Morgunblaðið - 09.03.2008, Blaðsíða 36

Morgunblaðið - 09.03.2008, Blaðsíða 36
36 SUNNUDAGUR 9. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ Ísíðasta pistli vék ég að Erróannálnum mikla í samantektDaniellu Kvaran og skotumAðalsteins Ingólfssonar á höf- und hennar í Fréttablaðinu nýverið. Vildi koma fleiru að, helst vegna þess að víða er pottur brotinn í þessum efnum en pistillinn þegar orðin full- langur. Einkum mega listsögufræð- ingarnir að ósekju líta hér í eigin barm. Eitt hið neyðarlegasta sem ég man á augnablikinu var að þegar ritið stóra í tilefni af hundrað ára afmæli Listasafns Íslands kom út 1984 gleymdist Benedikt Gunnarsson full- komlega hvað myndbirtingu snerti. Hafði þó verið virkur og vel metinn myndlistarmaður í áratugi, einkum fyrir stærri verkefni svo sem hrif- mikla litríka og vel unna kirkju- glugga. Þetta afmælisrit, sem hefði átt að marka tímamót, seldist upp á nokkrum árum en hefur ekki verið endurútgefið í endurbættu formi og væri fróðlegt að fá skýringu hér á, einnig af hverju Árbók safnsins hætti að koma út, hvorutveggja þó ofarlega ef ekki efst á skylduskrá hvers metn- aðarfulls listasafns. Íslensku listsögufræðingarnir virð- ast öllum öðrum viðkvæmari varð- andi rýni á störf sín og rjúka gjarnan upp með látum þegar að þeim er fundið, hringja jafnvel í ritstjóra við- komandi blaðs sem telst að sjálfsögðu að fara langt út fyrir siðrænan ramma. Þá mun öllum ljóst, sem á annað borð eru innvígðir, að gera má at- hugasemdir við syndaregistur þeirra og má hér nefna hvernig þeir hafa misnotað aðstöðu sína og áhrif um leið og þeir leitast við að bregða fæti fyrir alla þá sem leyfa sér að finna að athöfnum þeirra og skrifum. Eru þar öllu meira í takt við vinavæðing- arhagsmuni og hentisemi en raun- veruleikann. Þetta hefur gert að verkum að listamenn þora ekki að mótmæla vegna þess að völdin eru í síauknum mæli að komast í hendur þessarar stéttar á kostnað gerend- anna sjálfra, landið lítið og afleiðing- arnar eðlilega mun afdrifaríkari en meðal hinna stærri þjóða. Þetta með ókeypis á söfn ytra er sem fyrr segir hálfur sannleikur þar sem í þeim tilvikum gildir einungis um safneignina á hverjum stað en ekki utanaðkomandi sérsýningar. Ég hef einnig endurtekið vísað til hætt- unnar á algjöru frjálsræði í þessum efnum vegna þess að um leið hefur slakað á öryggisgæslu og boðið hætt- unni heim um óæskilegar heimsóknir, skemmdarverk og þjófnaði. Þetta til að mynda mjög áberandi á Tate Mill- bank og Þjóðlistasafninu við Trafalg- artorg, í fyrra fallinu hefur aðsókn minnkað stórlega nema þegar um mikilsháttar sérsýningar er að ræða, og inn á þær kemst enginn almennur gestur nema að greiða aðgangseyri. Hvað Þjóðlistasafnið snertir þurfti enginn að kvarta um aðsókn sem var og er gríðarleg og ekki sýnist mér hún hafa aukist eftir að aðgangseyrir var felldur niður. Í Bandaríkjunum, þar sem söfnin halda vel utan um sína, held ég að menn séu ekki einu sinni farnir að hugleiða svona lagað ennþá. Hvarvetna streymir fólk inn á mikils háttar söfn og þau verða helst að standa undir kostnaði enda mörg einkarekin, safnstjórar allt eins við- skiptafræðingar með lágmarksþekk- ingu á listum en hámarks þekkingu á rekstri fyrirtækja. Það voru þrjár konur sem stóðuað baki stofnun MoMA, LillieP. Bliss og eiginkonur Cor- neliusar J. Sullivans og Johns D. Rockefellers, Jr. Örlög van Gogh skar svo í hjörtu þeirra, og ennþá er Rockefeller-ættin styrktaraðili. Og hópur málsmetandi manna sem annt var um ris Bandaríkjanna, sem skyldi helst ekki verða minna en í Evrópu, stofnaði Metropolitan-safnið. Snill- ingurinn Philippe de Montebello hef- ur verið forstöðumaður þess í 17 ár og komst í heimsfréttirnar fyrir nokkrum árum þegar þetta mikla safn, eitt hið stærsta í heimi, var rek- ið með hagnaði! Montebello er átt- undi í röð forstöðumanna safnsins og hefur verið tengdur því í rúm 30 ár. Jafnframt höfuð þess lengur en nokk- ur annar, en hyggst nú að láta af störfum 71 árs að aldri, er þó vel á sig kominn og ekki endilega að leggja ár- ar í bát heldur áætlar að starfa áfram á vettvangi safnamála. Hann segist ekki munu koma nálægt valinu á eft- irmanni sínum, og aðspurður hyggst hann ekki heldur hafa áhuga á að skrifa endurminningar sínar. Þar sé allt komið í hús „Everyona is save“. Skrifaði ég stórar greinar um bæði söfnin fyrir meira en tuttugu árum … Þegar maður svo lítur til þróunar mála vestanhafs og horfir til Íslands og hinna Norðurlandaþjóðanna sér maður mikinn mun sem byggist meira á viðhorfum en hausafjölda. Það er metnaður um staðbundið ris sem knýr menn áfram vestra en að stórum hluta marxískur strúktúral- ismi eða formgerðarhyggja hjá okkur í norðrinu. Vestra hafa þeir komið upp einhverri rammgerðustu menn- ingarlandhelgi sem sögur fara af og henni fylgdi mikill uppgangur. Varð svo til þess að þeir hrifsuðu til sín frumkvæðið af Parísarskólanum, skeði á sjöunda áratug síðustu aldar. Sama þróun átti sér einnig stað í Þýskalandi, sem þar áður var mjög háð menningarstraumum frá Frans, eins og fleiri Evrópuþjóðir. Parísar- skólinn er þannig ekki lengur yf- irgnæfandi miðja heldur færðist hún fyrst til New York og síðustu áratugi einnig til Lundúna, Berlínar, og á allra síðustu árum er Vínarborg kom- in í hópinn ásamt því að risarnir í austri eru farnir að ræskja sig svo um munar. Miðjan er þannig hvergi núna heldur um að ræða margar eyjur eins og orða má það. Um leið og þetta gerist eru Norð- urlönd í sömu sporum og fyrrum, sem auðmjúkir taglhnýtingar stóru þjóð- anna, í stað þess að fara að dæmi þeirra um að rækta eigin garð og slá á borðið. Þvert á móti hefur hugtakið útrás verið þeim hugleikið stutt af misvitrum stjórnmálamönnum, með þeim árangri að setja má samasem- merki við núlistir dagsins og hinna svonefndu Salona í París á seinni hluta nítjándu aldar. Á opnanir salon- anna flykktust yfirstéttirnar og þo- tulið tímanna og enginn þótti maður með mönnum nema hann væri inni í hitanum. En þessi einhæfu og mið- stýrðu stefnumörk buðu úrkynjun og einsleitni heim og það var einungis fá- mennur hópur manna sem þrjósk- aðist við og fór eigin leiðir og meðal þeirra var einmitt van Gogh, sem þakka má tilorðningu núlistasafna heimsins, því MoMA var hið fyrsta þeirra og mikilsverðasta. Alfred H. Barr sem byggði safneignina upp fyrstu áratugina gerði sér ljósa grein fyrir því að ekki mæti líta niður til fjöldans, og að fjölbreytni og víðsýni ætti að ráða för. Tók því kvikmyndir, ljósmyndir, hönnun og arkitektúr á dagskrána. Hann var þar iðulega í andstöðu við róttæka núlistapáfa eins og þegar hann festi kaup á málverk- inu „Heimur Kristínar“ eftir Andrew Wyeth 1948, og hneykslaði þá marga. En verkið hefur ekki einasta og allar götur síðan verið eitt vinsælasta mál- verk safnsins, heldur fært því marg- faldar tekjur litið til kaupverðsins, ekki síst hvað póstkortasölu snertir. Ásíðasta ári lauk útrásaræv-intýri róttækra danskra nú-listamanna í New York, skeði einmitt á 10 ára afmæli þess, þó lítil ástæða til hátíðarhalda, mikill pen- ingur skattgreiðenda farinn í vaskinn en ávinningur hverfandi. Minni á þetta vegna þess að Íslendingar telja sig geta fetað í fótspor Dana með betri árangri án þess að hafa haldið um sín mál af sama viti og metnaði á heimaslóðum. Hvergi hægt að nálg- ast tæmandi yfirlit íslenskrar listar í höfuðborginni né iðka samanburð- arfræði á árvissum stórviðburðum. Á sama tíma er peningum ausið í Tvíæringinn í Feneyjum þótt áhöld séu um árangurinn, jafnvel þótt ein- sýnir markaðsstjórar og áhangendur framkvæmdarinnar séu að venju yfir sig ánægðir með árangur sinna manna. Dómar virtra erlendra list- rýna rata þó sjaldnast hingað og ekki að ófyrirsynju að vísa til að Politiken gefur sýningu síðasta þátttakanda þrjú prik af sex varðandi sýningu hluta framkvæmdarinnar á Norður- bryggju í Kaupmannahöfn um þessar mundir, að auki er umsögnin stutt og klisjukennd. Tel mun sterkari leik til útrásar að huga að inniviðum íslenskrar mynd- listar, vísa til og minni á að í Hafn- arhúsi er fullkomið grafíkverkstæði sem er nær óstarfhæft þar sem ekki er til peningur til ráðningar vel menntaðs fagmanns um daglegan rekstur og umsjón, sem er hverju slíku verkstæði lífsnauðsyn. Þarf engar 50 milljónir til þess, en gæti á vissan hátt og ef rétt er staðið að mál- um gerbreytt listumhverfinu hér í borg og landinu öllu. Einnig minni ég á að 1906 voru hundrað ár frá fæð- ingu Þorvaldar Skúlasonar, en fór hljótt hjá, á síðasta ári skeði sama um afmæli Jóhanns Briem og í ár er röð- in komin að Jóni Engilberts og Sig- urjóni Ólafssyni, og veit ég einungis um líf í kringum minningu hins síð- astnefnda. Háalvarlegt ræktarleysi á ferð og hér verða einhverjir að lifa með þá skömm ævina á enda, en þetta gerist þá blindur leiðir blinda… Augnalokin upp Atgervismaður Philippe de Montebello hefur verið höfuð Metropolitan- listasafnsins, New York, í 17 ár, en lætur nú senn af störfum. Það vakti heimsathygli fyrir nokkrum árum þá hið mikla safn skilaði beinum hagn- aði, sem þó er einungis brot af hinum óbeina. Bragi Ásgeirsson Nöfn fermingarbarna á mbl.is FERMINGAR 2008 NÝTT Á mbl.is • Meðeigandi óskast að þekktri ráðningarþjónustu. • Framleiðslufyrirtæki í byggingariðnaði. Ársvelta 300 mkr. Góður rekstur í stöðugum vexti. • Bílaumboð. Miklir möguleikar. • Innflutningsfyrirtæki, að hluta með eigin framleiðslu erlendis. Ársvelta 450 mkr. • Réttingaverkstæði-sprautun í nágrenni Reykjavíkur. Gott húsnæði og vel tækjum búið. Ársvelta 50 mkr. Góð afkoma. • Framkvæmdastjóri-meðeigandi óskast að hugbúnaðarfyrirtæki sem sérhæfir í veflægum lausnum. Ársvelta 180 mkr. EBITDA 35 mkr. • Lítil verslun í Kringlunni. Ársvelta 50 mkr. • Innflutninsfyrirtæki með byggingavörur. Ársvelta 150 mkr. EBITDA 22 mkr. • Fjármálastjóri-meðeigandi óskast að matvælaverksmiðju, ársvelta 200mkr. • Lítið fyrirtæki í ullariðnaði. Eftirsóttar vörur og góðir vaxtamöguleikar. • Sérhæft lítið þjónustufyrirtæki í heilbrigðisgeiranum, velta 30mkr, miklir möguleikar. • Meðalstórt þjónustufyrirtæki í málmiðnaði. Ársvelta 250 mkr. • Sterkt lítið hugbúnaðarfyrirtæki. Mögulegt sameiningardæmi. • Heildverslun með sérvörur fyrir apótek. Ársvelta 80 mkr. • Innflutnings- og verslunarfyrirtæki með fatnað á góðum verslunarstað. • Lítið innflutnings- og iðnfyrirtæki með plexigler. Ársvelta 70 mkr. • Heildverslun með tæknivörur. Ársvelta 320 mkr. • Innflutnings- og þjónustufyrirtæki sem er í föstum viðskiptum við opinberar stofnanir. Ársvelta 280 mkr. Góður hagnaður. • Iðnfyrirtæki með byggingavörur. Ársvelta 150 mkr. • Vélsmiðja með langa og góða sögu. Ársvelta 120 mkr. • Stórt þjónustu- og innflutningsfyrirtæki með sérhæfðar tæknivörur. • Lítil heildverslun með þekktar gjafavörur. Ársvelta 40 mkr. • Meðalstórt kæliþjónustufyrirtæki. Ársvelta 100 mkr. • Stór sérverslun með barnavörur. Jens Ingólfsson rekstrarhagfræðingur, jens@kontakt.is Brynhildur Bergþórsdóttir rekstrarhagfræðingur, brynhildur@kontakt.is Ragnar Marteinsson fyrirtækjaráðgjafi, ragnar@kontakt.is Höskuldur Frímannsson rekstrarhagfræðingur, hoskuldur@kontakt.is Sigurður A. Þóroddsson hdl. lögg. fasteignasali, sigurdur@kontakt.is Eva Gunnarsdóttir skrifstofustjóri, eva@kontakt.is sjónspegill
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.