykjavík er fjölbreytt og krefjandi nám sem
getur opnað þér dyr að margvíslegum starfstækifærum.
Viðskiptadeild HR hefur á að skipa sérlega öflugum hópi kennara frá 23 löndum, sem allir
búa yfir mikilli fræðilegri þekkingu og hafa fjölþætta reynslu úr atvinnulífinu. Að auki er
Háskólinn í Reykjavík með samstarfssamninga við yfir 100 háskóla um allan heim sem
gefur nemendum möguleika á því að víkka sjóndeildarhringinn með því að stunda hluta
námsins erlendis.
MEISTARANÁM
Í VIÐSKIPTADEILD
MSc í alþjóðaviðskiptum
Námið byggir bæði á fræðilegum grunni og hagnýtri þekkingu á alþjóðaviðskiptum og fer kennsla fram á ensku. Uppbygging
námsins miðar við reynslu margra bestu háskóla heims.
Allir nemendur dvelja erlendis eina önn þar sem þeir starfa fyrir íslensk fyrirtæki eða stunda nám við samstarfsháskóla HR.
Flestir nemendur læra annað tungumál en ensku og eru fjögur tungumál í boði: Kínverska, spænska, franska og þýska.
Einnig er í boði að sérhæfa sig í alþjóðlegum markaðsfræðum.
MSc í fjármálum
Námið er sérsniðið að þörfum fjármálafyrirtækja og framsækinna alþjóðlegra fyrirtækja.
Hægt er að velja á milli tveggja lína.
Investment Management (MSIM): Ætlað þeim sem hyggjast starfa sem sérfræðingar
á fjármálamarkaði, einkum við eignastýringu, markaðsviðskipti og fjárfestingar.
Corporate Finance: Hentar þeim sem hafa áhuga á að starfa sem fjármálastjórar eða
stjórnendur fyrirtækja.
MSc í reikningshaldi og endurskoðun
Námið er ætlað þeim sem vilja verða löggiltir endurskoðendur, eða hafa áhuga á að starfa sem sérfræðingar eða stjórnendur á
sviði reikningshalds í fyrirtækjum. Útskrifaðir nemendur eru eftirsóttir til ýmissa stjórnunarstarfa í atvinnulífinu, einkum hjá
stórfyrirtækjum í alþjóðlegri starfsemi.
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/S
ÍA
–
0
8
-0
4
5
4
Tökum við umsóknum núna
Kynntu þér námið á www.hr.is
Námið er hægt að stunda sem fullt starf eða á minni hraða með annarri vinnu.
Fyrri umsóknarfrestur er til 15. apríl, sá seinni 30 maí. Þeir sem sækja um fyrir fyrri frestinn eigi meiri möguleika.