Morgunblaðið - 18.04.2008, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 18. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
ÍSLENSK málnefnd, Bók-
menntasjóður og Lands-
bókasafn Íslands – háskóla-
bókasafn bjóða til málþings um
íslensku erlendis. Meðal þess
sem rætt verður á þinginu er
kennsla íslenskra barna er-
lendis og tvítyngi, íslensku-
kennsla við erlenda háskóla og
þýðingar á íslenskum bók-
menntum. Frummælendur
verða Annette Lassen, dósent í
dönsku við Háskóla Íslands, Jón Gíslason, stunda-
kennari við Háskóla Íslands, Philip Roughton
þýðandi, Sjón og Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir,
verkefnisstjóri í Laugalækjarskóla. Umræður.
Tungan
Málnefnd ræðir
íslensku erlendis
Sjón
DANSSMIÐJA Ís-
lenska dansflokksins
er með öðru sniði nú
en venjulega þar sem
sýnd verða tvö dans-
verk til styrktar
ABC barnahjálp í
kvöld og annað kvöld
kl. 20 í gamla Heimilistækjahúsinu, Sætúni 8.
Ágóði af miðasölu rennur óskert til að kosta skóla-
göngu barns í Pakistan ásamt skólamáltíðum í
heilan mánuð. Verkin eru „Tímarú“m eftir Guð-
mund Helgason og „Special Treatment“ eftir Pet-
er Anderson. Danssmiðja Íslenska dansflokksins
er tilraunastöð fyrir unga danshöfunda og tæki-
færi til ýmissa æfinga. Miðaverð er kr. 1.500.
Dans
Dansa til styrktar
ABC barnahjálp
Úr Danssmiðjunni
Á HÁDEGI í dag fjallar Einar
Falur Ingólfsson um sýningu
sína Staðir – Úr dagbók 1988-
2008 sem nú stendur yfir í
Ljósmyndasafni Reykjavíkur.
Viðfangsefni sýningarinnar er
að finna í dagbók ljósmynd-
arans sem hann hefur haldið
frá árinu 1988 en sem skrá-
setningartæki notar hann þar
myndavél í stað penna.
Einar Falur hefur yfirgrips-
mikla þekkingu á ljósmyndun og hefur einnig
vegna starfs síns sem blaðaljósmyndari í gegnum
árin ferðast víðar en margur. Hann á því safn ljós-
mynda af stöðum víðs vegar um heiminn.
Myndlist
Hádegisleiðsögn í
Ljósmyndasafninu
Einar Falur
Ingólfsson
Á DEGI bókarinnar, 23. apríl nk.,
stendur Rithöfundasamband Ís-
lands fyrir dagskrá helgaðri ald-
arminningu Steins Steinars. Yf-
irskrift dagskrárinnar er Ég kvaðst
á við fjandann. Eftirtalin ljóðskáld
munu velja ljóð eftir Stein og
flytja, að undangengnum formáls-
orðum: Bragi Ólafsson, Gerður
Kristný, Kristján Þórður Hrafns-
son, Linda Vilhjálmsdóttir, Matth-
ías Johannessen, Óskar Árni Ósk-
arsson og Sigurður Pálsson.
Þórður Helgason flytur erindi
um áhrif Steins og Guðmundur
Ólafsson leikari les úr prósa
skáldsins. Þá syngur Kvennakór
við Háskóla Íslands lög við ljóð
Steins undir stjórn Margrétar
Bóasdóttur.
Dagskráin fer fram í Iðnó og
hefst kl. 20. Hún er ókeypis og öll-
um opin á meðan húsrúm leyfir.
Aldarminning Steinn Steinarr.
Ég kvaðst á
við fjandann
Rithöfundar heiðra
aldarminningu
Steins Steinars
BANDARÍSKA listakademían, The
American Academy of Arts and
Letters kaus nýverið átta nýja fé-
laga inn í sinn útvalda hóp. Rithöf-
undarnir Robert A. Caro og Calvin
Trillin eru þar á meðal, en einnig
kollegar þeirra Kwame Anthony
Appiah, Stephen Greenblatt, Paul
Muldoon og Joy Williams. Þá munu
myndlistarmennirnir John Baldess-
ari og Ursula von Rydingsvard
einnig hreppa þennan heiður.
Við inngönguathöfnina í maí
veitir akademían meira en 50 verð-
laun til listamanna í arkitektúr,
myndlist, bókmenntum og tónlist.
Richard Meier arkitekt hreppir
gullpening fyrir verk sín, en hann
er frægur fyrir stórar byggingar
eins og samtímalistasafnið í Barce-
lona og útvarps- og sjónvarpssafnið
í Beverly Hills.
Edmund S. Morgan fær gullpen-
ing fyrir störf að sagnfræði og Ju-
dith Jamison, listrænn stjórnandi
Alvin Ailey-dansleikhússins, fær
verðlaun fyrir merkt framlag til
bandarískra lista.
Fjölgun í
bandarísku
akademíunni
Hvítt Útvarps- og sjónvarpssafnið í
Beverly Hills eftir Meier.
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
KANNSKI nálgast ég viðfangsefnið
eins og myndlistarlegur félags-
fræðingur,“ segir Sigríður Melrós
hugsi. „Það mætti segja að ég noti
aðferðir félags- eða mannfræði við
að skilgreina og nálgast viðfangs-
efnið en ég vinn úr því sem myndlist-
armaður. Mín verk hafa þess vegna
ekki hagnýtan tilgang.“
Sigríður Melrós Ólafsdóttir sýnir
myndverk sín þessa dagana í tveim-
ur listasöfnum. Í Listasafni Reykja-
nesbæjar sýnir hún ásamt Karli Jó-
hanni Jónssyni á sýningunni Ljós-
myndin, ímyndin, portrettið? og í
Listasafni Árnesinga í Hveragerði
sýnir hún ásamt Borghildi Ósk-
arsdóttur og nefnist þeirra sýning
Er okkar vænst? Leynilegt stefnu-
mót í landslagi.
Í báðum söfnum er Sigríður Mel-
rós með raðir af portrettum sem hún
vinnur í grafík; hún ljósmyndar fólk
og sker ásjónurnar síðan út í dúk
eða tré. Ástæðan fyrir því að við
ræðum um félagsfræði er að á ann-
arri sýningunni eru fyrisæturnar
fangar á Litla-Hrauni og á hinni er
annars vegar röð mynda af nekt-
ardansmey og hins vegar ásjónur
karlmanna sem listamaðurinn kallar
Herra Ísland.
„Ég set mér leikreglur að fara eft-
ir, aðferð við að velja myndefnið,“
segir hún. „Ég þekki vel mennina á
myndunum sem ég kalla Herra Ís-
land og þykir vænt um þá, en ég
setti mér þá reglu að fara í vinnuna
til þeirra og mynda þá þar.“
– Þegar fólk veit að fyrirsæturnar
á sýningunni í Hveragerði eru fang-
ar, þá horfir það öðruvísi á mynd-
irnar en ef það vissi ekkert um þá.
„Já og þess vegna langaði mig í
kjölfarið að gera seríu með venjuleg-
um mönnum. Þeir eru á sama aldri
og fangarnir og ég vinn verkin á
sama hátt.“
– Í titlinum, Herra Ísland, felst
ákveðin írónía.
„Kannski,“ segir hún og brosir.
„Ég var búin að hugsa um nöfn eins
og Íslenskir heimilisfeður eða Hinir
vammlausu. Þetta eru góðir og
gegnir menn sem standa sig í sínu.
Þeir kunna að hafa lent í tukthúsi
eða farið að horfa á súludansmeyjar
en það er ekki til umræðu í þessum
myndum. Þeir eru bara venjulegir
en fullkomnir menn.“
Dansararnir tortryggnir
– Þú gerðir röð mynda af súlu
dansmey sem heitir Lísa.
„Það var flókið ferli að fá dansmey
til að sitja fyrir. Ég hafði samband
við eiganda Goldfinger og fékk eftir
langa bið grænt ljós en þá þurfti ég
að vinna traust stúlknanna. Ég kom
því nokkur kvöld á staðinn en þær
voru ekki mjög tilkippilegar í þetta.
Þeim fannst minn heimur svo skrýt-
inn og voru tortryggnar. Í fangaserí-
unni myndaði ég um 30 og gerði síð-
an myndir af 20 föngum, en ég lét
Lísu duga sem fulltrúa dansaranna.
Það var heillandi að vinna með
henni. Föngunum fannst ekkert
skrýtið að taka þátt í þessu. Þeir eru
innilokaðir en miklu opnari en stúlk-
urnar, sem hins vegar eru útilok-
aðar. Það er mín tilfinning. Ég er
samt ekkert að velta mér upp úr því
hver er innilokaður eða útilokaður,
mér þykja þetta bara áhugaverðir
hópar að vinna með.“
Reyni að vera heiðarleg
– Þetta eru grafíkmyndir, dúk- og
tréristur en ekki í tölusettu upplagi.
„Allar myndirnar eru einstakar.
Ég sker út línur og bý til stimpil, síð-
an ber ég mismunandi prentliti á.
Fram að þessu hef ég unnið málverk
og er líklega föst í hinum einstöku
myndum þar sem engar tvær eru
eins. Í þessu get ég verið frjálsari og
expressjónískari – og ég er orðin
frjálsari í málverkinu eftir að ég fór
að vinna grafíkina.Ég reyni að vera
heiðarleg í að færa ásjónur frá ljós-
mynd í línurnar sem ég sker út. Eft-
ir að hafa farið í heimsókn til fólks er
gaman að rýna í andlitin; það þarf að
umbreyta ljósmyndinni mikið til að
skera það út. Þá tekur frelsið við og
hægt er að gera óendanlega margar
myndir.“
Verk Sigríðar Melrósar eru sett í
ólíkt samhengi í söfnunum tveimur.
Karl Jóhann málar raunsæislegar
myndir af fjölskyldum og vinum en
Borghildur er með innsetningu um
bakgrunn föðursystkina hennar;
texta, ljósmyndir og leirverk.
„Mér finnst forvitnilegt að vera
sett á þessi tvö stefnumót,“ segir
hún. „Framlag mitt í sýningunum
rennur nokkuð saman, þótt það séu
einir 70 kílómetrar á milli þessara
jaðarhópa í söfnunum tveimur.“
Venjulegir en fullkomnir
Lísa Dúkrista 2007. Ein myndanna
af dansmeynni.
Herra Ísland Dúkrista 2008.
Sigríður Melrós Ólafsdóttir sýnir myndir af föngum, dansmey og heimilisfeðrum
Guð sér um vini mína, ég sé um
óvini mína Dúkrista, 2007, eftir
fanga á Litla-Hrauni.
Morgunblaðið/Einar Falur
Myndskerinn „Ég er ekkert að velta mér upppúr því hver er innilokaður
eða útilokaður, mér þykja þetta bara áhugaverðir hópar að vinna með,“
segir Sigríður Melrós um reynslu sína af vinnu með föngum og dönsurum.